„Co kraj, to obyczaj”. Przypatrując się zwyczajom wielkanocnym w różnych rejonach Europy, trudno nie zauważyć różnorodności. Świętujemy rodzinnie, jednak w każdym państwie po swojemu. Baranek, malowane jajka, ogień czy zajączek? A może… czarownice?
HISZPANIA:
W „Semana Santa” (Wielki Tydzień) różne bractwa religijne wędrują ulicami hiszpańskich miast i miasteczek, odgrywając sceny pasyjne . Dźwięk bębnów, setki mężczyzn w spiczastych kapeluszach (zwani "capirotes"), ubrane na czarno, milczące kobiety oraz „pasos” (platformy-ołtarze z figurami przedstawiającymi sceny z męczeńskiej śmierci Chrystusa) tworzą te barwne widowiska religijne, które wzbogacone są dodatkowo przez lokalne zwyczaje.
NIEMCY:
W Wielką Sobotę w wielu rejonach Niemczech rozpalane są ogniska, by wierni mogli przywitać słońce i wiosnę. Popularniejszym jednak zwyczajem jest szukanie wielkanocnego zajączka. „Osterhase” w przeddzień Wielkanocy chowa w ogrodzie, na podwórku lub w salonie pisanki, słodycze i małe prezenty – nad ranem dzieci ruszają do ogrodu, by odszukać koszyczki ze słodkimi niespodziankami.
WIELKA BRYTANIA:
Anglicy mają zwyczaj dzielenia się wielkanocnymi jajkami – są to duże czekoladowe jajka, wypełnione w środku słodyczami. Małym dzieciom zajączek, „Easter bunny”, chowa takie jajka w różnych miejscach, by same znalazły swoje słodkie niespodzianki.
Podczas świąt wielkanocnych można też zaobserwować na ulicach i w parkach „Morris dance” (dawny ludowy taniec, którego korzenie sięgają średniowiecza). Popularny jest również zwyczaj „egg rolling”, tj. wyścigów w turlaniu jajek.
SZWECJA
Małe „czarownice” wędrują od domu do domu, a gdy gospodarze otworzą im drzwi, wołają „Glad Pask!” („Wesołej Wielkanocy!”). Wówczas należy odpowiedzieć „Glad Pask”, i wrzucić dzieciom do koszyczka słodycze lub niewielką sumę pieniędzy.
CZECHY
W niektórych rejonach Czech w Poniedziałek Wielkanocny chłopcy smagają dziewczyny rózgami z wierzby, zakończonymi kolorowymi wstążkami (tzw. „pomlazkami”). Często dostają w podziękowaniu pisanki, słodycze lub są częstowani mocniejszym alkoholem (jako że „pomlazki” dodają urody i witalności!).
DANIA
Mieszkańcy Danii lubią wysyłać znajomym przed Wielkanocą zabawne, anonimowe listy-wycinanki („gaekkebreve”). Kto z obdarowanych zgadnie, od kogo dostał kartkę, w prezencie otrzymuje jajko - jeśli się nie domyśli, „za karę” wysyła jajko nadawcy.
WŁOCHY
Włoskie przysłowie mówi: „Natale con tuoi, Pasqua con chi vuoi” czyli „Boże narodzenie spędzaj z rodziną, Wielkanoc - z kim chcesz". Włosi spotykają się jednak tradycyjnie z rodziną na wielkanocnym obiedzie, gdzie poza pieczonym jagnięciem powinno pojawić się ciasto (colomba), które w swej formie ma przypominać gołębicę (symbol wolności i pokoju). W Poniedziałek Wielkanocny duża część Włochów wyjeżdża poza miasto na wycieczkę.
FINLANDIA
Niedziela Palmowa to początek Wielkiego Tygodnia (Suuri viikko), zwanego też w Finlandii Cichym Tygodniem (Hiljainen viikko). W ten dzień ludzie witają się z przyjaciółmi i znajomymi dawnym zwyczajem „virpovitsa”, czyli uderzając ich delikatnie gałązkami bazi. Dziewczynki, przebrane za czarownice ("trulli") chodzą od domu do domu, machają gałązkami wierzbowymi i mówią wiersz "virpominen": "virvon varvon tuoreeks terveeks tulevaks vuodeks, vitsa sulle, palkka mulle", za co dostają słodycze lub wielkanocne jajka.
Wielkanoc po europejsku
„Co kraj, to obyczaj”. Przypatrując się zwyczajom wielkanocnym w różnych rejonach Europy, trudno nie zauważyć różnorodności. Świętujemy rodzinnie, jednak w każdym państwie po swojemu. Baranek, malowane jajka, ogień czy zajączek? A może… czarownice?
(a.)