Mechanizmy obronne mogą być mniej lub bardziej dojrzałe. Niektórzy ludzie zatrzymują się na pierwotniejszych, bardziej prymitywnych mechanizmach obronnych, jak np. projekcja czy wyparcie. Inni wykształcają bardziej dojrzały mechanizm, jakim jest np. racjonalizacja. Pamiętajmy jednak, że każdy posługuje się innymi mechanizmami obronnymi i, że każdy jakieś ma. Bez tego w sytuacji konfliktu wewnętrznego człowiek byłby zagrożony.
Podstawowe i niedojrzałe mechanizmy obronne
Regresja jest cofnięciem się do wcześniejszych stadiów rozwoju. Jej celem jest redukcja lęku i wrogości. Wiąże się zwykle z infantylizacją myślenia i zachowania oraz obniżeniem aspiracji.
Projekcja polega na przypisywaniu innym osobom własnych, nieakceptowanych pragnień, obarczaniu ich winą za własne problemy.
Wyparcie polega na przemieszczeniu bolesnych lub niebezpiecznych treści ze świadomości do nieświadomości. Jest ono uznawane za podstawowy mechanizm obronny.
Hipochondryzacja polega na przywiązywaniu nadmiernej uwagi do funkcjonowania własnego organizmu, szczególnie objawów bólowych lub wyolbrzymianiu istniejących dolegliwości.
Somatyzacja jest przekształceniem problemów natury psychicznej, jak konflikty wewnętrzne, w objawy o charakterze somatycznym, jak np. bóle różnego rodzaju.
Przemieszczenie jest przeniesieniem silnych uczuć (zwykle negatywnych, jak wrogość) na obiekt, który jest bezpieczniejszy do ich rozładowania, niż ten, który tę emocję wyzwolił.
Racjonalizacja jest uzasadnianiem własnych, nieakceptowanych wcześniej, postaw i zachowań pozornymi dowodami słuszności i racjonalności swojego postępowania.
Polecamy: Czy masz predyspozycje do depresji?
Narcystyczne mechanizmy obronne
Zaprzeczenie jest niedostrzeganiem pewnych bolesnych aspektów rzeczywistości, które ma na celu ochronę „ja”.
Zniekształcenie polega na dostrzeganiu zewnętrznej rzeczywistości w sposób zgodny z własnymi pragnieniami. Wybiórcze przyjmowanie faktów, które potwierdzają własną wizję świata lub jakiegoś jego aspektu.
Rozszczepienie to dzielenie otaczającego świata (również własnej osoby) na obiekty „całkowicie dobre” oraz „całkowicie złe”. Ocena siebie lub innych może ulec gwałtownej zmianie, z dobrej na złą i odwrotnie, brak w niej „odcieni szarości”.
Dojrzałe mechanizmy obronne
Humor, czyli otwarte, swobodne wyrażanie uczuć, które nie jest związane z dyskomfortem i nieprzyjemnymi odczuciami dla osób z otoczenia.
Ascetyzm jest eliminacją przynoszących bezpośrednią przyjemność uczuć. Jest źródłem satysfakcji i specyficznej moralnej przyjemności.
Antycypacja polega na realistycznym przewidywaniu przyszłych problemów i sytuacji trudnych, które umożliwiać może zapobieganie i pomagać w ich rozwiązywaniu.
Polecamy: Jak rozgryźć rogatą duszę psychopaty?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
