Nie ma oczywiście jednego uniwersalnego sposobu na wszelkie ugryzienia owadów czy pajęczaków. Wszystko zależy od tego, co nas pokąsało. To ważne, żeby odpowiednio zareagować, ponieważ charakterystyczny rumień po ukąszeniu kleszcza, trzeba zgłosić lekarzowi, a użądlenie przez pszczołę lub szerszenia może wymagać pilnej pomocy medycznej (jeśli np. doszło do ugryzienia w obrębie głowy).
Co robić, gdy pokąsają nas owady lub pajęczaki?
Gdy padniesz ofiarą pokąsania przez owada, trzymaj się tych zasad:
- Nie drap – w przeciwnym razie obrzęk będzie się utrzymywał, może też dojść do zainfekowania ranki (jeśli tak się stanie – idź do lekarza).
- Sięgnij po dostępne bez recepty środki – preparaty przeciwhistaminowe pomogą ci zwalczyć świąd, znieczulić podrażnioną skórę i przyspieszyć jej gojenie. Dodatkowo możesz nanieść na miejsca ukąszeń łagodzący żel lub piankę w aerozolu.
- Posmaruj naturalnym środkiem. Dolegliwości łagodzi np. przyłożenie plastra cebuli, przyłożenie kompresu nasączonego roztworem octu (pół na pół z wodą), okładu z sodu.
- Przyłóż zimny kompres – złagodzi obrzęk, stan zapalny i ból po ukąszeniu.
- Odkażaj miejsce po ugryzieniu. Do dezynfekcji możesz użyć preparatu z oktenidyną albo wody z mydłem.
- Udaj się po pomoc medyczną, jeśli obrzęk, rumień lub stan zapalny są coraz bardziej nasilone.
- Wezwij karetkę pogotowia, jeżeli u osoby pogryzionej pojawiły się objawy silnej reakcji alergicznej: duszność, osłabienie, obrzęk w okolicach głowy, szybkie bicie serca, bladość, nudności lub wymioty.
Pamiętaj o profilaktyce. Największą plagą są komary i ich mniejsze odpowiedniki – kuczmany. Polskie gatunki na szczęście nie roznoszą groźnych chorób, ale i tak dają się we znaki. Jedno ukąszenie powoduje zwykle niewielki, miejscowy obrzęk i świąd. Po zmasowanym ataku – zwłaszcza u dzieci i osób wrażliwych – może wystąpić pogorszenie samopoczucia, a nawet stan podgorączkowy. Jeszcze intensywniej organizm reaguje na wielokrotne ukąszenia meszek. Warto o tym pamiętać i np. nie zostawiać śpiącego malca w wózku bez moskitiery, samemu także ucinać sobie drzemki w bezpiecznych warunkach.
Jak wyglądają ukąszenia owadów?
O ile w środku zmiany nie tkwi żądło, trudno coś stwierdzić. Większość śladów po ukąszeniach czy użądleniach przez owady wygląda bowiem podobnie. Rozmiar i wygląd zmiany może różnić się zależnie od naszej podatności na jad i wstrzyknięte toksyny. Poniżej znajdziesz 10 zdjęć miejsc po ugryzieniach różnych owadów i pajęczaków.
Użądlenie szerszenia – opuchlizna i rumień
Użądlenie szerszenia jest bardzo bolesne, bardziej niż pszczoły czy osy, ponieważ owady te mają większe żądła, które wbijają głębiej, a ich jad ma więcej toksyn. Szerszenie nie tracą żądła, jak pszczoły, dlatego mogą atakować wielokrotnie. Objawy użądlenia przez szerszenia to: silny ból, pieczenie, rumień, opuchlizna (nawet do 10 cm), bąbel, swędzenie, a czasem zasinienie. Osoby uczulone na jad owadów błonkoskrzydłych mogą doświadczać objawów ogólnych: nudności, osłabienia, duszności, omdlenia. Co robić? W miejscu użądlenia należy położyć chłodny okład. Pomocne będą nacieranie cebulą, okład z octu lub sody oczyszczonej i wody. Przy ukąszeniu wielokrotnym lub w okolicach głowy, należy wezwać karetkę. Jeśli poszkodowany jest uczulony, trzeba podać adrenalinę i inne leki przepisane przez lekarza. Więcej: Czy ugryzienie szerszenia jest śmiertelne?
Ukąszenie pluskwy
Ugryzienie pluskwy domowej charakteryzuje się niewielkimi odczynami zapalnymi zlokalizowanymi na skórze w jednej linii lub po obwodzie trójkąta. Ukąszenie pluskwy powoduje odczyn zapalny oraz pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Pluskwy to niewielkie owady żerujące w miejscach bytowania ludzi, które żywią się krwią ssaków. Ukrywają się często w zakamarkach łóżka, w szczelinach podłóg, za tapetami. Atakują w nocy.
Dolegliwości złagodzą chłodne kompresy, preparaty przeciwhistaminowe i z hydrokortyzonem. Trzeba unikać drapania, aby nie doprowadzić na zakażenia. Przede wszystkim trzeba pozbyć się owadów z domu, ao to bywa trudne. Przeczytaj więcej: Ugryzienie pluskwy – jak wygląda, co na nie stosować, jak zapobiegać?
Użądlenie pszczoły
Pszczoła często zostawia w skórze żądło, z którego nadal wydostaje się jad. By ograniczyć jego działanie, trzeba wyjąć żądło jak najszybciej. Liczą się sekundy. Najlepiej żądło usunąć, delikatnie podważając je plastikową kartą lub tępym nożem i wysuwając ze skóry. Po zabiegu należy rankę zdezynfekować wodą z mydłem i posmarować preparatem przeciwhistaminowym. Można też zrobić okład z cebuli, sody lub wody z cytryną. Osoba uczulona na pszczeli jad potrzebuje błyskawicznej pomocy lekarza. Przeczytaj: Co się stanie, jeśli nie wyciągnie się żądła z ciała?
Ukąszenie osy
Osa potrafi żądlić wielokrotnie, aż wyczerpie całą dawkę jadu. Nie zostawia w skórze żądła. Miejsca ukąszenia pieką, puchną i bolą. Pojawia się bąbel i opuchlizna. Żeby złagodzić dolegliwości, można posmarować skórę preparatem przeciwhistaminowym albo z hydrokortyzonem. Osoby uczulone na jad osy potrzebują natychmiastowej pomocy lekarza, zwłaszcza w przypadku ukąszeń wielokrotnych i w okolicach głowy.
Ukąszenie końskiej muchy (gza)
Ugryzienie końskiej muchy jest bardzo bolesne. Powoduje miejscowy stan zapalny, świąd, opuchliznę. Rumień po ukąszeniu tego owada utrzymuje się od kilku dni do 2 tygodni. Może mieć średnicę kilku centymetrów. Odczyn zapalny po ugryzieniu muchy końskiej może się powiększać. Podobnie jak obrzęk. Gzy najczęściej spotkasz na łące, pastwisku, ale i na plaży (zwłaszcza w słoneczny dzień). Rankę należy zdezynfekować (zainfekowana zaczyna ropieć, wtedy trzeba iść do lekarza). Nie wolno jej drapać, żeby nie rozprzestrzeniać stanu zapalnego. By zmniejszyć świąd i opuchliznę, warto zastosować środek przeciwalergiczny. Obrzęk złagodzą chłodne okłady.
Ukąszenie mrówki
W miejscu ukąszenia mrówki powstaje niewielki piekący i bolesny bąbel, który znika w ciągu 30–45 minut. Niewielka krostka po ugryzieniu może utrzymywać się jeszcze przez około 3 dni. Do kąsających mrówek na terenie Polski można zaliczyć wścieklice i rudnice (mrówki czerwone). Wścieklice wbijają żądło i wpuszczają jad, zaś rudnice nie posiadają żądła, ale gryzą i opryskują jadem. Jad zawiera kwas mrówkowy, który ma właściwości silnie drażniące, ale tylko miejscowo. Mrówki mogą atakować stadnie i takie przypadki mogą być groźne dla alergików.
Żeby zneutralizować działanie jadu po ukąszeniu mrówki, przyłóż zimny kompres, możesz zrobić okład z sody i zastosować miejscowe środki łagodzące (preparaty przeciwhistaminowe albo inne środki na ugryzienia owadów). Przemyj skórę naparem z rumianku lub nagietka.
Ugryzienie pająka
Pająki wprawdzie nie są owadami, ale warto je tu wymienić. Pająki gryzą i są jadowite. W Polsce nie występują bardzo niebezpieczne gatunki, jednak niektóre z nich mogą zostawić bolesny ślad, który czasami wymaga zgłoszenia się do lekarza. Przeczytaj więcej o ugryzieniu jednego z najbardziej jadowitych pająków żyjących w Polsce: kolczaka zbrojnego.
Ugryzienie pająka to na ogół bolesny czerwony guzek na skórze, czasem swędzący. Może mu towarzyszyć stan zapalny, obrzęk, rumień. Jeśli opuchlizna się powiększa, a noga staje się ciepła, należy zgłosić się do lekarza, który przepisze antybiotyk i preparat sterydowy. Samodzielnie w przypadku ograniczonego odczynu można stosować preparat z hydrokortyzonem, przeciwhistaminowy, okłady z lodu na obrzęk i stan zapalny.
Ukąszenie kleszcza – rumień wędrujący
Ugryzienie kleszcza można poznać przede wszystkim po wbitym w skórę kleszczu (może być bardzo mały i wyglądać jak czarny punkcik). Zwykle nie widać innego śladu. Dopiero później na skórze może pojawić się tzw. rumień wędrujący, który świadczy o zakażeniu organizmu boreliozą. Rumień po kleszczu nie musi pojawić się w miejscu ukąszenia przez kleszcza. Jeśli pojawił się rumień, trzeba zgłosić się do lekarza. Konieczna będzie antybiotykoterapia. Kleszcza należy usunąć ze skóry możliwie szybko. O tym, jak to zrobić, przeczytasz tutaj: jak wyciągnąć kleszcza?
Ukąszenie komara
Ukąszenie komara pozostawia początkowo bąbel jak przy pokrzywce oraz rumień. Z czasem ślad zamienia się w czerwoną krostkę i utrzymuje się do 2 tygodni. Bardzo swędzi. Dolegliwości złagodzą preparaty przeciwhistaminowe lub inne środki na ugryzienia owadów. Można przykładać chłodny okład na obrzęk i stan zapalny. Miejsc po ugryzieniu komara nie wolno drapać, ponieważ będą trudniej się goić, mogą zostawać blizny lub może dojść do zakażenia. Sprawdź: domowe sposoby na ukąszenie komara
Ukąszenie meszki
Meszki potrafią pokąsać bardzo boleśnie. Na skórze powstaje wówczas bolesny i swędzący rumień, czerwone nieregularne plamki, grudki albo pęcherzyki wypełnione krwią. Pojawia się też obrzęk. Meszki żywią się krwią. W ich ślinie znajdują się toksyny, które rozpuszczają krwinki czerwone oraz niszczą ludzkie tkanki, co jest niebezpieczne zwłaszcza w przypadku zmasowanego ataku owadów. Na ukąszenie meszki można przykładać okład z sody lub octu, plaser cebuli, należy przemyć rankę wodą z mydłem i można spryskać oktenidyną. Warto też użyć preparatów przeciwhistaminowych. Nie wolno drapać. W rzadkich sytuacjach ukąszenia meszek wywołują objawy ogólnoustrojowe: gorączkę, złe samopoczucie, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Odpowiednia odzież i repelenty chronią przed tymi małymi owadami.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
