Błędne koło
Osłabienie funkcji poznawczych w grupie chorych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc – POChP (chronic obstructive pulmonary disease – COPD) może przyczyniać się do gorszej kontroli choroby podstawowej, co w konsekwencji zwrotnie nasila jej objawy.
Wśród chorych po przebytej ostrej niewydolności oddechowej (acute respiratory distress syndrome – ARDS) obniżenie efektywności procesów poznawczych związane jest ze spadkiem produktywności w pracy zawodowej, spadkiem subiektywnie odczuwanej jakości życia oraz osłabieniem zdolności do radzenia sobie z codziennymi obowiązkami.
Funkcje poznawcze warunkują długość i jakość życia w POChP
Ocena funkcji poznawczych w tej grupie chorych może być również przydatna w określeniu stopnia samodzielności pacjentów. Stanowi również czynnik prognostyczny w ocenie długości ich życia. Zasadne wydaje się więc monitorowanie sprawności poznawczych oraz stanu psychicznego pacjentów nie tylko w momencie diagnozy choroby, ale również na kolejnych etapach jej trwania.
Badanie neuropsychologiczne powinno obejmować możliwie szeroką i wieloaspektową ocenę funkcjonowania poznawczego. W ten sposób zostanie stworzona możliwość podjęcia odpowiednio zaprogramowanych oddziaływań profilaktycznych oraz terapeutycznych.
Wzrost obniżenia sprawności intelektualnej notuje się wraz z postępem choroby oraz po każdym zaostrzeniu i epizodzie ostrej niewydolności oddechowej.
Zobacz też: Jakie są prognozy w POChP?
Chorzy z POChP są mniej sprawni umysłowo od rówieśników
Pacjenci z POChP osiągają niższe wyniki w testach sprawdzających efektywność funkcjonowania poznawczego w porównaniu z osobami zdrowymi będącymi w tym samym wieku. Proste testy na inteligencję MMSE (Mini Mental State Examination) pokazują różnice w poziomie sprawności poznawczej między chorymi na płuca, a grupą kontrolną.
Osłabieniu ulegają: sprawność koordynacji wzrokowo-ruchowej, płynność słowna, procesy mnestyczne (długotrwała oraz krótkotrwała pamięć słuchowa i wzrokowa), pamięć operacyjna i funkcje wykonawcze, myślenie abstrakcyjne, wyobraźnia przestrzenna, koncentracja uwagi. Charakter i głębokość wymienionych deficytów uzależniona jest od wieku pacjentów, czasu trwania choroby i nasilenia objawów niewydolności płuc.
Bardzo wyraźny okazał się związek liczby błędów popełnianych w testach neuropsychologicznych, a stanów prowadzących do niedotlenienia mózgu, tj. pogorszenie wydolności oddechowej, bezdech senny.
Ponadto, zdaniem badaczy, istnieje dodatnia zależność między pogorszeniem sprawności poznawczych a nieprzestrzeganiem zaleceń lekarskich w grupie chorych z POChP.
Zmiany w zakresie sprawności poznawczej wśród chorych z POChP są odmienne w porównaniu ze zmianami typowymi dla wczesnych faz otępienia. W POChP na pierwszy plan wysuwają się zaburzenia zdolności przestrzennych, a w otępieniu pogorszeniu ulega pamięć, elastyczność myślenia i płynność słowna.
Zobacz też: Co robić, gdy stan chorego na POChP pogarsza się?
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Podstawy Psychologii. Podręcznik dla studentów medycyny i kierunków medycznych”; rozdział 3. Biologiczne podłoże chorób psychicznych, Dominika Berent, Piotr Gałecki.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
