„Gdy zginął mój mąż, żałowałam, że nie zadałam mu tylko jednego pytania. Odpowiedź dostałam w wiadomości zza grobu”

Poranki z Olgierdem zawsze wyglądały tak samo. Najpierw cichy dźwięk ekspresu do kawy, potem stukot kubka o blat i szelest przewracanych stron w gazecie. Wstawałam chwilę po nim, słysząc z kuchni jego znajomy, spokojny oddech. Nigdy nie pytał, jak spałam. Nigdy nie mówił, o czym myśli. Włączał radio, słuchał wiadomości i pił kawę w milczeniu. Mówił, że nie lubi chaosu rano. To milczenie rosło w naszym domu jak kolejna warstwa farby na ścianach – niby niczego nie psuło, ale z czasem nie dało się już pod nią oddychać.

Czasami łudziłam się, że to tylko jego sposób bycia, że niektórzy ludzie po prostu mają w sobie mniej słów. Ale kilka lat temu, pewnego wieczoru, gdy wrócił z pracy i zamknął się w gabinecie, przypadkiem usłyszałam jego głos przez drzwi.

– Ja też tęsknię. Ale nie mogę tego skończyć.

Nie wiem, z kim rozmawiał. Nie wiem nawet, czy chciałam to wiedzieć. Od tamtej pory nosiłam w sobie pytanie, którego nigdy nie odważyłam się wypowiedzieć na głos: „Za kim tęsknisz, Olgierdzie?”.

Zamiast rozmowy – cisza. Bałam się, że odpowiedź rozsypie wszystko, co zbudowaliśmy przez te lata: spokój, rutynę, pozory stabilności. Zrozumiałam wtedy, jak łatwo pomylić spokój z obojętnością. A ciszę – z lojalnością.

Pamiętam kolację kilka miesięcy po tym telefonie. Siedzieliśmy naprzeciwko siebie, talerze parowały, a ja zebrałam się na odwagę.

– Zauważyłam, że ostatnio często wyjeżdżasz – powiedziałam, starając się, by brzmiało to lekko.

Olgierd spojrzał znad talerza, uniósł brew i uśmiechnął się krzywo.

– A co, zazdrościsz mi moich delegacji? Tam są tylko zimne hotele i nudne kolacje.

– A jednak lubisz te wyjazdy – nie ustępowałam.

– Tam przynajmniej nikt mi nie każe rozmawiać o niczym – odparł z uśmiechem, który zabolał bardziej niż każde kłamstwo.

Potem długo nie mogliśmy się już porozumieć. Nie kłóciliśmy się – nawet nie było o co. Milczeliśmy jak ludzie, którzy wiedzą, że każde słowo może coś zburzyć. Właśnie wtedy, niepostrzeżenie, zaczęłam żyć obok niego, a nie z nim.

To stało się nagle

Była sobota. Telefon zadzwonił o 9:37. Pamiętam tę godzinę, bo sekundę wcześniej wyjęłam z piekarnika ciasto i pomyślałam, że wreszcie zrobię coś, co może mu zasmakuje.

Na wyświetlaczu – numer nieznany. Odebrałam z lekkim wahaniem.

– Czy rozmawiam z panią Justyną Wysocką? – głos był spokojny, aż zbyt spokojny.

– Tak, słucham.

– Tu sierżant Maj z Komendy Stołecznej Policji. Czy pani mąż to Olgierd Wysocki?

Serce podeszło mi do gardła.

– Tak. Coś się stało?

Po krótkiej pauzie, w której słychać było tylko moje przyspieszone oddechy, padło zdanie, którego nie da się zapomnieć.

– Pani mąż miał wypadek samochodowy. Proszę przyjechać do szpitala…

Między słowami wyszło, że niestety… nie przeżył. Świat się nie zatrzymał. Naczynia nie spadły ze stołu, zegar wciąż tykał. A ja tylko stałam w miejscu, z telefonem przy uchu, nie rozumiejąc sensu słów, które ktoś do mnie wypowiedział.

Kiedy policjant powtarzał coś o procedurach, szpitalu i dokumentach, usłyszałam w tle własny głos – jakby należał do kogoś innego.

– Już jadę. Proszę tylko… niech on nie leży sam.

Droga do szpitala była jak sen. Świat za szybą rozmazywał się w szarości, a ja powtarzałam w myślach jego imię. „Olgierd, Olgierd, Olgierd…” – jak zaklęcie, które miało cofnąć czas.

Kiedy weszłam na oddział, pielęgniarka zaprowadziła mnie do pokoju z białymi ścianami.

– Proszę się przygotować – powiedziała cicho. – Niech pani wejdzie, kiedy będzie gotowa.

Na stole leżały jego rzeczy: portfel, zegarek z pękniętą szybą i obrączka, którą zawsze obracał między palcami, gdy się denerwował. Dotknęłam jej i poczułam, że nic już nie ma sensu. Potem pozwolono mi go zobaczyć. Nie wyglądał jak on.

– Nie zdążyłam… – wyszeptałam. – Nie zapytałam.

Policjant, ten sam, który dzwonił, podszedł do mnie po kilku minutach.

– Pani Wysocka, musimy spisać podstawowe informacje. Pani mąż wyjechał sam?

– Tak… chyba tak – odpowiedziałam bez namysłu.

– W samochodzie była torba podróżna, dokumenty służbowe. Wracał z delegacji, prawda?

– Miał mi coś powiedzieć – wyrwało mi się. – Wczoraj… Powiedział tylko: „Muszę coś ci w końcu powiedzieć”.

Policjant spojrzał na mnie z niepokojem, ale nic nie zapytał. A ja pomyślałam wtedy, że może właśnie ta niewypowiedziana prawda jechała z nim tamtą drogą. I że to nie samochód uderzył w drzewo – tylko jego sekret.

Znalazłam coś dziwnego

Pogrzeby mają w sobie coś z teatru. Ludzie przychodzą w czerni, mówią cicho, trzymają się za ręce, jakby w tym dotyku szukali sensu. Ale ja nie czułam nic. Stałam przy trumnie Olgierda i patrzyłam na jego twarz – spokojną, jakby znów po prostu milczał. Jak wtedy przy śniadaniu, przy kolacji, w drodze do pracy.

Ktoś płakał obok mnie, ktoś inny szeptał modlitwę, a ja czułam tylko nieprzyjemny chłód w środku. Jakby śmierć wyssała ze mnie powietrze razem z jego imieniem. Po ceremonii przychodzili znajomi, sąsiedzi, ludzie z pracy. Składali kondolencje – te wszystkie puste zdania, które wypowiada się z obowiązku.

– Tak nagle… nikt by nie pomyślał.

– Dobry człowiek, taki spokojny.

– Będzie pani ciężko, ale czas leczy rany.

Kiwałam głową, dziękowałam, nie słysząc niczego. Czas nie leczy, pomyślałam. Czas tylko uczy żyć z raną.

W kolejnych dniach poruszałam się jak automat. Kawa dla jednej osoby; talerz, który nie trzeba już myć po kimś drugim. Dźwięk drzwi, które zamykałam, wiedząc, że nikt za chwilę ich nie otworzy. Dom stał się nagle za duży, a cisza – jeszcze bardziej natarczywa. Była wszędzie: w kuchni, w sypialni, w przestrzeni po jego ubraniach, które wciąż pachniały jego perfumami.

Któregoś wieczoru zaczęłam sprzątać jego rzeczy. Może z potrzeby porządku, a może z desperacji – chciałam odnaleźć w tym chaosie choć jeden ślad odpowiedzi. W kieszeni jego marynarki natrafiłam na coś twardego. Mały, metalowy klucz z numerem 306. Do niego przypięty brelok z nazwą miejsca, o którym nigdy wcześniej nie słyszałam. Usiadłam na podłodze z tym kluczem w dłoni i czułam, jak narasta we mnie drżenie. Nie wiedziałam, czy to strach, czy gniew. Czy chciał mi o tym powiedzieć? Czy może właśnie to miał „w końcu wyznać”?

Wieczorem przyszła Weronika, moja przyjaciółka. Przyniosła ze sobą domowe ciasto i to swoje ciepłe, troskliwe spojrzenie. Usiadłyśmy w kuchni, w miejscu, gdzie kiedyś siedział Olgierd.

– Jak się trzymasz? – zapytała delikatnie.

– Nie wiem – odpowiedziałam. – Nie wiem nawet, co to znaczy „trzymać się”.

Weronika milczała chwilę, a potem ujęła moją dłoń.

– Wiesz… może powinnaś dać sobie czas.

– Czas? – parsknęłam gorzko. – Czas mi go nie zwróci. A wiesz, co jest najgorsze? Nie wiem, kim on naprawdę był.

Weronika uniosła wzrok.

– Nie mów tak.

– Ale to prawda. Znalazłam klucz do mieszkania na wynajem. Nigdy o nim nie mówił – pokazałam jej brelok. – Nie wiem, co on znaczy. Może nic. A może wszystko.

Przyjaciółka długo patrzyła na mnie w milczeniu.

– Nie wiem, co mnie bardziej boli – dodałam cicho – że odszedł, czy że był kimś, kogo nie znałam.

– Może nie chciał, żebyś poznała całą prawdę – powiedziała po chwili.

– Ale jeśli to prawda, to nie była miłość, tylko teatr – odpowiedziałam.

Weronika nie zaprzeczyła. Tylko przytuliła mnie mocno. A ja po raz pierwszy od wypadku pozwoliłam sobie zapłakać.

Nie był tam sam

Zadzwonili po tygodniu. Ten sam rzeczowy ton, co wcześniej. Tylko że tym razem głos policjanta był jak nóż, który tnie powietrze.

– Pani Wysocka? Mamy kilka dodatkowych informacji dotyczących wypadku pani męża. Czy mogłaby pani przyjechać na komendę?

Zgodziłam się, choć już w drodze czułam, że to nie będzie rozmowa o papierach. Coś w jego głosie kazało mi przypuszczać, że z tej ciszy, którą zostawił po sobie Olgierd, zaraz coś wypłynie.

Na komendzie zaprowadzono mnie do małego pokoju z oknem wychodzącym na szare podwórko. Policjant, młody, z krótko przystrzyżonymi włosami, mówił spokojnie, unikając mojego wzroku.

– Pani mąż... nie był sam w samochodzie.

Przez chwilę miałam wrażenie, że się przesłyszałam.

– Jak to? – spytałam, ściskając dłonie na kolanach.

– W pojeździe znajdowała się również kobieta. Patrycja M.

Nazwisko uderzyło we mnie jak zimna woda.

– Kim ona była? – wydusiłam.

– Według zeznań współpracowników, Patrycja M. była jego koleżanką z pracy. Wracali z delegacji.

Z delegacji. To słowo zabrzmiało jak szyderstwo. Nagle zrozumiałam, że wszystkie jego „służbowe wyjazdy” miały może inne znaczenie.

– Czy oni… – głos mi się załamał – czy oni zginęli razem?

– Tak.

Oparłam łokcie o stół i ukryłam twarz w dłoniach. Próbowałam powstrzymać drżenie, które przeszło przez całe ciało. Nie płakałam. Nie potrafiłam. To było coś gorszego niż ból – pustka, która wypalała wnętrze.

Policjant jeszcze coś mówił: o protokole, o dokumentach, o konieczności identyfikacji przedmiotów należących do kobiety. Ale ja już go nie słuchałam. „Patrycja”. Powtarzałam to imię w myślach, próbując nadać mu twarz.

Kiedy wyszłam z komisariatu, niebo było ciężkie, ołowiane. Deszcz zacinał po skórze. Wyciągnęłam telefon i zadzwoniłam do Weroniki.

– Justi? Co się stało?

– Wiesz, on nie był sam – powiedziałam. – Zginęła z nim jakaś kobieta.

– Boże… – usłyszałam po drugiej stronie tylko westchnienie. – Na pewno? Może to pomyłka…

– Nie, Werka. Policja zna jej nazwisko. Patrycja. Koleżanka z pracy.

Po drugiej stronie zapadła cisza.

– Nie wierz we wszystko, co mówią – powiedziała w końcu cicho. – Czasem ludzie coś dopisują, żeby to wyglądało sensacyjnie.

– A jeśli to prawda? – przerwałam jej. – Może całe życie byłam tylko tłem.

Zamknęłam oczy i przypomniałam sobie jego dłonie – te same, które jeszcze tydzień wcześniej dotykały mojej twarzy, jakby nic się nie stało. Nie byłam w stanie rozróżnić, co teraz bardziej paliło: żal po stracie czy gniew po odkryciu. Tamtej nocy nie spałam. Leżałam w łóżku i patrzyłam w sufit, czując, że jego milczenie zaczyna brzmieć inaczej. Jakby dopiero teraz mówiło wszystko.

Musiałam poznać prawdę

Nazwisko tej kobiety nie dawało mi spokoju. Brzmiało zwyczajnie, jak tysiące innych, a jednak miało w sobie coś, co świdrowało mi w głowie. Nie potrafiłam go od siebie odgonić.

Po kilku dniach, gdy fala współczucia od ludzi zniknęła, a telefony przestały dzwonić, usiadłam przy komputerze. Wpisałam w wyszukiwarkę jej dane. Pojawiło się kilka profili. Na jednym z nich – jej twarz. Uśmiechnięta, młodsza ode mnie o jakieś dziesięć lat. W tle zdjęcie z konferencji: baner z nazwą firmy, tej samej, w której pracował Olgierd. Wszystko się złożyło w całość. Delegacje, „konferencje branżowe”, późne powroty.

Zamknęłam laptopa, jakbym mogła zatrzasnąć przed sobą prawdę. Ale obraz tej kobiety nie znikał. Z każdym dniem czułam, jak ciekawość staje się silniejsza od wstydu. W końcu pojechałam do firmy Olgierda. Niby po dokumenty, które zostały po nim w biurze. Sekretarka, drobna dziewczyna o zmęczonych oczach, podała mi teczkę i unikała mojego wzroku.

– Przykro mi, pani Justyno. On był... bardzo lubiany – powiedziała.

– A Patrycja M.? – zapytałam, zanim zdążyłam ugryźć się w język.

Zamarła.

– Pracowała z nami. Świetna kobieta. Oni… dobrze się dogadywali.

„Dobrze się dogadywali”. To zdanie miało w sobie wszystko, czego się bałam.

Wieczorem otworzyłam stary laptop Olgierda. Hasło? Jego data urodzin. Nawet nie próbował się przede mną ukrywać. Albo nie wierzył, że kiedyś tu zajrzę. W folderze „Szkice” znalazłam kilkanaście plików tekstowych. Otworzyłam pierwszy. „Nie wiem, jak to zakończyć, ale nie potrafię jej zranić”.

Czytałabym te zdania w nieskończoność, próbując zgadnąć, o kim pisał. O niej – Patrycji? A może o mnie? Może nie chciał zranić tej, z którą spędził pół życia, więc zranił obie? W głowie kołatała mi myśl: zdrada nie zawsze zaczyna się od dotyku. Czasem od przemilczenia.

Nie mogłam tak żyć – z domysłami. Musiałam spojrzeć w oczy prawdzie. Znalazłam w sieci nazwisko – Arek, brat Patrycji. Mieszkał w podwarszawskim Piasecznie. Napisałam do niego wiadomość, tłumacząc, że byłam żoną Olgierda i chciałabym porozmawiać. Odpisał następnego dnia: „Przyjdź jutro po południu. Lepiej raz o tym porozmawiać, niż całe życie się zastanawiać”.

Spotkaliśmy się w małej kawiarni. Arek był blady, miał podkrążone oczy. Gdy usiedliśmy, długo milczał, aż w końcu powiedział:

– To pani mąż był z moją siostrą w samochodzie. Tak?

Skinęłam głową.

– Wiem, że pani myśli, że to była zdrada. Ale ja sam nie wiem, jak to nazwać. Patrycja... mówiła tylko, że to trudna historia. Że nie ma odwrotu.

– Nie powiedziała nic więcej?

– Nie. Ale… miała pierścionek w szufladzie. Nie na palcu, tylko schowany.

Patrzyłam na niego, nie rozumiejąc.

– Pierścionek?

– Tak. Z wygrawerowaną literą „O.”

Poczułam, jak serce ściska mi się w klatce piersiowej. On kupił jej pierścionek. Dla niej, dla tej kobiety. A ja przez ten czas nosiłam swoją obrączkę, wierząc, że jest symbolem czegoś trwałego.

Arek położył dłoń na mojej.

– Może pani myśleć, że to wszystko było kłamstwem, ale ona go naprawdę kochała. I on ją chyba też.

– Miłość? – powtórzyłam z gorzkim uśmiechem. – Miłość nie powinna zostawiać po sobie tylu pytań.

Kiedy wróciłam do domu, zapaliłam wszystkie światła, jakby jasność mogła przepędzić cień tej rozmowy. Znalazłam klucz z numerem 306 i położyłam go na stole. Patrzyłam na niego długo.
To był dowód zbrodni, ale nie tej przeciwko mnie. Tylko przeciwko prawdzie.

Chciał mi coś powiedzieć

Minęło kilka dni. Nie potrafiłam już spać, nie potrafiłam też przestać szukać. Dom był jak muzeum – pełen jego śladów, które teraz miały dla mnie inne znaczenie. Zamknięte szafki, zapach jego perfum, dźwięk kroków, które wciąż słyszałam na schodach. Wiedziałam, że to tylko echo, ale mimo to odwracałam głowę, jakby mógł naprawdę tam stać.

Pewnego wieczoru wzięłam telefon. Leżał na półce w przedpokoju, rozładowany. Weszłam na pocztę głosową. Nie wiedziałam, po co to robię – może po prostu chciałam usłyszeć jego głos, choćby przez chwilę. Podłączyłam ładowarkę i czekałam, aż ekran rozbłyśnie znajomym światłem. Gdy się włączył, zobaczyłam coś, co zmroziło mi krew. Jedna nieodsłuchana wiadomość głosowa. Z dnia wypadku. Godzina 8:42.

Ręce miałam lodowate, kiedy nacisnęłam „odtwórz”. „Justi, nie bój się tego, co usłyszysz. Wreszcie chcę być szczery. Wiem, że za długo to trwało, ale...”. Potem trzask, urwany dźwięk, jakby ktoś wypuścił telefon z dłoni. I cisza. Koniec.

Stałam w miejscu z telefonem przy uchu, wstrzymując oddech. Jakby zaraz miał dokończyć, powiedzieć „kocham cię”, „wybacz”, cokolwiek. Ale nic więcej nie padło. Tylko to jedno zdanie, które brzmiało jak otwarte drzwi, przez które nigdy nie zdążyłam przejść.

Usiadłam na podłodze, przy drzwiach, tak jak kiedyś, gdy czekałam, aż wróci z pracy. Teraz wrócił – głosem z innego świata. Zastanawiałam się, co miał mi powiedzieć. Czy chciał się przyznać? Czy przeprosić? Czy może naprawdę zamierzał coś zakończyć – z nią, a nie ze mną?

Wpatrywałam się w ekran, aż zgasł.

– Szczery… – wyszeptałam w pustkę. – A może tylko przestraszony?

Tego wieczoru po raz pierwszy nie płakałam. Zrozumiałam, że nie usłyszę już nic więcej. Że prawda umarła razem z nim, zamknięta w trzasku tego nagrania. Nie było już kogo pytać, nie było do kogo mieć żalu.

Otworzyłam okno. Powiew zimnego powietrza przyniósł zapach deszczu. Pomyślałam, że może w końcu ta cisza nie jest karą, tylko lekcją. Że nie wszystko trzeba zrozumieć, żeby móc odpuścić. Zamknęłam oczy i powtórzyłam jego imię ostatni raz. Nie jak prośbę, nie jak pytanie – jak pożegnanie.

Zostało tylko milczenie

Droga do miejsca wypadku była wąska, wysadzana topolami. Pamiętałam ją ze zdjęć policyjnych, które musiałam obejrzeć podczas formalności. Teraz zobaczyłam to drzewo naprawdę – ciemne, nadpalone od słońca, z pękniętą korą. Na pniu ktoś zawiesił mały wieniec i znicz, który już dawno wygasł.

Zatrzymałam się kilka kroków dalej. W dłoni trzymałam białą lilię i ten sam brelok z numerem 306. Metal był zimny, jakby dopiero co wydobyto go z ziemi. Wokół panowała cisza. Nie taka zwykła, lecz gęsta, jakby wszystko – wiatr, ptaki, nawet powietrze – zawisło, by posłuchać tego, co powiem. Spojrzałam w stronę drzewa i po raz pierwszy od miesięcy poczułam, że jestem gotowa.

– Za kim tęskniłeś, Olgierdzie? – wyszeptałam.

Głos zabrzmiał obco, ale słowa były we mnie od dawna. Nikt nie odpowiedział. Tylko wiatr poruszył liście, jakby coś chciał powiedzieć, ale nie mógł. Zrozumiałam wtedy, że na to pytanie nigdy nie dostanę odpowiedzi.

Uklękłam przy pniu, położyłam kwiat i brelok. Nie jak oskarżenie, nie jak dowód winy. Jak ofiarę złożoną temu, co już minęło. Patrzyłam na krawędź drogi, na świeże trawy, które zdążyły odrosnąć po wypadku. Świat poszedł dalej, tylko ja przez te miesiące stałam w miejscu. Teraz wreszcie mogłam zrobić kolejny krok.

Wstałam, otrzepałam dłonie z kurzu i spojrzałam w niebo. Chmury się rozstąpiły, a przez ich szczelinę przebił się promień słońca. Nie wiem, czy chciał mi coś powiedzieć, czy tylko przypomnieć, że życie wciąż trwa. Milczenie, które kiedyś mnie zabijało, teraz było po prostu częścią mnie. Nie jego, nie naszej przeszłości – moją.

Pomyślałam o tamtej wiadomości głosowej. O jego ostatnich słowach. „Wreszcie chcę być szczery”. Może to szczerość przyszła dopiero teraz, kiedy zrozumiałam, że nie potrzebuję już wyjaśnień.

Odwróciłam się i ruszyłam powoli w stronę samochodu. Wiatr świszczał w koronach drzew, jakby ktoś cicho coś szeptał. Uśmiechnęłam się przez łzy i powiedziałam cicho, bardziej do siebie niż do niego:

– Nie dostałam odpowiedzi. Ale w końcu nauczyłam się słuchać siebie.

Justyna, 45 lat

Historie są inspirowane prawdziwym życiem. Nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń ani osób, a wszelkie podobieństwa są całkowicie przypadkowe.

Czytaj także: