Spis treści:
- Czym jest odra?
- Objawy odry
- Wysypka przy odrze – jak wygląda?
- Wysypka przy odrze – jak leczyć?
- Z czym można pomylić wysypkę przy odrze?
- Leczenie odry
Czym jest odra?
Odra to ostra wysypkowa choroba zakaźna wywołana przez wirusa odry (MV). Aktualnie występuje rzadko, dzięki obowiązkowemu programowi szczepień. Odra na ogół przebiega z nasilonymi objawami i często powoduje powikłania.
Odra jest bardzo zakaźna. O zarażenie się odrą nie jest trudno – wystarczy, że chory przekaże nam wirusa drogą kropelkową, na przykład kaszląc lub kichając w naszej obecności. Taka osoba może nawet nie wiedzieć, że choruje, bowiem może zarażać już na 2 dni przed pojawieniem się objawów. Objawy te są zaś trudne do przeoczenia.
Objawy odry – nie tylko wysypka
Charakterystyczne objawy odry pojawiają się zwykle od 8 do nawet 12 dni od momentu zarażenia. Na początku mogą przypominać zwykłą infekcję wirusową. To stadium objawów kataralnych z gorączką trwa 1-7 dni.
Na początku pojawiają się tak zwane objawy prodromalne, do których należą złe samopoczucie, wysoka gorączka, kaszel, katar, zapalenie spojówek oraz plamki Koplika (małe białe grudki na błonie śluzowej policzków). Po 5 dniach od początku choroby pojawia się rumieniowa plamkowo-grudkowa wysypka (różowe plamki i grudki zlewające się w miarę czasu trwania wysypki), początkowo na skórze za uszami i na twarzy, następnie rozszerza się ona w dół na skórę szyi, tułowia i kończyn
– wyjaśnia lek. Ewa Felicka-Cieślak, specjalista chorób wewnętrznych w Centrach Medycznych Medyceusz.
Po okresie wysypkowym trwającym od 3 do 4 dni następuje okres zdrowienia. Zmiany skórne ustępują w tej samej kolejności, w jakiej się pojawiły. Zmniejszają się też inne symptomy, w tym gorączka. Ostatnim objawem jest złuszczanie się skóry.
Wysypka przy odrze – jak wygląda?
Charakterystycznym objawem odry jest plamkowo-grudkowa czerwona wysypka z tendencją do zlewania się w większe plamy. Pojawia się około 14 dni po kontakcie z zakażoną osobą. Poprzedzają ją objawy przypominające przeziębienie. Wysypka najpierw pojawia się za uszami i na twarzy, następnie na tułowiu i rękach, a później obejmuje całe ciało.
Wysypka na ciele chorego utrzymuje się zwykle około 4-5 dni. Potem plamy zaczynają się łuszczyć – pomiędzy ciemnymi pojawiają się jaśniejsze miejsca, co sprawia, że skóra chorego wygląda trochę jak skóra tygrysa. W tym etapie zdrowienia może nam się też wydawać, jakby była brudna.
Wysypka ustępuje w takiej kolejności, w jakiej się pojawiła: znika od najwyższych do najniższych partii ciała.
Wysypka przy odrze – jak leczyć?
Nie ma specyficznych metod leczenia ani odry, ani towarzyszącej jej wysypki. Zmian skórnych nie należy niczym smarować, ponieważ ustępują one samoistnie w ciągu kilku dni. Jest to choroba wirusowa, dlatego też nie stosuje się antybiotykoterapii. Chory powinien przede wszystkim odpoczywać i przyjmować regularnie płyny, by nawadniać organizm.
Z czym można pomylić wysypkę przy odrze?
Odra należy do wysypkowych zakaźnych chorób wieku dziecięcego i można ją pomylić z innymi infekcjami: różyczką, szkarlatyną, chorobą bostońską, rumieniem zakaźnym czy mononukleozą. Wprawdzie wysypka przy odrze nie jest bardzo charakterystyczna, ale wyróżnia ją kolejność pojawiania się zmian na skórze: w 1. dniu na twarzy i szyi, w 2. dniu na tułowiu, a w 3. na całym ciele.
Sprawdź: Wysypka przy mononukleozie
Leczenie odry
Leczenie odry jest objawowe. Chory pozostaje w domu (jedynie cięższe przypadki wymagają hospitalizacji). Powinien leżeć w łóżku i izolować się – nie wychodzić na dwór, by nie zarażać innych. Odra jest chorobą bardzo zaraźliwą.
W cięższych przypadkach, na przykład u osób z obniżoną odpornością, podaje się lek przeciwwirusowy (rybawirynę). Dodatkowego leczenia wymagają groźne powikłania odry – zapalenie płuc, zapalenie mózgu, zapalenie osierdzia, zapalenie wątroby
– ostrzega Ewa Felicka-Cieślak.
Dlatego tak ważne jest, by zapobiegać zarażeniu odrą dzięki szczepieniom. Są one przydatne nie tylko dla dzieci, ale też dla dorosłych. Przyjęcie dwóch dawek szczepionki daje niemalże 100% odporności na odrę.
Szczepionka podawana jest oddzielnie lub w połączeniu ze szczepionkami przeciwko śwince i różyczce. Może ona uchronić przed zachorowaniem, jeśli zostanie podana w ciągu pierwszych 72 godzin od kontaktu z chorym na odrę. Dodatkowo w ciągu 6 dni od kontaktu z chorym można podać lek (gamma-globulinę), która może zapobiec chorobie lub złagodzić jej przebieg
– tłumaczy Ewa Felicka-Cieślak.
Pamiętajmy, że poważne powikłania odry najbardziej zagrażają dzieciom do 5 roku życia, dorosłym, kobietom ciężarnym oraz osobom z niedoborem odporności i niedożywionym.
Konsultacja eksperta: Ewa Felicka-Cieślak, specjalista chorób wewnętrznych w Centrach Medycznych Medyceusz.
Wysypka w przebiegu odry
Wysypce przy odrze towarzyszy często powiększenie węzłów chłonnych.
Wysypka na tułowiu w przebiegu odry
Wysypka przy odrze ma postać plamkowo-grudkową. Najpierw pojawia się za uszami i na twarzy, a kolejnego dnia występuje na tułowiu.
Wysypka na ręku w przebiegu odry
Wysypka pojawia się w podobnym czasie na tułowiu i rękach, a następnie rozprzestrzenia się na całe ciało. Zmiany są nieregularne i zlewające się.
Wysypka przy odrze
Wysypka przy odrze nie swędzi. To odróżnia tę infekcję np. od uczulenia lub ospy.
Wysypka przy odrze
Wysypka w przebiegu odry znika w kolejności pojawienia się, czyli od góry do dołu. Zaczyna ustępować po 3-4 dniach od jej pierwszych objawów.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
