Spis treści:
- Zapalenie węzłów chłonnych - definicja
- Objawy zapalenia węzłów chłonnych
- Przyczyny zapalenia węzłów chłonnych i postępowanie
Zapalenie węzłów chłonnych - definicja
Zapalenie węzłów chłonnych to powiększenie węzłów spowodowane infekcją wirusową, bakteryjną, grzybiczą lub pasożytniczą. Gdy dojdzie do stanu zapalnego, węzły chłonne powiększają się i bolą. Należy zaznaczyć, że powiększenie węzłów chłonnych może być spowodowane również innymi czynnikami: stosowaniem leków, szczepieniem, chorobą autoimmunologiczną, a także nowotworem (węzły chłonne w przebiegu chorób nowotworowych są przeważnie niebolesne i twarde, łączą się w tzw. pakiety).
Zapalenie węzłów chłonnych u dzieci i młodzieży przeważnie dotyczy węzłów szyjnych. Może być ostre obustronne (najczęściej przyczyną jest wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych), ostre jednostronne (przyczyną jest najprawdopodobniej infekcja bakteryjna) lub przewlekłe.
Węzły chłonne (limfatyczne) znajdują się na drodze naczyń chłonnych. Są częścią układu limfatycznego i pełnią ważną funkcję odpornościową organizmu. Ich podstawową rolą jest unieszkodliwianie drobnoustrojów i ciał obcych, produkcja przeciwciał oraz namnażanie limfocytów.
Węzły chłonne mają kształt zbliżony do ziaren fasoli i przeważnie wielkość kilku milimetrów, chociaż w okolicach narażonych na styczność z bakteriami mogą osiągać 1-3 cm. Zwykle, u zdrowego człowieka, węzły znajdują się tuż pod skórą i nie są wyczuwalne.
Objawy zapalenia węzłów chłonnych
Stan zapalny węzłów chłonnych powoduje:
- powiększenie węzłów chłonnych,
- bolesność (może być na tyle silna, że nawet delikatne dotknięcie sprawia ból),
- obrzęk,
- zaczerwienienie i wysypkę na skórze,
- ucieplenie skóry w okolicy węzłów,
- dolegliwości związane ze źródłem zapalenia (z infekcją)- może to być gorączka, osłabienie, ból gardła.
W razie zaobserwowania symptomów zapalenia węzłów chłonnych, należy zgłosić się do lekarza, ponieważ przyczyną może być infekcja bakteryjna i niezbędne będzie przyjmowanie antybiotyków.
Przyczyny zapalenia węzłów chłonnych i postępowanie
Istnieje wiele możliwych przyczyn zapalenia węzłów chłonnych. W zależności od źródła, stosuje się odmienne leczenie: zachowawcze (obserwacja, leczenie objawów infekcji) lub antybiotykoterapię. W niektórych, ciężkich przypadkach zapalenia węzłów, konieczna może się okazać hospitalizacja i podanie leków droga dożylną.
Infekcje wirusowe
Limfadenopatia (czyli powiększone węzły chłonne) zwykle pojawia się w odpowiedzi na lokalną lub uogólnioną infekcję, przeważnie wirusową. Powiększenie może dotyczyć pojedynczego węzła lub ich grupy, najczęściej jest obustronne. Zapalenie węzłów chłonnych przy infekcji wirusowej, przebiega często wraz z objawami infekcji: bólem gardła, ucha, katarem oraz wysypką. Węzły są bolesne, a skóra nad nimi może być zaczerwieniona.
Zapalenie węzłów chłonnych jest też jednym z objawów mononukleozy zakaźnej, choroby której czynnikiem jest wirus Epsteina-Barr (EBV). Występuje tu podwyższona ciepłota ciała, utrata apetytu i zapalenie migdałków, czasami trudne do odróżnienia od anginy paciorkowcowej. W przypadku takiej pomyłki, po przyjęciu antybiotyku z grupy penicylin, często pojawia się wysypka. Charakterystyczna jest obecność w rozmazie krwi nietypowych limfocytów.
Co robić? Leczenie zapalenia węzłów chłonnych o podłożu wirusowym polega na odpoczynku, przyjmowaniu dużej ilości płynów, a gdy powiększona jest wątroba i śledziona - lekkiej diecie. Stosuje się również leki na objawy infekcji, np. przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. W przypadku infekcji wirusowych, zapalenie węzłów chłonnych jest zwykle łagodne i samoistnie ustępuje.
Zakażenia bakteryjne
Do zapalenia węzłów chłonnych prowadzą również zakażenia bakteryjne, najczęściej gronkowcem złocistym oraz paciorkowcem grupy A. Mogą to być stany zapalne jamy ustnej i gardła, próchnica zębów, zapalenie zatok, ale też angina lub gruźlica.
Rzadziej przyczyną jest choroba kociego pazura, wywoływana przez bakterie przenoszone przez koty. Do zakażenia może dojść w wyniku zadrapania przez zwierzę.
Swoistym zakażeniem bakteryjnym okolicy szyi, związanym z zapaleniem węzłów chłonnych, jest promienica. Zakażenie to szerzy się często z chorych zębów, tworząc przetoki i jest źródłem dużych ilości ropy. Leczenie antybiotykami jest w przypadku tego zakażenia długotrwałe.
Co robić? Zapalenie węzłów chłonnych w przebiegu infekcji bakteryjnej wymaga leczenia antybiotykami, a w razie utworzenia się ropnia - drenażu, czyli interwencji chirurgicznej. Dlatego w przypadku bolesnego powiększenia węzłów, należy zgłosić się do lekarza.
Pozostałe czynniki
Spośród innych drobnoustrojów wywołujących zapalenie węzłów chłonnych warto wymienić choroby autoimmunologiczne (toczeń rumieniowaty, Hashimoto) oraz endokrynologiczne (niedoczynność tarczycy).
Powiększenie węzłów chłonnych może też być związane z nowotworami - rakiem piersi, rakiem płuc, chłoniakiem oraz białaczką.
Co robić? Powiększenie węzłów chłonnych zawsze warto skonsultować z lekarzem. Zaniepokoić powinny węzły powiększone twarde, niebolesne i nieruchome. W takich przypadkach powinny być wykonane dokładne badania: morfologia z rozmazem, CRP, OB, parametry wątrobowe, badanie USG węzłów chłonnych. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić biopsję węzła chłonnego.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 06.11.2018.
Więcej na podobny temat:
O jakich chorobach świadczą powiększone węzły chłonne?
Węzły chłonne - szyjne, pod pachami, pachwinowe (rola w organizmie)
O czym świadczą powiększone węzły chłonne?
Jak zmniejszyć węzły chłonne szyi (i jak je samodzielnie wyczuć) [Porady]
Węzły chłonne – poradnik
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
