Prawo kanoniczne dokładnie określa warunki ważności węzła małżeńskiego, wynikające albo z prawa Bożego, albo z ustanowienia Kościoła. Opierają się one na założeniu, że akt zgody na zawarcie związku małżeńskiego musi być aktem w pełni świadomym i dobrowolnym.
Małżeństwo zawarte nieważnie
Jeśli akt zgody na małżeństwo nie jest w pełni świadomy lub dobrowolny, małżeństwo może zostać uznane za nieważne. Najczęściej nieważność ślubu kościelnego wynika z kilku powodów:- ze zbyt młodego wieku, zaniedbania lub choroby psychicznej lub braku należytego rozeznania co do istoty i zadań małżeństwa, a mianowicie: że jest ono jedno, święte, nierozerwalne i płodne;
- symulacji, czyli braku intencji zawarcia małżeństwa lub usiłowanie zawarcia go pod warunkiem, że nie będzie dzieci, że małżonkowie rezerwują sobie prawo do zdrady albo nie chcą łączyć się na zawsze w sposób sakramentalny;
- braku wolności osobistej i narzucenia małżeństwa przymusem;
- niezdolności do przyjęcia i wypełnienia obowiązków małżeńskich wynikających z istniejących w momencie ślubu psychodegradacji, psychopatii lub zaawansowanego alkoholizmu.
Przeszkody zrywające
Małżeństwo może zostać uznane jako nieważne także, jeśli u jednego z narzeczonych pojawiają się przeszkody zrywające wywodzące się z prawa Bożego (nawet jeśli zostały zatajone).Do najczęstszych należą:
- zbyt młody wiek;
- trwała niezdolność do współżycia seksualnego;
- różnica wiary (jeden ze współmałżonków jest katolikiem, a drugi nie został ochrzczony);
- trwające już małżeństwo sakramentalne z inną osobą;
- cudzołóstwo, któremu towarzyszy obietnica zawarcia małżeństwa, lub ślub cywilny z partnerem cudzołóstwa zawarty w trakcie trwania pierwszego, ważnie zawartego małżeństwa sakramentalnego;
- pokrewieństwo - w linii prostej zawsze, w linii bocznej do trzeciego stopnia;
- powinowactwo w pierwszym i drugim stopniu linii prostej;
- pokrewieństwo prawne wynikające z adopcji.
Zobacz też:
Alkoholizm a unieważnienie ślubu kościelnego
Czy można unieważnić ślub kościelny?
Rozwodnicy przed 30.
Czy można unieważnić ślub kościelny?
Rozwodnicy przed 30.
Na podstawie „I ślubuję ci miłość” , Hlodianum, Poznań 2004.
