Co to jest decoupage?
Sztuka decoupage’u polega na wywoływaniu złudzenia perfekcyjnego rysunku na powierzchni przedmiotów. Szkatułki, meble czy biżuteria ozdobione techniką decoupage’u zyskują szlachetny wygląd i starą duszę, jak gdyby pochodziły z poprzedniej epoki. Mnogość stylów decoupage’u pozwala stworzyć dowolne imitacje – od starożytnych waz, wiktoriańskich mebli, prowansalskich naczyń po prawosławne ikony. Zdobić można wszystko, co chcemy - wystarczy tylko trochę wyobraźni, czasu i odpowiedni dobór materiałów.
Zobacz także: Styl orientalny w decoupage'u
Przygotowanie powierzchni pod decoupage
Nie ma powierzchni, której nie można byłoby ozdobić decoupage’em. Drewno, metal, szkło, ceramikę, plastik, ściany i tkaniny można z powodzeniem dekorować różnymi technikami decoupage’u, jednak wcześniej należy dokładnie zapoznać się z zasadami zdobienia poszczególnych materiałów.
Zobacz także: Jakie materiały i narzędzia są potrzebne do decoupage'u?
Surowe drewno jest najpopularniejszym i stosunkowo łatwym do ozdobienia materiałem. Klej dobrze wnika w pory drewna i papier dobrze przylega do jego powierzchni. W sklepach można kupić gotowe przedmioty z surowego drewna: szkatułki, pudełka, bransolety, ramki, pojemniki, naczynia i wiele innych. Zanim przystąpisz do dekorowania drewnianej powierzchni, przeszlifuj ją drobnym papierem ściernym, żeby pozbyć się ewentualnych nierówności. Jeżeli w drewnie są jakieś sęki lub wgłębienia, wypełnij je szpachlówką do drewna i po wyschnięciu jeszcze raz dokładnie przeszlifuj papierem. Pokryj powierzchnię podkładem do drewna, odczekaj aż wyschnie i pomaluj przedmiot farbą akrylową w wybranym kolorze. Będzie to tło dla przyklejonych wycinanek. Jeśli chcesz, żeby struktura drewna była widoczna, użyj bejcy.
Stare drewniane przedmioty często wymagają usunięcia warstwy lakieru - możesz to zrobić za pomocą odpowiednich preparatów dostępnych w sklepach z farbami.
Przygotowanie metalowych powierzchni jest nieco bardziej pracochłonne i wymaga użycia specjalnych preparatów do metalu. Metal należy dokładnie oczyścić ściereczką nasączoną rozpuszczalnikiem, a następnie pokryć podkładem wodnym. Kiedy przedmiot wyschnie, nałóż pędzlem jedną warstwę gęstego podkładu lub lakieru antykorozyjnego w dowolnym kolorze. Delikatnie wypoleruj wyschniętą powierzchnię drobnoziarnistym papierem ściernym i pomaluj farbą akrylową w dowolnym kolorze. Teraz możesz przystąpić do naklejania wycinanek, pomagając sobie specjalnym pędzlem-gąbką.
Zardzewiałe przedmioty powinno się uprzednio oczyścić z rdzy za pomocą specjalnych preparatów i papieru ściernego, a następnie pokryć grubą warstwą lakieru antykorozyjnego.
Przedmioty ze szkła powinno się przed dekorowaniem oczyścić wodą z amoniakiem i dokładnie wypolerować. Ponieważ szkło jest materiałem nieporowatym, dlatego klej może spływać z jego powierzchni. Aby temu zapobiec, powinno się najpierw pokryć szkło warstwę podkładu primer.
Zobacz także: Decoupage na szkle
Nakładanie obrazka na szkło wygląda nieco inaczej niż w przypadku innych powierzchni. Wycinanki pokrywa się klejem od strony druku a nie od spodu i przykleja się od strony wewnętrznej naczynia (lub od spodu, jeśli jest to talerz). Zatem, żeby obrazek był widoczny, szkło nie powinno być kolorowe. Zdecydowanie najlepszy efekt decoupage’u uzyskuje się na szkle przezroczystym.
Naklejone na szkło aplikacje można łatwo wzbogacić o elementy malowane farbami, złocenia oraz efekt spękania.
Wyroby z terakoty dekoruje się stosunkowo łatwo. Przed przyklejeniem obrazka, przedmiot należy zanurzyć w wodzie, następnie pokryć warstwą podkładu do drewna i po wyschnięciu nałożyć farbę akrylową w wybranym kolorze. Jeżeli chcesz zatrzymać naturalny odcień gliny, możesz pokryć przedmiot klejem do decoupage’u lub winylowym i zabezpieczyć bezbarwnym lakierem.
Przedmioty z tektury lub kartonu są dobrym materiałem dla początkujących dekupażystów. Można je dekorować bez specjalnego przygotowania, naklejając obrazki bezpośrednio na ich powierzchnię. Kolorowe tło uzyskuje się malując karton wybraną farbą akrylową.
Fot. Fotolia
Na tekturowych pudełkach łatwo uzyskać efekt shabby chic. Jest to jedna z technik postarzania przedmiotów z drewna lub metalu. Przedmiot z tektury pomalowany farbą akrylową naciera się w wybranych miejscach świecą z wosku, następnie nakłada się drugą warstwę farby w kontrastującym kolorze i przeciera papierem ściernym miejsca pokryte woskiem. Kolor spod spodu powinien delikatnie przebijać przez wierzchnią warstwę farby.
Zobacz także: Postarzanie przedmiotów z decoupage'u - podstawowe techniki
Naklejanie serwetek i obrazków
Do zdobienia przedmiotów w decoupage’u tradycyjnym używa się serwetek lub obrazków wyciętych z papieru. Serwetki nakleja się najłatwiej, ponieważ są bardzo cienkie i dobrze nasiąkają klejem. Do dekorowania używa się tylko wierzchnią warstwę serwetki, pozostałe odrzuca. Elementy z serwetek należy wycinać dokładnie, bez tła (chyba, że tło podłoża jest w tym samym kolorze).
Elementy wycięte z papieru są sztywniejsze od serwetek, dlatego wymagają dłuższego czasu zatapiania w kleju. Fotografie i obrazki z papierów nabłyszczanych są sztywne, trudno przyjmują klej i marszczą się po przyklejeniu. Żeby ułatwić sobie klejenie elementów ze sztywnego papieru, należy zanurzyć je na 10 sekund w wodzie i poczekać aż zaczną się odwijać; następnie odcisnąć wodę papierowym ręcznikiem.
Zobacz takżę: Jak naklejać fotografie techniką decoupage'u?
Do klejenia obrazków z papieru używa się kleju winylowego wymieszanego z wodą w proporcji 4:1. W przypadku papieru matowego lub miękkiego należy dodać więcej wody. Do klejenia serwetek używa się specjalnego kleju do serwetek.
Posmarowany od spodu klejem obrazek przykleja się do odpowiednio przygotowanej powierzchni, delikatnie przyciskając go pędzlem od środka ku brzegom. Żeby nie powstały pęcherze, dokładnie przyklep całość pędzlem-gąbką. Serwetki przykleja się nieco inaczej: wycięty element przykłada się do powierzchni i pokrywa klejem do serwetek. Gdy klej wyschnie, nakłada się drugą warstwę.
Teraz wystarczy naklejoną aplikację zatopić w przezroczystym lakierze syntetycznym. Zatapianie obrazka wykonuje się po dokładnym wyschnięciu kleju. Powierzchnię należy kolejno: pokryć warstwą lakieru, przetrzeć gruboziarnistym papierem ściernym (gdy dokładnie wyschnie), nałożyć kolejną warstwę lakieru i znów wypolerować papierem ściernym i tak dalej, aż do uzyskania idealnie gładkiej powierzchni. Warstwa lakieru powinna być na tyle gruba, by nie było widać granicy między krawędziami obrazka a tłem.
Zobacz także: Lakierowanie przedmiotów z decoupage'u - krok po kroku
Jeżeli zamierzasz nałożyć lakier do spękań, zrób to przed zatapianiem.
Serwetki zatapia się w podobny sposób, używając kleju do serwetek. Na koniec całość pokrywa się lakierem na bazie wody.
Wykańczanie dekoracji
Do wykończania decoupage’u z papieru należy użyć lakieru syntetycznego – błyszczącego lub matowego. Pokryj przedmiot jedną warstwą i poczekaj aż wyschnie. Wypoleruj powierzchnię drobnym papierem ściernym i nałóż drugą warstwę papieru. Gdy wyschnie, jeszcze raz przeszlifuj całość papierem ściernym. Dla uzyskania wyrazistszego efektu można pokryć powierzchnię warstwą wosku, nakładając go za pomocą wełny stalowej nr 000.
Przedmiot, które będą później myte, np. szklanki, talerze, kafelki, należy pokryć specjalnym medium do szkła.
Nakłada się je przed naklejeniem obrazka i tuż po. Przedmiot wkłada się na 30 minut do piekarnika rozgrzanego do 150 stopni C.
