W każdym z tych przypadków w organizmie przebiegają jednakowe procesy biochemiczne. Zarówno ból, jak i najwyższa radość są w stanie wywołać stres. Decydujące znaczenie ma więc nie tyle bodziec fizyczny, lecz o wiele bardziej postawa, z jaką go przyjmujemy. Selye dokonał odkrycia, że ludzki organizm dysponuje systemem ogólnej obrony. Przy dużym obciążeniu ciało zaczyna dążyć do równowagi, rozwija, według Selyego, tzw. energię adaptacyjną. W wyniku jej wytwarzania organizm nastawia się na nowe wyzwanie i jest w stanie powrócić do stanu równowagi samoczynnie, bez energii pochodzenia zewnętrznego (np. jedzenia).
Stres jest wyzwalany nie tylko przez rozmaite obciążenia natury psychicznej, ale również czysto fizycznej. Stresujące mogą być na przykład upały, zimno, wzmożony wysiłek fizyczny, utrata krwi, a nawet przejedzenie. Jeśli do obciążenia cielesnego dochodzi jednocześnie tak powszechne obecnie obciążenie psychiczne, rezerwy organizmu są szybko zużywane – znajduje to odzwierciedlenie nie tylko w zachowaniu, ale również w wyglądzie zewnętrznym człowieka.
Zobacz także: Czym jest stres?
Distres i eustres
Czy stres jest szkodliwy we wszystkich przypadkach? Selye wyodrębnił w swoich badaniach dwa rodzaje stresu – distres i eustres.
• Jako distres określił on szkodliwy, destruktywny rodzaj stresu. Jest to stres, który pozbawia nas energii.
• Eustresem (z greckiego eu – dobry) nazwał stres, który obdarza nas energią, podbudowuje nas i czyni gotowymi do podjęcia większego wysiłku i stawienia czoła nowym wyzwaniom.
Wystrzegaj się traktowania stresu jako miernika statusu społecznego i sukcesu zawodowego. Nie postrzegaj też relaksu, spokoju i radości jako luksusu, ponieważ jedno jest pewne: sensem życia nie jest nieustanne balansowanie na krawędzi wytrzymałości psychicznej i fizycznej. Silny stres nie jest wcale równoznaczny z wysoką efektywnością działania. Oznacza natomiast, że nie potrafisz złapać równowagi w swoim życiu i jesteś osobą sterowaną – taką, która nie potrafi decydować o sobie.
Polecamy: Jak powstaje stres
Pokonywanie distresu
Jedynym sposobem na uchronienie się przed distresem jest zidentyfikowanie jego przyczyny i zrobienie wszystkiego, aby mu zapobiec. Tylko ty jesteś w stanie określić, co oznacza dla ciebie ten rodzaj stresu. Kiedy jesteś nieustannie spięty, zdenerwowany i poirytowany, dokuczają ci problemy zdrowotne, wówczas jak najszybciej powinieneś zabrać się za poszukanie powodów złego samopoczucia i lekarstwa na swój stres.
Stres jest reakcją ciała na rozmaite obciążenia:
• Dopuść zmiany w swoim życiu. Rozwija się tylko ten, kto się zmienia.
• Stres nie oznacza, że zajmujesz poważne stanowisko i jesteś pracowity. O wiele bardziej świadczy on o tym, że nie potrafisz złapać równowagi w życiu.
• Pamiętaj o różnicy pomiędzy distresem, który pozbawia cię energii, a eustresem, który dodaje ci skrzydeł do pokonywania nowych wyzwań.
Antony Fedrigotti, fragment książki: „30 minut nauki skutecznego pokonywania stresu”, Wydawnictwo KOS
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
