Talent to mit. W zasadzie każdy może dojść do poziomu mistrzowskiego, jeśli podejmie odpowiedni wysiłek i będzie trenować według odpowiedniego planu. Jak długo należy ćwiczyć? Zdaniem Artura Króla, autora książki „Talent nie istnieje. Droga do praktycznego osiągania mistrzowskich umiejętności”, osiągnięcie mistrzowskiego poziomu wymaga około 10 000 godzin celowego ćwiczenia. Duża część tych ćwiczeń to trening umiejętności pośrednio przydatnych w danej dziedzinie. Rola takiego treningu jest często lekceważona. Na przykład dziecko, które brało udział w zabawach trenujących poczucie rytmu, zaczyna przejawiać umiejętności muzyczne w większym stopniu niż inne dzieci. Większość osób nie kojarzy ze sobą tych faktów – jednak wcześniejszy trening dziecka ma znaczenie dla jego obecnych umiejętności. Jaki jest końcowy efekt tego całego celowego ćwiczenia?
Rozwinięta intuicja
Mowa o intuicji w ujęciu badań psychologicznych, czyli po prostu zdolności bardzo szybkiego, zachodzącego poniżej progu świadomości, odczytywania i interpretowania informacji ze środowiska. Taka intuicja uzależniona jest m.in. od bogatego doświadczenia w danym zakresie, które pozwala na porównanie zastanej sytuacji z rozległą wewnętrzną bazą danych i skutkuje dokonaniem odpowiedniej interpretacji. Na przykład najlepsi sportowcy są w stanie bardzo trafnie odczytać to, co zrobi zaraz ich przeciwnik, jedynie obserwując pozycję ciała rywala, najlepsi terapeuci często po kilku zdaniach potrafią zdiagnozować, w czym leży problem ich pacjentów itp.
Wyciąganie wniosków
Dostrzeganie i wyciąganie wniosków z czynników, które są niezauważalne dla laików, krótko mówiąc: eksperci wiedzą, czego szukać i na co zwracać uwagę oraz co wynika z rzeczy, które zauważyli. Potrafią wyselekcjonować, z ogromnej masy dostępnych w danej sytuacji danych, akurat te wzorce, które w konkretnym przypadku mają znaczenie.
Perspektywa
Eksperci wiedzą czego oczekiwać w krótkim terminie i mogą skuteczniej przewidywać rozwój sytuacji w dłuższej perspektywie czasowej. Pozwala im to lepiej przygotować się na sytuacje, które mogą się wydarzyć.
Dowiedz się więcej: Jak rozwijać u dziecka umiejętności koncentracji?
Sortowanie informacji
Mistrzowie w danej dziedzinie wiedzą, na co zwracać uwagę i jakie są kluczowe czynniki podjęcia decyzji. Dzięki temu potrzebują mniejszej liczby informacji, by móc wybrać prawidłową drogą.
Dostrzeganie większego zróżnicowania
Doświadczony artysta-malarz dostrzega dziesiątki odcieni tam, gdzie dla laika będzie tylko jeden kolor; podobne zdolności dotyczą wszelkich ekspertów. Świat, przynajmniej w dziedzinie, w której są ekspertami, jest dla nich bogatszy i bardziej zróżnicowany.
Lepsza pamięć
Mają lepszą pamięć w zakresie dziedziny, którą poznali; pamiętają wielokrotnie więcej niż laicy. Co jednak istotne, ta lepsza pamięć jest wynikiem głębszego niż u laików zrozumienia struktur danej dziedziny, ich wzajemnych połączeń i procesów zachodzących między nimi. Wystarczy odrobinę zmienić warunki porównania, by zdolność zapamiętywania, jaką mają eksperci, wyrównała się z tą, jaką dysponują laicy. Na przykład szachiści potrafią pamiętać ogromną liczbę ustawień szachowych, ale kiedy każe się im zapamiętać ustawienia niemożliwe według reguł gry w szachy, ich nadzwyczajna pamięć znika.
Wiedza
Osoby, które są ekspertami mają ogromną wiedzę w swojej dziedzinie i dogłębnie rozumieją wszystkie związane z nią zagadnienia — to w zasadzie oczywiste i nie trzeba tu dalszego omówienia.
Zaawansowane procesy sortowania informacji
Eksperci patrzą na swoją dziedziną zupełnie inaczej niż laicy. Na przykład kiedy dostali zadania z fizyki, laicy podzielili je według danych zawartych w treści zadania.
Tymczasem eksperci zdecydowali się na podział zadań w zależności od praw fizycznych, które trzeba było wykorzystać w rozwiązaniu zadań. Ta odmienność wskazuje na głęboką różnicę między ekspertami a laikami w procesach sortowania informacji. Takie różnice będą zaś prowadziły m.in. do zdecydowanie odmiennego tempa rozwiązywania problemów z danej dziedziny. Można to zobrazować inaczej: jako różnicę między tymi ludźmi, którzy sortują pieniądze według nominału, a tymi, którzy dzielą je według tego, jaka cyfra jest na banknocie lub monecie. Pierwsza grupa zdoła podliczyć dowolną kwotę zdecydowanie szybciej niż druga, która tak naprawdę dodatkowo dodaje sobie pracy.
Ciała i mózgi są inaczej skonstruowane
Nie dlatego, że tacy się urodzili, ale w wyniku lat treningu, który prowadzi do stopniowego przekształcenia struktury mózgu, mięśni i kości takiej osoby.
Polecamy: Jakie znaczenie mają ćwiczenia celowe?
Fragment pochodzi z książki „Talent nie istnieje. Droga do praktycznego osiągania mistrzowskich umiejętności” Artura Króla (Sensus, 2012). Publikacja za zgodą wydawcy. Tytuł, lid i śródtytuły pochodzą od redakcji.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!