„Teściowa umie zrobić tylko pierogi z paczki i barszcz z torebki, a mnie krytykuje. Mam dość”

Święta zbliżały się wielkimi krokami, a ja starałam się przygotować wszystko idealnie. Kuchnia była pełna aromatów, które miały wprowadzić nas w świąteczny nastrój. Ciasto czekało na swoją kolej w piekarniku, barszcz czerwony bulgotał w garnku, a pierogi, starannie przeze mnie ulepione, leżały w rządkach gotowe do ugotowania. W powietrzu unosiło się ciepło domowego ogniska, a ja myślałam o rodzinnych wspomnieniach, które chciałam odtworzyć.

– No, Ewa, spokojnie. Dasz radę – mruknęłam pod nosem, poprawiając ściereczkę na ramieniu.

Nie spodziewałam się jednak, że tego wieczoru atmosfera przy stole zmieni się w walkę na słowa. Teściowa, zamiast cieszyć się świętami, obserwowała mnie krytycznym wzrokiem. Każda moja czynność była poddawana ocenie, jakbym zdawała egzamin, o którego zasadach nikt mnie nie poinformował.

Teściowa podcinała mi skrzydła

Teściowa przyjechała tuż przed zmrokiem. Już od progu czułam napięcie w powietrzu. Zdjęła płaszcz i omiotła przedpokój takim spojrzeniem, jakby oceniałaby każdy centymetr mieszkania. Uśmiechnęłam się niepewnie i podałam jej kubek ciepłej herbaty. Wiedziałam, że ten wieczór nie będzie spokojny. Każde jej słowo, choć na pozór uprzejme, kryło w sobie krytykę.

– Ładnie tu macie – powiedziała, rozglądając się wolno. – Tylko… trochę ciasno, jak na tyle ludzi.

– Damy radę – odpowiedziałam spokojnie. – Najważniejsze, że będziemy razem.

– No, zobaczymy – mruknęła.

Rozpoczęłyśmy przygotowania do kolacji. Zabrałam się za ostatnią partię pierogów, której nie zdążyłam dokończyć wcześniej. Ja wałkowałam ciasto, ona stała obok i komentowała proporcje farszu.

– Może trochę więcej kapusty, żeby nie były zbyt suche – powiedziała, zerkając spode łba.

– Zrobiłam tak jak zawsze. Nam smakuje – odparłam, starając się, żeby głos mi nie zadrżał.

Barszcz gotował się w garnku, a ja co chwila musiałam się odwracać, by nie patrzeć na jej minę, która mówiła więcej niż słowa. Każda potrawa była oceniana, jakby to był konkurs kulinarny, którego regulamin znała tylko ona.

– Ten barszcz gotujesz na zakwasie? – zapytała nagle.

– Tak, sama go robiłam.

– Aha… bo wiesz, barszcz ma być klarowny, a nie mętny. U mnie zawsze jest jak w najlepszej restauracji.

Przygotowania trwały dłużej niż zwykle. Ciasto kleiło się do rąk, a ja starałam się, by wszystko było perfekcyjne. Teściowa przechadzała się między stołem a kuchnią, komentując moje decyzje.

– Nie wiem, czy te pierogi tak dobrze się ugotują – rzuciła, patrząc na mnie wymownie.

– Ugotują się. Robię je od lat – odpowiedziałam.

W mojej głowie pojawiła się myśl, że gdyby te święta były u niej, pewnie podałaby pierogi z paczki, ale za to z miną, jakby to ona była mistrzynią kuchni. Nie było sensu się kłócić, nie teraz. Chciałam, żeby atmosfera była świąteczna, ale każdy jej komentarz podcinał mi skrzydła. A mimo wszystko starałam się uśmiechać i odpowiadać spokojnie, choć serce waliło mi jak młot.

Powoli traciłam cierpliwość

Przy stole wigilijnym napięcie stawało się niemal namacalne. Każda potrawa, którą podawałam, spotykała się z krytyką teściowej, chociaż jej komentarze padały tak cicho, że z początku myślałam, że mruczy coś pod nosem.

– Barszcz mógłby być mniej tłusty – powiedziała nagle, zerkając kątem oka.

Poczułam, jak robi mi się gorąco. Usilnie starałam się zachować spokój, układając talerze i nalewając zupę.

– Jest taki, jak lubimy – powiedział mąż, próbując rozładować sytuację.

– Ja tylko mówię – odparła teściowa z lekkim uśmiechem. – Dla waszego dobra.

Teściowa komentowała smak pierogów, sugerując zmiany w farszu, choć wszystko przygotowałam według sprawdzonego przepisu.

– Nie wiem, czy to ciasto nie jest zbyt grube – rzuciła, przekrawając pieroga na pół, jakby szukała dowodu.

– Wolimy takie. Przy cienkim cieście farsz wypływa – odpowiedziałam, mechanicznie się uśmiechając.

Jej ton był tak subtelny, że każdy inny mógłby go uznać za niewinny, ale ja wiedziałam, że to ocena, a nie rada. Co chwilę zerkałam na męża, który starał się utrzymać neutralny wyraz twarzy. Wiedziałam, że czuje się tak samo niezręcznie, ale nie chciał wchodzić w polemikę. Mimo to czułam, że ta cisza była cięższa niż słowa.

– Mamo, daj spokój – szepnął w końcu.

– Ja tylko wam pomagam – odpowiedziała, jakby to było oczywiste.

Zaczęłam sobie uświadamiać, że nie chodziło tylko o jedzenie. To była próba, sprawdzian, ile mogę wytrzymać, zanim stracę cierpliwość. Myślałam o poprzednich Wigiliach i o tym, jak zawsze czułam, że moje starania są niewystarczające. A teraz, gdy starałam się przygotować wszystko perfekcyjnie, każda krytyka uderzała boleśniej.

Czułam rosną frustrację

Po kilku godzinach przygotowań i krytycznych komentarzy teściowej atmosfera w domu zrobiła się wyjątkowo napięta. Każdy dźwięk, każde przesunięcie talerza wywoływało u mnie przyspieszone bicie serca. Mąż siedział obok, próbując nie zwracać uwagi na drobne złośliwości swojej matki, ale ja wiedziałam, że odczuwa to równie mocno. Teściowa zaczęła zwracać uwagę na dekoracje stołu.

– Może te serwetki położyć inaczej? – rzuciła.

– Są dobrze – odpowiedziałam, ukrywając dłonie pod stołem, żeby nie dać po sobie poznać, że mnie to denerwuje.

– U mnie zawsze leżą równo, pod kątem. Od razu jest elegancko.

Jej spojrzenie wędrowało po całym stole, zatrzymując się na każdym moim ruchu. Czułam narastającą frustrację, która tłumiła świąteczny nastrój. Przypominałam sobie, jak w dzieciństwie Wigilia była czasem radości, rozmów i śmiechu. Teraz każdy gest wymagał ostrożności, każda odpowiedź mogła zostać źle zinterpretowana.

– Trochę za mało soli w bigosie – powiedziała.

– Mogę dosolić – zaproponowałam, choć wiedziałam, że to i tak niczego nie zmieni.

– Nie, już nie ruszaj. Tylko pogorszysz – odparła.

Kiedy w końcu nadszedł czas podania pierogów, teściowa wciąż obserwowała mnie uważnie, oceniając konsystencję ciasta i ilość farszu.

– Nie wiem, czy nie są zbyt rozgotowane – mruknęła po raz kolejny.

– Może po prostu zjedzmy spokojnie – powiedział mąż, trochę ostrzej, niż planował.

– Oj, nie unoś się. Przecież są święta – odpowiedziała, jakby to on przesadzał.

W głowie rodziły się jednak myśli o tym, co by było, gdyby święta były u niej. Pewnie wszystko wyglądałoby „jak z obrazka”, ale atmosfera byłaby chłodna, a komentarze jeszcze bardziej kąśliwe.

Teściowa nie dawała za wygraną

Podczas gdy rodzina sięgała po kolejne potrawy, ja wciąż odczuwałam ciężar uwag teściowej.

– Może kapusta mogłaby być trochę bardziej kwaśna – rzuciła nagle.

Odłożyłam widelec i wzięłam głęboki oddech, próbując zachować spokój. Mąż próbował wtrącić kilka słów, ale jego matka natychmiast przechwytywała rozmowę, kierując ją z powrotem na temat moich zdolności kulinarnych.

– Mamo, dzieci słuchają – powiedział cicho.

– A niech słuchają. Nauczą się, jak gotować – odparła.

Zauważyłam, że dzieci patrzą na mnie z mieszaniną współczucia i zakłopotania. Wiedziały, że atmosfera jest napięta, ale nie potrafiły w żaden sposób jej rozładować. Teściowa natomiast wyglądała na zadowoloną.

– Może lepiej spróbować innych przypraw w tym barszczu – powiedziała po chwili.

– Może następnym razem – odpowiedziałam, tłumiąc w sobie narastający gniew.

Zaczęłam myśleć o tym, jak niewiele potrzeba, by wigilijny wieczór zmienił się w źródło napięcia i stresu.

Zawsze miała ostatnie słowo

Kolacja dobiegała końca, a napięcie wciąż wisiało w powietrzu. Każde spojrzenie teściowej było jak subtelny komentarz, który przypominał mi, że w jej oczach nigdy nie będę wystarczająco dobra. Widząc, jak reszta rodziny delektuje się potrawami, starałam się wtopić w tło.

– Może te pierogi można było podać z cebulką – powiedziała cicho.

– Następnym razem zrobimy, jak chcesz – rzucił mąż, już wyraźnie zmęczony.

– Ja nie mówię, że jest źle. Ja mówię, że można lepiej – odparła.

W pewnym momencie zdałam sobie sprawę, że nie mogę kontrolować jej opinii ani sposobu, w jaki komentuje. Mogłam jedynie kontrolować własne reakcje. Postanowiłam skupić się na uśmiechach dzieci, na rozmowach z mężem i starszymi członkami rodziny. Każde spojrzenie pełne uznania od nich było dla mnie jak mała nagroda za wysiłek.

Kiedy kolacja dobiegła końca, poczułam ulgę. Teściowa wstała, komentując jeszcze szczegóły dekoracji stołu.

– Świeczki mogłyby być bliżej środka – rzuciła na odchodnym.

– Dziękuję za rady – odpowiedziałam, najspokojniej jak umiałam.

Tej nocy, kiedy wszyscy rozeszli się do salonu, poczułam satysfakcję, że udało mi się przetrwać trudne chwile przy stole.

Coś we mnie pękło

Gdy goście zaczęli rozchodzić się do salonu, a resztki wigilijnych potraw pozostały na stole, poczułam zmęczenie. Teściowa nadal rzucała drobne uwagi, już ciszej, jakby od niechcenia, ale każda z nich trafiała dokładnie tam, gdzie bolało najbardziej. Usiadłam przy stole i spojrzałam na rodzinę. Dzieci mówiły o prezentach, mąż próbował się uśmiechać, lecz ja nie potrafiłam do nich dołączyć.

Miałam wrażenie, że cały ten wieczór przeciekł mi przez palce. Starałam się, pilnowałam każdego szczegółu, tłumiłam emocje, a i tak zostało we mnie poczucie, że znów było „nie tak”. Pomyślałam, że u niej święta wyglądałyby idealnie, ale u mnie nawet ciepło domu nie wystarczyło, żeby przykryć chłód krytyki.

Przy herbacie siedziałam już bardziej z obowiązku niż z potrzeby bycia razem. Śmiech dzieci docierał do mnie jak zza ściany, a słowa teściowej wciąż krążyły w głowie. Zrozumiałam, że nie każda Wigilia daje poczucie bliskości, nawet jeśli wszyscy siedzą przy jednym stole.

Kiedy w końcu wszyscy wyszli, zostałam w kuchni sama. Spojrzałam na brudne talerze, garnki i resztki jedzenia. Zamiast satysfakcji poczułam pustkę. Włożyłam w ten wieczór dużo energii, a mimo to miałam wrażenie, że znów nie spełniłam czyichś oczekiwań.

W domu pachniało jeszcze pierogami i barszczem, ale ten zapach nie przynosił ukojenia. Wiedziałam, że kolejne święta niewiele będą się różniły od tych. Że krytyka znów się pojawi, a ja znów będę musiała ją unieść. I choć na zewnątrz wszystko wyglądało jak „normalna Wigilia”, we mnie coś wyraźnie pękło i nie chciało się już składać w całość.

Ewa, 34 lata

Historie są inspirowane prawdziwym życiem. Nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń ani osób, a wszelkie podobieństwa są całkowicie przypadkowe.

Czytaj także: