Kobiety i duch inności - Maria Janion
Maria Janion, inspirowana krytyką feministyczną, układa własną historię kobiet, próbuje opisać obecną w literaturze pod rozmaitymi postaciami, tłumioną przez kulturę inność. Kobieta nie jest tu przedstawiona w swojej tradycyjnej roli - czyli przede wszystkim jako matka, żona i kochanka, tylko jako szalona czy rycerska, ale i nie pozbawiona uczuć rewolucjonistka. Po lekturze tej książki czytelnik wie, dlaczego rewolucja jest kobietą.


Maria Janion, inspirowana krytyką feministyczną, układa własną historię kobiet. Pośród jej bohaterek znajdują się kobiety rzeczywiście istniejące oraz kobiety-symbole, obecne w tekstach kultury i zbiorowej wyobraźni, m.in. Maria Komornicka, Lenora, Marianna, Grażyna, Elisabeth Badinter, Izabela Filipiak czy Nicole Müller. W każdym przypadku są to postaci wyraziste, stanowiące istotne punkty odniesienia. Analizując twórczość nie tylko pisarek, ale i pisarzy (Bürger, Mickiewicz, Kraszewski, Grass), Janion wydobywa i próbuje opisać obecną tam pod rozmaitymi postaciami, tłumioną przez kulturę inność. Kobieta nie jest tu przedstawiona w swojej tradycyjnej roli - czyli przede wszystkim jako matka, żona i kochanka, tylko jako szalona czy rycerska, ale i nie pozbawiona uczuć rewolucjonistka. Po lekturze tej książki czytelnik wie, dlaczego rewolucja jest kobietą.
Ja lubię słowa unurzane w rynsztoku, przez wszystkich znienawidzone, jak na przykład rewolucja albo marksizm, albo feminizm. Lubię wziąć takie słowo, obracać na wszystkie strony. Czasem ludzie tylko się złoszczą, a czasem myślą: „może coś w tym jest?” i to mi już wystarcza (wypowiedź Marii Janion w czasie promocji książki).
Bohaterka - kobieta, rzeczniczka filozofii różnicy, bytując w kulturze na peryferiach, stłumiona, a nawet niema, uzyskuje tu prawo głosu i daje wyraz swojej samoświadomości, burząc dotychczasowy system prawd i pewników kultury. Właśnie kobieta zdaniem komentatorów tej książki zasługuje na miano emblematu ponowoczesności. (Ewa Nawrocka, "Tygodnik Powszechny").
Maria Janion (ur. 1926) - historyk literatury i idei, profesor w Instytucie Badań Literackich PAN. Wybitna badaczka romantyzmu jako epoki i jako paradygmatu, opublikowała m.in. Gorączkę romantyczną (1975), Romantyzm i historię (1978, z Marią Żmigrodzką), Wobec zła (1989), Życie pośmiertne Konrada Wallenroda (1990), Projekt krytyki fantazmatycznej (1991), Żyjąc tracimy życie (2001), Wampira: biografię symboliczną (2003), Romantyzm i egzystencję (2005, z Marią Żmigrodzką). W Wydawnictwie Sic! wydała: Kobiety i ducha inności (1996), "Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś" (1996), Sprawę Stawrogina (1996, z Ryszardem Przybylskim), Płacz generała. Eseje o wojnie (1998), Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi (2000). Laureatka wielu nagród, w tym Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury za całokształt twórczości (1998).
Wydawnictwo Sic!

