Spis treści:
- Czym jest plamienie?
- Co oznaczają plamienia przed okresem?
- Upławy przed okresem a ciąża. Jak wygląda plamienie implantacyjne?
- Plamienia przed okresem a antykoncepcja
- Plamienia przed okresem a rak szyjki macicy
- Brązowe plamienie przed okresem
- Plamienie przed okresem a zaburzenia hormonalne. Jakie badania wykonać?
- Kiedy iść do ginekologa w przypadku plamień przed menstruacją?
- Plamienia z pochwy a owulacja
- Plamienia zamiast okresu
- Plamienia po okresie – przyczyny
Czym jest plamienie?
Plamienie jest lekkim krwawieniem z narządów rodnych, które pojawia się poza cykliczną miesiączką. Plamienie przed okresem jest rodzajem krwawienia środcyklicznego, czyli występującego w nieoczekiwanym momencie cyklu miesiączkowego. Może mieć różne zabarwienie: od jasnoróżowego po ciemnobrązowe. Jest na tyle niewielkie, że nie wymaga zakładania tamponu ani podpaski.
Krwawienie z pochwy przed okresem jest zauważalne przez kobiety zazwyczaj jako wydzielina połączona z krwią lub sama krew. Zwykle pojawia się niewielka ilość na bieliźnie czy wkładce higienicznej. Jeśli zdarzyło się to raz czy dwa i nie występują poza tym żadne inne objawy, prawdopodobnie nie ma się czym martwić.
Co oznaczają plamienia przed okresem?
Plamienie występujące kilka dni przed okresem zazwyczaj jest niegroźne, ale czasami może sygnalizować poważniejsze stany.
Przyczyny plamień przed okresem to m.in.:
- owulacja (tzw. plamienie okołoowulacyjne) - to bardzo skąpe różowe, jasnoczerwone lub brązowe krwawienie, które pojawia się w połowie cyklu menstruacyjnego (około 14. dnia od pierwszego dnia miesiączki) i jest wywołane zmianami hormonalnymi;
- krwawienie implantacyjne (ciąża) - jest to plamienie spowodowane zagnieżdżeniem się zarodka w ścianie macicy; pojawia się w dniu planowanej miesiączki lub kilka dni przed jej terminem u 30% kobiet ciężarnych,
- stosunek płciowy, podczas którego doszło do niewielkiego urazu lub otarcia pochwy,
- reakcja po badaniu ginekologicznym, np. cytologii,
- niewydolność ciałka żółtego – produkowana jest wtedy za mała ilość progesteronu, oprócz plamienia kobieta może odczuwać silniejsze objawy charakterystyczne dla zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz bolesność piersi,
- stres,
- rygorystyczna dieta,
- zmiana klimatu,
- zmiana masy ciała,
- nadmiar ćwiczeń fizycznych,
- zbliżająca się menopauza,
- hormonalne środki antykoncepcyjne lub odstawienie tabletek antykoncepcyjnych,
- mięśniaki lub polipy macicy,
- endometrioza,
- infekcje dróg rodnych i stany zapalne (np. zapaleniem przydatków),
- niedoczynność tarczycy,
- nadczynność tarczycy,
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- nowotwór – złośliwe zmiany nowotworowe również mogą powodować nieprawidłowe krwawienia (np. rak szyjki macicy, rak endometrium, rak pochwy, rak jajnika).
Upławy przed okresem a ciąża. Jak wygląda plamienie implantacyjne?
Plamienie przed okresem może być objawem ciąży. Gdy zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się w ścianie macicy, może dojść do krwawienia implantacyjnego i może ono wystąpić przed spodziewaną miesiączką (plamienie takie wypada między 6. a 12. dniem od zapłodnienia).
Krwawienie przed okresem świadczące o ciąży może mieć różne zabawienie – od jasnoróżowego do ciemnobrązowego. Samo plamienie nie jest jednak potwierdzeniem ciąży. Pewność może dać dopiero właściwe wykonany test ciążowy lub badanie u ginekologa.
Plamienie przed okresem to nie jest groźny objaw, ale świadczący o ciąży. Jest naturalny, chociaż dotyczy tylko niektórych kobiet. Pierwszym objawem ciąży jest też plamienie zamiast okresu.
Plamienia przed okresem a antykoncepcja
Możliwą przyczyną wystąpienia plamienia przed okresem może być stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych, takich jak tabletki antykoncepcyjne, plastry, wkładka domaciczna, pierścienie antykoncepcyjne czy zastrzyki. Metody te powodują zmiany hormonalne, co u niektórych kobiety może skutkować niespodziewanym krwawieniem przed miesiączką.
Przyczyną mogą być również źle dobrane środki antykoncepcyjne. Plamienia zdarzają się też często na początkowym etapie włączenia terapii antykoncepcyjnej w tabletkach lub po założeniu wkładki domacicznej. Mogą być też konsekwencją odstawienia tabletek antykoncepcyjnych (zobacz 5 skutecznych metod antykoncepcji).
Plamienia przed okresem a rak szyjki macicy
Plamienie przed okresem bardzo rzadko wskazuje na tak poważną chorobę jak rak szyjki macicy. Chociaż oczywiście jest możliwość wystąpienia takiego objawu, gdy rozwinął się nowotwór, na ogół jednak pojawiają się też inne symptomy, np.:
- bóle brzucha,
- bóle pleców,
- obfite upławy z pochwy,
- bóle i obrzęki nóg,
- krwawienia z pochwy po stosunku płciowym lub ból w trakcie stosunku,
- krwawienia z pochwy po menopauzie,
- problemy z oddawaniem moczu.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest cytologia, a w razie nieprawidłowych wyników, lekarz zleca badanie histopatologiczne pobranego materiału z kanału szyjki macicy.
Przeczytaj: Objawy raka szyjki macicy
Brązowe plamienie przed okresem
Brązowe plamienie pojawiające się krótko przed okresem jest dość często występującym objawem. U wielu kobiet występuje na samym początku typowego krwawienia miesiączkowego. Krew staje się brązowa w wyniku utleniania, gdy jest starsza i dłużej wydobywa się z dróg rodnych. Brązowe plamienie pojawiające się przed okresem często jest fizjologicznym zjawiskiem, które nie powinno budzić niepokoju, zwłaszcza jeżeli zdarza się sporadycznie.
Może też wskazywać na zmiany hormonalne, wywołane choćby stresem, zmianą klimatu lub nadmierną aktywnością fizyczną. Jeżeli brązowe krwawienie przed miesiączką jest intensywne, nie ustaje albo powtarza się, koniecznie trzeba zgłosić się do ginekologa.
Plamienie przed okresem a zaburzenia hormonalne. Jakie badania wykonać?
W przypadku plamień między miesiączkami warto wykonać badania diagnostyczne, aby upewnić się, czy przyczyna nie jest poważna. Przede wszystkim należy udać się do ginekologa. Podczas wizyty lekarz powinien wykonać cytologię, badanie fizykalne oraz USG przezpochwowe. Aby znaleźć przyczynę plamień przed okresem, przydatne będą badania hormonalne:
- hormonów tarczycowych: TSH i fT4,
- prolaktyny.
- progesteronu,
- estradiolu,
- FSH,
- LH.
Warto pamiętać, że plamienia przed miesiączką mogą występować w trakcie kilku pierwszych miesięcy przyjmowania luteiny – hormonu stosowanego w przypadku niepłodności oraz ciąży.
Kiedy iść do ginekologa w przypadku plamień przed menstruacją?
Najlepiej jest konsultować z lekarzem ginekologiem każde plamienie odbiegające od normy, czyli to przed okresem też. Udaj się do lekarza jak najszybciej, jeśli poza krwawieniem dokuczają inne objawy:
- boli cię brzuch,
- źle się czujesz,
- krwawienie trwa kilka dni lub nasila się,
- masz stan podgorączkowy lub gorączkę.
Do lekarza warto się udać również wtedy, gdy plamienia przed okresem pojawiają się regularnie i nie mijają, gdy doszło do zaburzeń cyklu menstruacyjnego - miesiączki zaczęły pojawiać się za wcześnie lub później niż zwykle, są obfite lub zbyt skąpe.
Plamienia z pochwy a owulacja
U niektórych kobiet niewielkie krwawienia występują podczas owulacji. Pojawiają się w połowie cyklu menstruacyjnego, a więc około 14. dnia od pierwszego dnia miesiączki. Takie krwawienie jest skąpe, wydzielina może być różowa, jasnoczerwona lub brązowa. Plamienie jest wywołane zmianami hormonalnymi i pęknięciem pęcherzyka jajnikowego w trakcie jajeczkowania.
Plamienia zamiast okresu
Plamienia zamiast okresu, podobnie jak plamienie pojawiające się przed miesiączką, mogą wynikać z różnych przyczyn, zarówno fizjologicznych, jak i chorobowych. Częstą przyczyną plamienia w terminie spodziewanej miesiączki jest ciąża. Takie krwawienie jest skąpe i może mieć różne zabarwienie: od jasnoróżowego po brązowe. Może również mieć postać śluzowej wydzieliny z niewielką domieszką krwi.
Zdarza się też, że plamienie zamiast okresu świadczy o problemach z ciążą. Jeśli spodziewasz się dziecka, skonsultuj ten objaw z lekarzem. Inne możliwe przyczyny pojawienia się plamienia zamiast miesiączki to zaburzenia hormonalne, infekcje i stany zapalne. Może to być również sygnał początku okresu - gdy rozpoczyna się niewielkim plamieniem, po którym następuje właściwa miesiączka.
Przeczytaj też: Brązowe plamienie zamiast okresu
Plamienia po okresie – przyczyny
Nietypowe krwawienia po okresie często zdarzają się u kobiet zbliżających się do menopauzy, co jest związane z zaburzeniem cyklu menstruacyjnego. W tym czasie mogą też pojawiać się dolegliwości związane z suchością pochwy, co sprzyja urazom i niewielkim krwawieniom z miejsc intymnych. Jest to efekt obniżenia stężenia estrogenów u kobiet w wieku okołomenopauzalnym.
Niewielkie krwawienia po okresie mogą się też pojawiać u kobiet w ciąży. Według American Pregnancy Association plamienia występują u 20% kobiet do 12. tygodnia ciąży.
To tylko przykładowe stany, które mogą powodować nietypowe krwawienia. Dlatego podstawą w przypadku ich wystąpienia jest przede wszystkim konsultacja z lekarzem.
Wykorzystano fragmenty artykułu Małgorzaty Germak, którego treść pierwotnie opublikowano 22.01.2020.
Czytaj także:
Plamienia przed okresem i po okresie - co oznaczają, jakie badania wykonać?
Brązowe plamienie zamiast okresu - przyczyny, co oznacza, kiedy do lekarza
Plamienie po stosunku - 7 możliwych przyczyn
Co oznacza krwawienie podczas stosunku? Możliwe przyczyny plamienia po seksie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
