Nitrogliceryna to organiczny związek chemiczny z grupy azotanów. Może być wykorzystywany jako materiał silnie wybuchowy lub lek rozszerzający naczynia krwionośne – wtedy stosuje się ją w stężeniu 1%, tworząc jej roztwór w etanolu.
Jak nitrogliceryna działa na organizm?
Szybko, mocno, ale krótkotrwale rozszerza naczynia krwionośne, zwłaszcza żylne, także naczynia wieńcowe. Wskutek tego zwiększa przepływ krwi przez żyły (efekt przeciwniedokrwienny), obniża ciśnienie krwi i zmniejsza zużycie tlenu w mięśniu sercowym.
Sposoby podawania nitrogliceryny:
Nitrogliceryna podawana jest na różne sposoby: przez skórę, podjęzykowo (s.l), dożylnie (i.v) i doustnie (p.o).
Działanie w zależności od podania
Nitrogliceryna w spreju podana podjęzykowo zaczyna działać po 60 sekundach, a jej efekty utrzymują się do 2 godzin.
Nitrogliceryna w postaci plastra (lub maści) –podanie przez skórę – zaczyna działać po kilku minutach i działa tak długo jak plaster pozostaje na ciele pacjenta.
Nitrogliceryna podawana dożylnie zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia podawania. Obniżone ciśnienie krwi utrzymuje się do zakończenia podawania, a efekt niedokrwienny trwa dłużej – jak długo to zależy od reakcji organizmu pacjenta.
Lek w kaspułkach o przedłużonym uwalnianiu podawany doustnie rozpoczyna działanie po ok. 10 minutach, a jego efekty mogą utrzymywać się do 10 godzin.
Nitrogliceryna jest szybko rozkładana przez soki żołądkowe, a metabolizowana m.in. w wątrobie. Dlatego podanie na błony śluzowe (podjęzykowo) ogranicza ryzyko rozłożenia się nitrogliceryny w kwasach żołądkowych i przechodzenie przez wątrobę (substancja czynna wchłania się bezpośrednio z jamie ustnej).
Co i kiedy się stosuje
Aerozole nitroglicerynowe najczęściej używane są do przerywania napadów dławicy piersiowej oraz we wspomaganiu leczenia ostrej niewydolności lewokomorowej.
Maść, plastry i tabletki o przedłużonym uwalnianiu (ale i aerozole) stosowane są do zapobiegania napadom dławicy piersiowej.
Wlewy dożylne wykonywane są w niestabilnej dławicy piersiowej, przy zawale serca i obrzęku płuc towarzyszącemu ostrej niewydolności lewokomorowej, podczas zabiegów operacyjnych, gdy konieczne jest obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.
Najważniejsze przeciwwskazania
- hipotonia (hipotensja), czyli niedociśnienie tętnicze – wartość ciśnienia skurczowego na poziomie poniżej 90 mm HG
- wstrząs i ostra niewydolność krążeniowa
- ciężka niedokrwistość
- krwawienie wewnątrzczaszkowe
- świeże urazy czaszkowo-mózgowe
- tamponada serca
- zwężenie zastawki aortalnej i mitralnej i inne choroby zaburzające przepływ krwi przez lewą komorę
- nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
