Weż udział w poszukiwaniu największych skarbów i tajemnic III Rzeszy!
Podczas II wojny światowej bezcenne muzealne zbiory oraz będące w posiadaniu prywatnych kolekcjonerów dzieła sztuki zostały wywiezione z naszych terenów przez hitlerowców jako wojenne łupy i ukryte. Jednak badane przez naukowców ślady tych transportów urywają się na zachodnich ziemiach Polski. Sami Niemcy na tych terenach ukrywali również swoje zabytki i skarby przed zbliżającą się Armią Czerwoną. Czy po tylu latach po zakończeniu wojny uda się nam odnaleźć choć część zaginionych skarbów? Jakie jeszcze sekrety kryją dolnośląskie zamki, w których podziemiach mogły zostać ukryte najcenniejsze zbiory polskich, rosyjskich a także niemieckich muzeów? Rąbka tych tajemnic uchyli nowy dokument Discovery World „Sekrety i skarby”, którego premierowy odcinek zobaczymy w sobotę 18 września.
„Portret młodzieńca” Rafaela Santiego, legendarna Bursztynowa Komnata, pierwsze polskie starodruki i wiele innych… to bezpowrotnie zaginione dzieła, których po dziś dzień poszukują polscy naukowcy, bazujący na wojskowych zapiskach czy uwiecznionych relacjach świadków. W niemieckich dokumentacjach można się co rusz natknąć na wzmianki o miejscach przechowywania tych skarbów – dzisiaj jednak są tam tylko puste komnaty lub zagruzowane tunele. Z kolei w relacjach osób, świadków tych transportów, pojawiają się interesujące informacje o podziemnych tunelach kolejowych, którymi miały być przewożone skarby – ale na ile można wierzyć ludzkiej pamięci?
Większość tych śladów prowadzi na Dolny Śląsk. Znajdujące się tutaj liczne zamki były świetną kryjówką do przechowywania zrabowanych muzealnych eksponatów, a przy okazji bezpiecznym terenem dla testowania nowych rozwiązań obronnych. Wiele z nich, tak jak pełen tajemnych przejść i komnat Zamek Czocha, może do dzisiaj skrywać tajemnice związane ze zrabowanym polskim dziedzictwem kulturowym. Równie interesujące są wojskowe fortyfikacje pod Zamkiem Książ, podziemne tunele ukryte wśród Gór Sowich czy bunkry w okolicach Międzyrzecza. Mogą one skrywać o wiele więcej sekretów niż można by sądzić. A może te betonowe mury kryją w sobie jeszcze inne tajemnice, związane z testowaniem przez Niemców najnowszej broni masowego rażenia? Ogromny kompleks Riese w Górach Sowich, przy którego budowie zmarło wielu więźniów, wybudowany na rozkaz Hitlera podziemny bunkier w Zamku Książ czy komory Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień o nieznanym przeznaczeniu mogą skrywać jeszcze wiele tajemnic. Szczególnie, że dostęp do części z nich jest dzisiaj utrudniony. Niemcy zazwyczaj wysadzali wejścia do bunkrów lub zamurowywali pomieszczenia, których nie ma na oficjalnych planach zamków. Jakby w celu ukrycia czegoś tak cennego, po co planowali spokojnie wrócić po zakończeniu wojny…
Co skrywają zagruzowane podziemia Zamku Książ? Czy Bursztynowa Komnata poszła na dno wraz ze statkiem, którym miała być przewieziona do Niemiec? Czy pod Górami Sowimi faktycznie biegną tunele, którymi przewożono nie tylko broń, ale i zrabowane z Muzeum Czartoryskich dzieła sztuki? Czy ślad po nich bezpowrotnie zaginął? Na te i wiele innych pytań postara się odpowiedzieć program „Sekrety i skarby”, rozwiewający domysły, budzący nowe lub podtrzymując pewne tezy ekspertów na temat zaginionych skarbów.
Opisy odcinków:
Odcinek 1: Prolog
(ang. Treasures & Secrets: Prologue)
Emisja: sobota, 18 września, godz. 17.00
Podczas II wojny światowej w ręce hitlerowców trafiła ogromna ilość bogactw i zabytków kultury z okupowanych terenów. Do dzisiaj nie wiadomo, co stało się z większością z nich. Czy bezpowrotnie zaginęły? Wiele śladów wskazuje jednak na to, że część z nich mogą do dzisiaj skrywać częściowo zasypane bunkry i podziemia dolnośląskich zamków. Czy po tylu latach po zakończeniu wojny uda się nam odzyskać choć część zaginionych skarbów?
Odcinek 2: Taśmy z Kopenhagi
(ang. Treasures & Secrets: The Copenhagen Tapes)
Emisja: sobota, 18 września, godz. 17.30
W roku 1972 do polskiej ambasady w Kopenhadze trafia nagranie, w którym grupa nieznanych biznesmenów domaga się ponad miliona dolarów – w zamian za informację o miejscu przechowywania dzieł sztuki zrabowanych z krakowskiego muzeum w czasie wojny. Polacy rozpoczynają śledztwo, w trakcie którego wpadają na trop: skrzynie ze skarbami miały trafić w 1944 roku do Twierdzy Kłodzkiej.
Odcinek 3: „Portret młodzieńca”
(ang. Treasures & Secrets: Portrait of a Youth)
Emisja: niedziela, 19 września, godz. 17.00
Jednym z głównych celów grabieży hitlerowców stały się zbiory Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Wśród nich znajdował się jeden z najsłynniejszych obrazów Rafaela Santiego: „Portret młodzieńca”, którego wartość wylicza się na kilkadziesiąt milionów dolarów. Nie wiadomo jednak, co się z nim stało: czy uległ zniszczeniu? A może jest przechowywany w tajemnicy w prywatnych rękach? W krakowskim muzeum wisi jedynie pusta rama po słynnym portrecie.
Odcinek 4: M.R.U.
(ang. Treasures & Secrets: The Miedzyrzecz Fortified Region)
Emisja: niedziela, 19 września, godz. 17.30
Czy tereny Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień spełniały tylko funkcję obronną przed radzieckimi wojskami? Plany tamtejszych bunkrów sugerują bowiem, że w specjalnych komorach znajdujących się w najgłębszych partiach fortyfikacji mogły być przechowywane zrabowane dzieła sztuki, wywiezione w ponad 400 skrzyniach z poznańskiego muzeum.
Odcinek 5: Książ
(ang. Treasures & Secrets: Ksiaz)
Emisja: sobota, 25 września, godz. 17.00
Hitler nie przepadał za pałacowymi wnętrzami – wolał przebywać wśród surowych, betonowych ścian bunkrów. W podziemiach Zamku Książ wybudowany więc został na jego rozkaz ogromny bunkier, ciągnący się pod całą powierzchnią zamku. Czy to tutaj właśnie testowano broń masowego rażenia? A może Niemcy składowali tutaj część zrabowanych dzieł sztuki i kosztowności?
Odcinek 6: Riese
(ang. Treasures & Secrets: Riese)
Emisja: sobota 25 września, godz. 1730.
Znajdujący się w Górach Sowich olbrzymi podziemny kompleks „Riese” był jedną z najdroższych wojennych inwestycji III Rzeszy. Ukryte w starych kopalniach bunkry według zeznań świadków i znalezionych dokumentów miały być centrum badawczym, pracującym nad stworzeniem cudownej broni Wunderwaffe. Inne teorie sugerują natomiast, że wydrążonymi pod górami tunelami przewożone były nie tylko wydobyte tam złoża uranu, ale i zrabowane z muzeów skarby.
Odcinek 7: Lubiąż
(ang. Treasures & Secrets: Lubiaz)
Emisja: niedziela, 26 września, godz. 17.00
Znajdujący się w Lubiążu dawny klasztor cysterski znalazł się w centrum zainteresowania, gdy po zakończeniu wojny odkryto w jego podziemiach pozostałości po typowo współczesnej budowie. Domysły dotyczące mającej się tam mieścić niemieckiej fabryki broni w pewnym momencie zdominowało znalezienie w przyklasztornym ogrodzie złotych i srebrnych monet, będących częścią składowanych tutaj pod koniec wojny depozytów SS. Części majątku, który miał posłużyć w przyszłości w odbudowie już IV Rzeszy.
Odcinek 8: Grodziec
(ang. Treasures & Secrets: Grodziec)
Emisja: niedziela, 26 września, godz. 17.30
W latach 80. zapaść gospodarcza PRL sprawiła, że najwyżej postawieni urzędnicy w kraju wpadli na dość spóźniony pomysł odnalezienia skarbów, które miałyby zasilić państwowy budżet. Na liście kilkunastu obiektów, które miały zostać spenetrowane, znalazł się zamek w Grodźcu – miejsce składowania w czasie wojny ogromnych transportów legendarnego „złota Wrocławia”, depozytów wrocławskich banków.
Odcinek 10: Czocha
Emisja: sobota, 2 października, godz. 17:00
Kupiony na początku XX wieku przez Ernesta Gütschowa średniowieczny zamek do dzisiaj stanowi intrygującą zagadkę dla badaczy. Na polecenie Gütschowa został przebudowany przez niemieckiego architekta Bodo Eberhardta, który zaprojektował liczne skrytki i tajemne przejścia do specjalnie ukrytych komnat. Fascynacja ówczesnego właściciela zamku rosyjską sztuką sprawiła, że w tajemnych pomieszczeniach ukryte zostały liczne, rozkradzione skarby pochodzące z carskiego skarbca, po których nie został dzisiaj żaden ślad.
Odcinek 9: Bursztynowa Komnata
Emisja: niedziela, 3 października, godz. 17:00
Wykonana na początku XVIII wieku w komnata zaginęła w 1945 roku. Według niektórych historyków mogła spłonąć podczas pożaru Królewca, w którym miała się znajdować podczas oblężenia miasta przez alianckie wojska. Inni twierdzą, że ukryta została gdzieś na Dolnym Śląsku. Tymczasem na odbywających się co jakiś czas aukcjach kolekcjonerskich w całej Europie regularnie pojawiają się autentyczne fragmenty komnaty – czyżby jednak została ukryta poza Polską? A jeśli tak, to gdzie?
Sekrety i skarby
(ang. Treasures & Secrets)
Premiera: w sobotę, 18 września o godz. 17.00 na kanale Discovery World
