Alternatywa dla urlopu wychowawczego

Pracownik ma prawo do alternatywnego wykorzystania urlopu wychowawczego i obniżenia wymiaru czasu pracy. W tym celu musi złożyć odpowiedni wniosek u pracodawcy oraz ustalić kwestie związane m.in. z wysokością wynagrodzenia, pracą nadliczbową i nowymi godzinami pracy.
Należy pamiętać, że aby można było korzystać z tego prawa trzeba przestrzegać odpowiednich warunków.

Po pierwsze obniżenie wymiaru pracy może nastąpić maksymalnie do ½ etatu i trwać w okresie, w którym pracownik mógłby korzystać ze wspomnianego urlopu. Taki wniosek pracodawca ma obowiązek uwzględnić. W przepisach nie sprecyzowano jednak bliżej, co należy rozumieć przez „uwzględnienie wniosku pracownika", a w szczególności, czy po jego złożeniu należy zawrzeć porozumienie zmieniające umowę o pracę (czyli tzw. „aneks”). Przepis ten można interpretować w ten sposób, że skutek prawny wywiera już samo złożenie wniosku przez pracownika. Trudno bowiem mówić o rzeczywistym porozumieniu stron - skoro pracodawca nie ma żadnej swobody co do przyjęcia lub odrzucenia wniosku pracownika.

Po złożeniu przez pracownika wniosku o obniżenie wymiaru etatu powstają pewne praktyczne kwestie do rozstrzygnięcia. Przede wszystkim powinno się określić datę, od której pracownik będzie wykonywał pracę w obniżonym wymiarze. Poza tym konieczne jest ustalenie dokładnej wysokości wynagrodzenia pracownika (czy będzie ono proporcjonalne do obniżenia etatu, czy też może wyższe). Ponadto, w każdej umowie o pracę zawartej na część etatu, trzeba określić liczbę godzin ponadwymiarowych wynagradzanych na zasadach pracy nadliczbowej. Z tych powodów warto, niezależnie od wniosku pracownika, zawrzeć porozumienie zmieniające umowę o pracę - w zakresie wymagającym dodatkowego wyjaśnienia.

Z formalnego punktu widzenia wystarczające będzie, jeżeli pracownik (po ustnym uzgodnieniu z pracodawcą) określi w swoim wniosku nie tylko nowy wymiar zatrudnienia, ale także inne, nowe warunki umowy, a pracodawca dopisze na wniosku: „akceptuję", „zgadzam się" itp. i umieści swój podpis. Zamiast tego pracownik może również złożyć ogólny wniosek o obniżenie wymiaru etatu, a kwestie wymagające dodatkowego rozstrzygnięcia strony umowy o pracę mogą ustalić w dodatkowym piśmie (porozumieniu zmieniającym).

Podstawa prawna: art. 151 § 5, art. 186 7 kp.

Źródło: Prawo Pracy – Personel od A do Z, www.personelodadoz.pl
Autor: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka

Kontakt: Robert Wierzbicki, RWierzbicki@wip.pl, 660 404 045