Kto decyduje o pobraniu narządów od osoby zmarłej?
Zgodnie z polskim prawem obowiązuje zasada domniemanej zgody. Tak więc dawcą pośmiertnym może zostać każda osoba, pod warunkiem, że za życia nie wyraziła sprzeciwu na pośmiertne pobranie narządów.
Sprzeciw można wyrazić w formie wpisu w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów, w formie pisemnej potwierdzonej własnoręcznym podpisem lub ustnie w obecności co najmniej dwóch osób. Rolą rodziny zmarłego nie jest zatem podjęcie za niego decyzji o przekazaniu narządów do transplantacji lub nie. Przyjmuje się, że krewni wypowiedzą się w imieniu zmarłego, zgodnie z jego wolą.
Warunkiem koniecznym do pobrania narządów jest rozpoznanie śmierci mózgowej, czyli trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu. Śmierć mózgową stwierdza jednomyślnie komisja złożona z trzech lekarzy specjalistów. W skład komisji, powoływanej przez kierownika zakładu opieki zdrowotnej lub osoby przez niego upoważnionej, wchodzi co najmniej jeden specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii oraz jeden specjalista neurologii lub neurochirurgii. Lekarze wchodzący w skład komisji nie mogą brać udziału w pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów osoby zmarłej, w przypadku której dana komisja stwierdziła trwałe, nieodwracalne ustanie czynności mózgu.
Kto może zostać żywym dawcą narządu?
W przypadku nerek, płatów wątroby, szpiku kostnego i krwi można wykonać przeszczep od osoby żyjącej. Sytuacja taka ma najczęściej miejsce wśród osób spokrewnionych. W przypadku osób innych niż spokrewnione w linii prostej, rodzeństwa, osób przysposobionych lub małżonków do pobrania transplantatu wymagana jest zgoda sądu rejonowego. Zasada ta nie dotyczy przeszczepiania szpiku i innych szybko regenerujących się tkanek. Potencjalny dawca informowany jest o ewentualnym ryzyku związanym z zabiegiem oraz poddawany szczegółowym badaniom celem określenia zgodności immunologicznej oraz klinicznego stanu zdrowia ogólnego i stanu narządu, który ma być przedmiotem przeszczepienia.
Pobranie narządu od żywego dawcy jest jednym z nielicznych przypadków w medycynie, kiedy operacji poddawany jest zupełnie zdrowy człowiek. Darowanie cząstki siebie celem ratowania życia innej osoby jest nieocenionym darem serca żywych dawców narządów.
Polecamy: Transplantacje - podstawowe akty prawne
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
