Jak sporządzić testament?

Własnoręcznie

Musi go w całości odręcznie napisać osoba przedstawiająca swą ostatnią wolę (sam podpis łatwo podrobić)! Nie można w tym przypadku użyć ani komputera, ani maszyny do pisania. Nie możemy testamentu podyktować współmałżonkowi ani komukolwiek innemu. Dokument koniecznie należy podpisać - najlepiej imieniem i nazwiskiem, choć prawo wymaga jedynie nazwiska. Nie można także zapomnieć o dacie - jej brak może przesądzić o tym, że dokument może być uznany za nieważny.

Zalety: Testament można sporządzić - i zmienić - w każdej chwili. Nie wymaga to żadnych opłat.

Wady: Jeżeli nasi spadkobiercy są np. ze sobą skłóceni, mogą twierdzić, że dokument został sfałszowany. Przy jego sporządzaniu można też zapomnieć o jakimś istotnym elemencie, np. właśnie o dacie.

Z udziałem notariusza

Najlepiej stawić się w biurze notarialnym osobiście. Nota-riusz może także przyjechać do spadkodawcy - jeżeli istnieją ku temu istotne przyczyny, np. podeszły wiek lub choroba.

Zalety: Ostatnia wola zostanie precyzyjnie zapisana, co uniemożliwi próby obalenia testamentu.

Wady: Za tak spisany testament trzeba zapłacić (61 zł + koszt wypisu).

Przedstaw swą wolę ustnie

Takie oświadczenie ostatniej woli składa się w obecności co najmniej trzech świadków. Następnie jeden z nich lub osoba trzecia spisuje oświadczenie. Musi to nastąpić przed upływem roku od złożenia ustnego oświadczenia, muszą być też podane miejsce i data przedstawienia ostatniej woli. Pismo podpisuje spadkodawca i co najmniej dwaj świadkowie. Można także w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku, czyli od chwili śmierci spadkodawcy, potwierdzić jego ostatnią wolę przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Sąd może poprzestać na zeznaniach dwóch świadków, jeżeli przesłuchanie trzeciego nie jest możliwe. Dla potwierdzenia treści takiego testamentu nie jest więc potrzebny podpis spadkodawcy.

Zalety: Testament może być sporządzony nawet w dramatycznej sytuacji, gdy spadkodawca jest ciężko chory, a wszelkich formalności można dopełnić później.

Wady: Łatwo o złą wolę, świadkowie mogą składać fałszywe zeznania, co w przypadku zgonu spadkodawcy trudno udowodnić. Dlatego świadkami nie powinny być osoby dziedziczące spadek. Jeżeli świadek otrzyma jakąś korzyść z mocy testamentu, testament w tej części jest nieważny.

W obecności urzędnika

Zainteresowany oświadcza ustnie swą ostatnią wolę w obecności dwóch świadków i osoby urzędowej, którą może być np. kierownik urzędu stanu cywilnego. Protokół musi zawierać datę sporządzenia. Odczytuje się go spadkodawcy w obecności świadków. Jeżeli nie ma zastrzeżeń, muszą go podpisać: spadkodawca, urzędnik i świadkowie. Jeśli testator nie może się podpisać, trzeba to zaznaczyć w protokole i podać powód.

Zalety: Testament jest potwierdzony niejako z urzędu, więc nie można mieć zastrzeżeń, co do jego prawdziwości.

Wady: Trudno zorganizować odwiedziny urzędników w domu. Testamentu w tej formie nie może sporządzić osoba głucha lub niema.

Warto wiedzieć

Czy można zmienić zdanie? Mamy do tego pełne prawo, gdyż żaden testament nie musi być sporządzony raz na zawsze. Przy pisaniu nowego pamiętajmy o zamieszczeniu daty - oświadczenie sporządzone później unieważnia wcześniejszy zapis. Aby nie było nieporozumień, poprzedni testament warto zniszczyć (choć prawo tego nie wymaga).

Kto może spisać ostatnią wolę? Osoba, która ma ukończone 18 lat (chyba że wcześniej zawarła związek małżeński), nie jest ubezwłasnowolniona. Uwaga: jeśli osoba spisująca testament zostanie ubezwłasnowolniona po spisaniu ostatniej woli, dokument nie traci ważności!

Kiedy testament jest zbędny? Jeżeli chcemy, aby spadek odziedziczyli spadkobiercy określeni ustawowo, nie musimy sporządzać żadnego dokumentu. Wtedy spadkobiercami będą więc m.in. współmałżonek i dzieci.

Aby formalnie odziedziczyć spadek

Wnieś wniosek o stwierdzenie jego nabycia do sądu rejonowego w ostatnim miejscu zamieszkania spadkodawcy (koszt - 20 zł).

Jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość, dokonaj wpisu w księdze wieczystej. Od odziedziczonego spadku płaci się podatek - jego wysokość zależy od wartości spadku i jest obliczana według skali zawartej

w ustawie z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn.

Podstawa prawna: art. 952, 924, 931 kodeksu cywilnego).