Wyuczona bezradność
Bezradność to przeżywanie braku możliwości wpływu na sytuację, np. zapobiegnięcia przykrym doświadczeniom. W wyniku silnego przeżycia złej sytuacji, której nie udało się uniknąć lub powtarzających się trudnych wydarzeń, ludzie i zwierzęta uczą się biernej postawy. Wyuczona bezradność powoduje bierną postawę także wtedy, gdy sytuacja nie jest nieunikniona.
Badania wykazały, że przewidywanie braku efektów działań może wywołać dwa typy bezradności:
• brak reakcji na wydarzenia z powodu ograniczenia motywacji do działania,
• utrudnione dostrzeganie zależności między zachowaniem a jego skutkami.
Polecamy: Rezygnacja z leczenia
Atrybuty bezradności
Człowiek doświadczający bezradności, szuka jej przyczyn. Przypisywanie bezradności określonym przyczynom to proces atrybucji przyczynowej.
Do uczenia się bezradności najbardziej przyczyniają się atrybucje wewnętrzne, stabilne i uogólnione (np. jestem głupi i beznadziejny).
Wychodzenie z wyuczonej bezradności
Terapia depresji, za której podstawę przyjmuje się wyuczoną bezradność, opiera się na terapii behawioralno-poznawczej. Lekarz specjalista może podjąć decyzję o równolegle prowadzonej farmakoterapii.
Polecamy: Jak sobie radzić z samotnością?
Jak wspierać?
W czasie terapii należy dostarczać wspieranej osobie okazji do doświadczania sukcesów, stopniowo, od drobnych po sukcesy w trudniejszych zadaniach. Uświadomienie sobie skuteczności własnego działania i zdolności do odnoszenia sukcesów czy radzenia sobie z trudnościami, są zachętą do zmiany postawy z biernej na aktywną.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
