Postęp medycyny pozwolił na stworzenie coraz to nowszych metod antykoncepcji. Jedną z nich jest podanie syntetycznego hormonu w formie zastrzyku. Metoda ta jest różnie odbierana przez środowisko medyczne, ale też przez same zainteresowane – kobiety. Może być dobrym rozwiązaniem dla tych pań, którym trudno pamiętać o przyjęciu kolejnej tabletki lub tym, którym nie służą estrogeny, albo z przyczyn zdrowotnych nie są wskazane.
W naszym kraju przykładem takiej antykoncepcji jest zastrzyk Depo-Provera. Są to fiolki z różną dawką pochodnej ludzkiego progestagenu – octanu medroksyprogesteronu; 50 lub 150mg w 1 mililitrze. Lek podaje się głęboko domięśniowo w mięsień naramienny (górna część ramienia) lub pośladkowy. Iniekcje są wykonywane raz na trzy miesiące, w okresie do piątego dnia cyklu. Po porodzie, jeżeli kobieta nie karmi piersią, wówczas zastrzyk może być podany pięć dni po nim. Gdy kobieta karmi, wtedy należy poczekać z iniekcją do szóstego tygodnia.
Octan medroksyprogesteronu działa podobnie do ludzkiego progestagenu, a więc hamuje owulację i powoduje zagęszczenie śluzu szyjkowego tak, że staje się on nieprzenikliwy lub trudnoprzenikliwy dla plemników.
Zalety stosowania zastrzyku antykoncepcyjnego:
- wysoka skuteczność
- wygoda stosowania – jeden zastrzyk na trzy miesiące
- szybkie działanie zabezpieczające po podaniu leku
- hamowanie rozwoju komórek nowotworowych w piersi
- zmniejszenie ryzyka rozwoju chorób, np. endometriozy
- minimalizowanie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego
Niestety, jak każda antykoncepcja hormonalna, tak i ta ma swoje ciemne strony. Zwykle są to objawy niepożądane, podobne do tych po stosowaniu tabletek. Pacjentki po zastrzyku najczęściej zgłaszają następujące dolegliwości:
- nieregularne krwawienia o charakterze krwawień miesiączkowych lub krwistych upławów
- zaburzenia nastroju – depresja, przygnębienie, osłabienie, uczucie senności i zmęczenia
- osłabienie libido
- mdłości i bóle brzucha
- obrzmienie piersi
- przyrost masy ciała
- bóle i zawroty głowy oraz uderzenia gorąca
- wzrost temperatury, nawet gorączka
- trądzik, wysypka
- łysienie lub upośledzenie wzrostu włosów
- skurcze mięśni nóg
- bóle kręgosłupa i stawów
Istotne informacje dla lekarza, który ma zamiar przepisać nam ten rodzaj antykoncepcji to:
- nadwrażliwość na sterydy/składniki leku
- krwawienia z układu moczowo-płciowego o nieznanej etiologii
- choroby psychiczne, jak np. depresja
- skłonność do chorób żył i związanej z tym zakrzepicą
- choroby neurologiczne: migrena, epilepsja
- zaburzenia pracy narządów wewnętrznych: serca, wątroby, nerek, trzustki
- podejrzenie ciąży
- stosowanie leków – danazolu (Danazol, Danol-Danazol, Danoval,), aminoglutetymidu (Cytadren)
Trzeba pamiętać, że każdy lek, także pochodna hormonu, jest substancją obcą wprowadzaną do naszego organizmu. Każda z nas może inaczej na niego reagować. Jedne kobiety są zachwycone tą metodą, gdyż nie odczuwają nieprzyjemnych dolegliwości związanych z jego stosowaniem. Inne zaś zgłaszają wiele objawów niepożądanych, głównie dotyczących plamień i złego samopoczucia.
