„W nowej pracy spotkałem starego prześladowcę. Nadeszła para, by pokazać mu, ile jestem wart g04”

Nigdy nie byłem kimś przebojowym. Ludzie mówili, że mam „głowę do komputerów”, ale nie do ludzi. Po wypaleniu zawodowym i rozstaniu z Magdą, z którą byłem siedem lat, zdecydowałem się zacząć od nowa. Nowa firma, nowe biurko, nowy e-mail w stopce. Miałem nadzieję, że to wystarczy. Że przeszłość zostanie za mną. Ale wspomnienia nie znikają tak łatwo. Pamiętam Patryka, który chciał robić ze mnie pośmiewisko. Teraz miałem nadzieję, że w końcu uda mi się być kimś innym.

Nie wierzyłem w to, co widzę

Poranne zebranie zespołu nie zapowiadało się inaczej niż zwykle. Spóźniłem się dwie minuty, więc cicho wsunąłem się na swoje miejsce, próbując uniknąć spojrzeń. Anka mrugnęła do mnie porozumiewawczo. Ceniłem ją – jako jedna z niewielu potrafiła żartować z informatycznym językiem i nie patrzyła na mnie jak na dziwaka. Dyrektor wszedł do sali, a za nim – ktoś nowy. Mężczyzna w idealnie skrojonym garniturze, z uśmiechem, który miał za zadanie rozbroić wszystkich. I niemal mu się udało. Gdy tylko podniósł głos, poczułem, jakby lodowata woda spłynęła mi po plecach.

– Cześć wszystkim. Nazywam się Patryk, od dziś będę waszym nowym menedżerem projektu.

Ten głos. Ten ton. Nawet zapach perfum miał w sobie coś znajomego. Może to przypadek, mówiłem sobie. Może po prostu tak się nazywa. Ale kiedy zaczął podchodzić do każdego z osobna, uśmiechać się, ściskać dłonie, nie było już wątpliwości.

– Michał? Nie wierzę... To ty? Pamiętasz stare dobre czasy?

Zamarłem. Patrzyłem na niego, a w mojej głowie przewijały się obrazy upokorzeń, bo nie byłem w klasowej paczce.

– Nie wiem, czy były takie dobre – powiedziałem chłodno.

Wieczorem Anka podeszła do mnie przy ekspresie do kawy.

– Znasz go? Wyglądałeś, jakbyś zobaczył ducha.

Nie odpowiedziałem. Duchy przeszłości naprawdę wracają.

Stare gierki w nowej wersji

Na początku próbowałem wmówić sobie, że przesadzam. Że to tylko zbieg okoliczności, że Patryk akurat mi przydzielił projekt z terminem, którego nie da się dotrzymać. Ale potem przyszły kolejne sytuacje. Publiczna krytyka na statusie zespołu. Szyderczy uśmieszek, gdy powiedziałem, że potrzebuję wsparcia od innych działów. Niby nic otwartego, wszystko w ramach „standardów korporacyjnych”, ale ton i spojrzenie mówiły wszystko.

– Michał, mamy opóźnienie. Nie możemy sobie pozwolić na spadek jakości. Rozumiesz, prawda?

– Rozumiem, ale to zadanie wymaga analizy, nie da się tego zrobić do piątku...

– Może po prostu nie radzisz sobie z presją? Zawsze byłeś miękki.

Te słowa uderzyły we mnie mocniej, niż chciałem przyznać. Wróciłem do biurka, zacisnąłem pięści. Miałem ochotę wybiec z budynku, wziąć pierwszy pociąg i już nigdy nie wrócić. Ale zostałem. Siedziałem tam, patrząc w ekran, w którym litery zaczęły się rozmazywać. Zaczęły wracać obrazy. Jak szedłem przez korytarz liceum, próbując nie nawiązywać kontaktu wzrokowego z nikim. Czułem się znów jak ten chłopa, który ma kilkanaście lat.

Ale tym razem coś we mnie zaczynało się buntować. To już nie było liceum. Miałem trzydzieści lat, doświadczenie, własne życie. Pora pokazać, kim jestem naprawdę.

Pora na konfrontację z przeszłością

Wszystko we mnie pękło tamtego dnia w kuchni firmowej. Przyszedłem po kawę, zupełnie nieświadomy, że za drzwiami toczy się rozmowa, która cofnie mnie o kilkanaście lat. Stałem w progu, gdy usłyszałem śmiech Patryka. Mówił głośno, jakby scena sprzed lat była warta poklasku.

– Serio, ten gość był niesamowity. Michałek, zawsze czerwony jak burak. Był grzeczny, nie kablował. Taki swój, tylko trochę... inny.

Kilku młodszych kolegów śmiało się niezręcznie, chyba nie do końca wiedzieli, czy to anegdota, czy coś więcej. Ja już wiedziałem. Wszedłem bez słowa, stając tuż przy drzwiach.

– Może opowiesz coś jeszcze? Może to poprawi twój dzień?

Patryk zamarł. Z kawą w ręce spojrzał na mnie, próbując uśmiechnąć się półgębkiem.

– Michał... To było dawno. Dzieciaki robią głupoty.

– Dla ciebie to była zabawa. Dla mnie – wręcz przeciwnie.

W kuchni zrobiło się cicho. Nikt nie powiedział nic, nawet ekspres do kawy jakby ucichł. Patrzyliśmy na siebie przez dłuższą chwilę, a potem odwróciłem się i wyszedłem. Ręce mi drżały. Serce waliło jak młot. Nie byłem pewien, co zrobiłem. Czy właśnie pogrzebałem swoją pozycję w firmie? Czy zacząłem coś naprawiać? Ale w jednej sekundzie poczułem coś nowego – pierwszy raz od lat nie byłem już tylko biernym obserwatorem własnego życia.

Muszę spojrzeć na to inaczej

Anka zaprosiła mnie na lunch tego samego dnia. Nie musiała nic mówić – jej spojrzenie było wystarczające. Usiedliśmy przy oknie, zamówiła sałatkę, ja udawałem, że mam apetyt. Przez chwilę milczeliśmy, aż w końcu odetchnęła i powiedziała cicho:

– Widziałam, co się stało. W kuchni. Dobrze, że mu to powiedziałeś.

Pokręciłem głową. Próbowałem obrócić to w żart, ale głos mi się łamał.

– Może. Albo po prostu wykopałem sobie dołek. Wiesz, że on kiedyś... on naprawdę mnie kiedyś ranił.

Spojrzała na mnie uważnie. Nie jak współpracownik, ale jak człowiek, który chce zrozumieć.

– Chcesz mi o tym opowiedzieć?

Zaskoczyło mnie to pytanie. I jeszcze bardziej to, że naprawdę chciałem.

– W liceum byłem dziwakiem. Informatykiem bez znajomych. A Patryk... on był królem. Wyśmiewał mnie, jakby próbował sobie coś udowodnić.

Anka położyła dłoń na mojej. Ciepły, spokojny gest. Bez litości – tylko zrozumienie.

– To, że tu jesteś, znaczy więcej, niż myślisz. Nie daj mu się zniszczyć drugi raz. On nie ma już tej władzy. Chyba że mu ją oddasz.

Milczałem. W środku wszystko było rozedrgane. Ale pierwszy raz od dawna czułem, że nie jestem sam.

Nie pozwolę się tak traktować

Następnego dnia nie mogłem spać. Chodziłem po mieszkaniu jak w transie, rozważając każdą możliwą wersję rozmowy. Mogłem to zignorować. Udawać, że nic się nie stało. Ale wiedziałem, że jeśli to zrobię, wrócę do punktu wyjścia. Do strachu. Do milczenia. A tego już nie chciałem. O jedenastej zaprosiłem Patryka do pustej sali konferencyjnej. Przyszedł z miną człowieka, który spodziewa się kolejnego statusu projektowego.

– Chciałem porozmawiać. Nie jako pracownik z przełożonym. Jako człowiek z człowiekiem.

Skinął głową, ale nie usiadł.

– Wiesz, że mogę zgłosić twoje zachowanie. Mam świadków. Ale nie o to mi chodzi. Nie chcę wojny. Chcę tylko jednego – żebyś mnie zostawił w spokoju.

Zmarszczył brwi, jakby pierwszy raz coś do niego dotarło naprawdę.

– Michał, ja... Nie wiedziałem, że aż tak to przeżywasz. Serio. Myślałem, że to było... niewinne. Głupie, ale bez konsekwencji.

– Dla ciebie. Dla mnie to był wstyd każdego dnia. I to wróciło teraz. Z tobą.

Usiadł. Cisza trwała kilka długich sekund.

– Nie chcę cię ranić. Może powinienem przeprosić. Ale wiem, że to nie wystarczy.

– Nie oczekuję przeprosin. Chcę tylko żyć dalej. I mieć spokój.

Skinął głową powoli.

– Masz to. I... postaram się ogarnąć siebie. Naprawdę.

Wyszedłem z sali z sercem bijącym jak szalone. To nie był koniec bólu. Ale był to początek czegoś innego. Może nawet odwagi.

Jestem innym człowiekiem

Minęło kilka tygodni. Praca znów stała się przewidywalna, cicha. Patryk dotrzymał słowa. Nie zaczepiał mnie, nie komentował, traktował mnie z szacunkiem – a może po prostu z neutralnością. Nie próbował się zaprzyjaźniać, co było dla mnie ulgą. Widziałem, że unika sytuacji, w których mogłoby dojść do nieporozumień. Kilka razy spojrzał na mnie inaczej – jakby próbował zrozumieć, kim jestem teraz. A ja... wciąż nie byłem tego pewien.

Zastanawiałem się, czy to wystarczy. Czy taka zmiana może coś naprawić. Wspomnienia nie znikną. One siedzą głęboko i wracają w najmniej spodziewanych momentach – dźwięk śmiechu, spojrzenie kogoś z góry, echo starego żartu. Ale wiedziałem jedno: nie jestem już tamtym chłopakiem.

Anka mówiła, że to, co zrobiłem, było odważne. Że niewielu ludzi konfrontuje się z własną przeszłością w taki sposób. Uśmiechnąłem się wtedy, ale nie odpowiedziałem. Nie czułem się odważny. Czułem się po prostu zmęczony ukrywaniem wszystkiego. Milczenie boli tak samo jak wspomnienia. Rozważałem zmianę pracy. Może potrzebowałem jeszcze świeższego początku. Ale może... nie musiałem uciekać. Może to ja byłem już innym człowiekiem, i to miejsce mogło być nowe tylko dlatego, że sam się zmieniłem.

Patrząc w lustro, widziałem kogoś, kto wciąż nosi blizny. Ale też kogoś, kto nauczył się mówić. I wiedział, że ma prawo być wkurzony. Ma prawo istnieć. I ma prawo żyć bez strachu.

Michał, 30 lat

Czytaj także: