„Moje dzieci mają wszystko oprócz sumienia. Żadne nie chce mnie wesprzeć finansowo na starość”

Oczy już nie te, ręce bolą, a serce… serce to już dawno pękło. Każdy poranek zaczyna się tak samo: ciepła woda, leki, cisza. I patrzenie przez okno – tam życie jeszcze jakoś się toczy. Sąsiad wyprowadza psa, dzieci idą do szkoły. A u mnie? Tylko tykanie zegara i myśli. Zbyt głośne.

Kiedyś byłam nauczycielką matematyki. Teraz jestem samotną wdową i matką trójki dzieci: Magdaleny, Pawła i Kamila. Całe życie harowałam, żeby niczego im nie brakowało. Uczyłam po nocach, robiłam kanapki na klasowe wycieczki, sprzedawałam biżuterię po matce, żeby opłacić korepetycje. Byli dla mnie wszystkim. Dziś są daleko. Bliscy tylko na zdjęciach.

Emerytura? 1780 zł. Leki, rachunki, jedzenie… Czasem trzeba wybrać. Głowa boli, jak się człowiek zaczyna przeliczać, czy stać go na chleb. A dzieci? Każde ma domy, samochody, wakacje. Wszystko, oprócz jednego. Sumienia.

Poprosiłam o pomoc

Odkładałam to miesiącami. Wstyd. Strach. A może nadzieja, że same zapytają? Że zauważą, że coś jest nie tak? Ale nie zauważyły. Więc usiadłam przy kuchennym stole, wyjęłam notes, stary telefon z klapką i zaczęłam dzwonić.

Najpierw do Magdy. Ona zawsze była najbliższa. Córka, matka trójki dzieci, pracuje w korporacji. Chciałam tylko zapytać, czy mogłaby mi pomóc. Kilkaset złotych. Na leki. Na życie.

– Mamo, ja też mam wydatki. Wiesz, ile kosztuje przedszkole i korepetycje? – westchnęła przez telefon, jakby ją ktoś zmusił do tej rozmowy.

– Magdo, ja już wszystko sprzedałam… Biżuterię, srebra, nawet pierścionek po ojcu...

– To nie wiem, mamo. Naprawdę nie wiem.

Później zadzwoniłam do Pawła. Długo nie odbierał. W końcu odebrał, zdyszany.

– Mamo, nie teraz, jestem w biegu.

– Synu… Potrzebuję trochę wsparcia. Nie chcę dużo. Choćby 300 złotych miesięcznie…

– Mamo, ja naprawdę nie mogę. Sam mam kredyt, dzieci, raty. Masz przecież emeryturę. Nie dramatyzuj.

– Paweł… ja nie dramatyzuję. Ja głoduję – powiedziałam.

– Przestań mnie szantażować emocjonalnie, proszę cię.

Kamilowi wysłałam wiadomość. Nie odpisał. Minęły trzy dni. Potem tydzień. W końcu tylko jedno zdanie: „Nie mam jak teraz pomóc. Sorry”. Siedziałam przy stole z telefonem w dłoni i czułam, jak pęka we mnie coś jeszcze. Czy naprawdę tak to miało wyglądać? Poświęciłam im wszystko. A dziś... jestem dla nich ciężarem. Kiedyś mówili, że jestem ich bohaterką. Teraz? Teraz jestem problemem do zignorowania.

Pojechałam do syna

Nie spałam całą noc. Te słowa – „Nie dramatyzuj. Nie szantażuj emocjonalnie” – dźwięczały mi w uszach jak wyrok. Więc wzięłam torebkę, ubrałam płaszcz i pojechałam. Bez zapowiedzi. Bo może gdy spojrzy mi w oczy, zrozumie?

Dzwoniłam długo. Otworzyła jego żona.

– O, mama… Nie wiedzieliśmy, że… – urwała, patrząc na mnie z zakłopotaniem. – Paweł jest na spotkaniu. Zaraz wróci. Może herbaty?

– Dziękuję – odpowiedziałam chłodno, wchodząc do środka.

Ich dom był piękny. Pachniało świeżo mieloną kawą. W salonie zabawki, wielki telewizor, dywan z jakiejś reklamy. Usiadłam na brzegu kanapy. Czułam się obca. Obca we własnej rodzinie.

Paweł wszedł, zdjął płaszcz i gdy mnie zobaczył, zawahał się.

– Mamo… czemu nie uprzedziłaś?

– Bo byś znowu nie miał czasu – odpowiedziałam i spojrzałam mu prosto w oczy.

Usiadł naprzeciwko. Był spięty.

– Synu… ja nie przyszłam po litość. Ja nie mam już z czego żyć. Potrzebuję pomocy. Kilkaset złotych miesięcznie. Tyle.

– Mamo… ja naprawdę nie mam z czego. Przecież widzisz. Dzieci, kredyt, firma… Trudne czasy.

– Paweł, ja ledwo ciągnę. Nie mam na leki. W lodówce mam światło i musztardę. To są te trudne czasy?

Spojrzał na mnie twardo. Bez emocji.

– Przestań robić z siebie ofiarę. Każdy ma swoje problemy.

Wstałam. Bez słowa. Łzy popłynęły dopiero na przystanku.

Ten chłopiec, którego kiedyś tuliłam, teraz siedzi w skórzanym fotelu i mówi mi, że przesadzam. Że jestem problemem. Że nie potrafię zarządzać budżetem. A ja tylko chcę nie być głodna.

To była ostatnia nadzieja

Usiąść razem. Spojrzeć sobie w oczy. Przypomnieć im, że mają matkę. Że nie jestem tylko nazwiskiem w kontaktach i awatarem w komunikatorze. Upiekłam ciasto. Kupiłam tanie śledzie. Stół przykryłam białym obrusem – tym samym, na którym kiedyś robili pierniki.

Przyszli wszyscy. Magdalena z mężem i dziećmi – rozkrzyczanymi, z tabletami w dłoniach. Paweł przyszedł sam, w nowym płaszczu. Kamil – spóźniony, z jakąś kobietą, której nawet mi nie przedstawił. Wszyscy usiedli, pili kawę. Rozmawiali między sobą, ja byłam jak powietrze. Czekałam, aż będzie cisza. W końcu powiedziałam.

– Chciałam wam coś powiedzieć. Właściwie… poprosić.

Milkną. Magdalena marszczy brwi. Paweł wzdycha.

– Nie mam już pieniędzy. Nie starcza mi na życie. Proszę was o pomoc. Niewielką, regularną. Choćby po sto złotych – powiedziałam.

– Mamo, czy ty nas zaprosiłaś po to, żeby nas prosić o pieniądze? – zapytała ostro Magdalena. – Przecież mówiłaś, że sobie radzisz.

– Radziłam. Ale już nie radzę – powiedziałam cicho.

– Myślałam, że to rodzinny obiad. A ty tu zrobisz z siebie ofiarę – wtrącił się Paweł. – Wiesz, że teraz ludzie ledwo wiążą koniec z końcem?

– Ja nie wiążę.

– To może trzeba było oszczędzać – prychnął Kamil.

Milczałam. Patrzyłam, jak moje dzieci mówią do mnie jak do petenta. Jak do obcego.

Szukałam pomocy gdzie indziej

Po tamtym obiedzie długo nie mogłam dojść do siebie. Zostałam w kuchni sama, z brudnymi talerzami i ciszą tak ciężką, że aż dzwoniła w uszach. Na stole stał półpełny dzbanek z kompotem, niedopita herbata Kamila i rozsypany cukier. Ich głosy jeszcze krążyły po mieszkaniu. Nie dramatyzuj, mamo. Każdy ma swoje problemy.

Następnego dnia poszłam do MOPS-u. Wstyd palił mnie jak gorączka. Wzięłam numerek, usiadłam między kobietą z trójką dzieci a mężczyzną w brudnym dresie. Patrzyłam w podłogę. Kiedy urzędniczka zapytała: „Cel wizyty?”, ledwo przeszło mi przez gardło.

– Chciałabym zapytać… czy przysługuje mi jakaś pomoc. Emerytura nie wystarcza.

– Czy ma pani rodzinę? Dzieci? – spytała.

– Mam – odpowiedziałam. – Ale… dla nich już nie istnieję.

Po południu wpadła do mnie sąsiadka, pani Zosia. Starsza ode mnie, zawsze uśmiechnięta. Przyniosła mi słoik z zupą i opowiedziała o fundacji, która pomaga starszym ludziom.

– Oni się mną opiekują – mówiła z dumą. – Zakupy robią, do lekarza wożą, czasem nawet pogadają. Oddałam im mieszkanie w zamian za opiekę. I śpię spokojnie.

– Nie boisz się, że cię wykorzystają? – spytałam nieśmiało.

– Czego się mam bać? Na dzieci nie mogłam liczyć, a oni przynajmniej pytają, jak się czuję.

Całą noc przewracałam się w łóżku. Myślałam o tym, że mój dom – jedyne, co mi zostało – może jeszcze komuś przynieść pożytek. A mnie da spokój. Może to znak? Może trzeba odciąć się od przeszłości, od bólu, od złudzeń. Nad ranem wiedziałam już, co zrobię.

Tak będzie lepiej dla mnie

Podjęłam decyzję i po raz pierwszy od dawna poczułam spokój. Poszłam do fundacji, o której mówiła Zosia. Przyjęli mnie serdecznie – młoda kobieta z ciepłym uśmiechem zaproponowała herbatę i cierpliwie tłumaczyła wszystko punkt po punkcie. Umowa dożywocia. W zamian za przekazanie mieszkania fundacja zapewnia opiekę, zakupy, lekarza, czasem nawet wspólne spotkania.

– Pani Jadwigo, my nie zabieramy – my pomagamy. Tu chodzi o godne życie – powiedziała.

I pierwszy raz od miesięcy ktoś użył wobec mnie tego słowa: godne. Kilka tygodni później oddałam mieszkanie. Przeprowadziłam się do domu opieki prowadzonego przez fundację. Jasne pokoje, zapach świeżo parzonej kawy, w korytarzu kwiaty. Nie luksus, ale ciepło. I nikt nie patrzy na mnie jak na ciężar.

Jadwiga, 72 lata

Historie są inspirowane prawdziwym życiem. Nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń ani osób, a wszelkie podobieństwa są całkowicie przypadkowe.

Czytaj także: