Prawa pacjenta w przychodni

Każda osoba ubezpieczona może leczyć się bezpłatnie w placówkach, które mają podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Możesz wybrać dowolną przychodnię – nie ma rejonizacji. Jeśli zdecydujesz się ją zmienić, wszystkie formalności załatwi za ciebie nowa placówka

Wybierz lekarza POZ

W przychodni wybierasz lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), pielęgniarkę i położną. Musisz wypełnić tzw. deklarację wyboru (otrzymasz ją w rejestracji albo znajdziesz na stronie NFZ, www.nfz.gov.pl). Lekarza pierwszego kontaktu możesz zmienić bezpłatnie dwa razy w ciągu roku. Za kolejną zmianę zapłacisz 80 zł (chyba że jest ona od ciebie niezależna, np. lekarz przestał tam pracować). Aby skorzystać z bezpłatnej pomocy, musisz potwierdzić prawo do bezpłatnych świadczeń. Podajesz swój PESEL i okazujesz dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający twoją tożsamość. Jeśli system cię nie zweryfikuje, trzeba będzie przedstawić dowód potwierdzający ubezpieczenie, np. druk RMUA, legitymacja emeryta (rencisty), zaświadczenie z ZUS lub KRUS itp. Jeśli go nie masz ze sobą, możesz złożyć pisemne oświadczenie, że masz prawo do darmowej opieki medycznej.

Lekarz pierwszego kontaktu oprócz badania i porady lekarskiej może zlecić m.in.:

• badania diagnostyczne, np. hematologiczne (morfologia), biochemiczne, immunologiczne, oznaczenie hormonów tarczycy, PSA a także podstawowe – kału i moczu.
• EKG w spoczynku i wysiłkowe Holter, USG w pełnym zakresie, RTG m.in. klatki piersiowej, kręgosłupa, a także badania endoskopowe (gastroskopię, kolonoskopię), spirometrię,l zabieg w gabinecie zabiegowym lub w domu,
• konsultację u lekarza specjalisty,
• skierowanie do szpitala,
• transport sanitarnego w uzasadnionych przypadkach.

Lekarz POZ kieruje też na rehabilitację, wypełnia wnioski na leczenie uzdrowiskowe, na niektóry sprzęt ortopedyczny i wydaje orzeczenia o czasowej niezdolności do pracy.

Uwaga! Gdy nie możesz pójść do przychodni, lekarz lub pielęgniarka przyjdzie z wizytą domową.

Warto wiedzieć. Przychodnia musi być czynna w godzinach 8–18 od poniedziałku do piątku. Jeżeli zachorujesz po godzinach jej pracy albo w weekend masz prawo skorzystać z nocnej lub świątecznej pomocy lekarskiej. W każdej przychodni musi znajdować się informacja o placówce czynnej przez całą dobę z dokładnym jej adresem.

Do specjalisty ze skierowaniem

Masz prawo zapisać się specjalisty, w każdej przychodni, która ma kontrakt z NFZ. Skierowanie do niego wystawi twój lekarz rodzinny jeżeli uzna, że jest to uzasadnione twoim stanem zdrowia.
Do niektórych specjalistów nie musisz mieć skierowania. Nie jest ono potrzebne do:

• ginekologa (położnika),
• dentysty,
• wenerologa,
• onkologa,
• psychiatry.

Warto wiedzieć. Jeśli w trakcie pierwszej wizyty okaże się, że konieczne jest dalsze leczenie u specjalisty, nie musisz już przedstawiać kolejnego skierowania od lekarza POZ.

Uwaga! Jeśli specjalista potrzebuje dodatkowej konsultacji, sam powinien wystawić ci skierowanie a nie odsyłać do lekarza pierwszego kontaktu.

Zęby nie zawsze za darmo

W przypadku stomatologa też nie ma rejonizacji. W ramach bezpłatnych świadczeń u stomatologa, który ma podpisany kontrakt z NFZ, masz prawo m.in. do:

• badania lekarskie wraz z instruktażem higieny (raz w roku),
• badania kontrolne (trzy razy w roku),
• leczenia próchnicy (ale plombę chemoutwardzalną dostaniesz tylko na zęby 1–3),
• ekstrakcji (usunięcia) zęba,
• znieczulenia,
• leczenia kanałowego, ale tylko zębów od jedynki do trójki (wszystkie mogą bezpłatnie leczyć kobiety w ciąży i młodzież do 18 roku życia,
• zdjęcia rentgenowskiego zębów (dwa razy w roku).

Wykaz refundowanych zabiegów powinien znajdować się w gabinecie stomatologicznym.
Za pozostałe trzeba zapłacić z własnej kieszeni.

Uwaga! Raz na pięć lat możesz bezpłatnie zrobić sobie protezę (pod warunkiem, że jest to proteza co najmniej pięciu zębów w jednej szczęce).

Warto wiedzieć. Darmowe leczenie w rozszerzonym zakresie przysługuje także dzieciom. Na bezpłatny aparat ortodontyczny mogą liczyć dzieci do ukończenia 12 lat. Lakierowanie za darmo przysługuje raz na kwartał, ale tylko do ukończenia 18 lat.

Alicja Hass
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu

Przeczytaj również:

Kiedy zachorujesz nocą
Gdzie się poskarżyć na lekarza?