Dla najmłodszych
Jeżeli Twoje dziecko jest wcześniakiem lub urodziło się z małą wagą ciała, lekarz zaleci Ci specjalne mleko dla wcześniaków. Jest bardziej kaloryczne i odżywcze, zawiera zmodyfikowane białko, a także węglowodany i tłuszcze. Niedojrzałość układu pokarmowego maleństwa powoduje bowiem, że składniki mineralne i witaminy są tylko częściowo przyswajane.
Jeśli jest zdrowy
Dla dzieci do piątego miesiąca życia, urodzonych o czasie, przeznaczone jest mleko modyfikowane początkowe (oznaczone cyfrą 1). Jego baza to mleko krowie, ale wszystkie frakcje: białkowa, tłuszczowa i węglowodanowa zostały przystosowane do potrzeb maleństwa i jego możliwości trawiennych. Mleko jest wzbogacane witaminami, mikro- i makroelementami, a czasem też innymi składnikami (patrz ramka „Idzie nowe”).
Gdy malec zacznie piąty miesiąc, podaj mu mleko modyfikowane następne (oznaczone cyfrą 2). Przewód pokarmowy dziecka jest już bardziej dojrzały, wymagania dotyczące modyfikacji mleka nie są tak rygorystyczne.
Po skończeniu roku zdrowe dziecko, które nie wykazuje żadnych objawów alergii pokarmowej, może już pić mleko krowie (uwaga, koniecznie pełnotłuste!). Zdaniem dietetyków lepiej jednak by było, gdyby jeszcze przez co najmniej rok dostawało modyfikowane typu junior (często oznaczone cyfrą 3).
Niektóre mleka dodatkowo wzbogacono kleikiem ryżowym lub gryczano-ryżowym. Dzięki temu są bardziej kaloryczne. Warto je podawać zwłaszcza na kolację. Jest bardziej sycące. Po jego wypiciu maluszek łatwiej prześpi noc.
Uwaga na alergię
Niestety coraz więcej niemowląt cierpi na alergię pokarmową, najczęściej na białko mleka krowiego. Po wypiciu mleka modyfikowanego mogą mieć wzdęcia, bóle brzuszka, wysypkę na skórze, a także dolegliwości ze strony układu oddechowego: katar, duszności.
Alergia w dużej mierze jest dziedziczna. Dlatego nawet jeśli maluszek nie ma jeszcze żadnych objawów, ale jej przypadki zdarzały się w rodzinie, bezpieczniej będzie podać od razu mleko hypoalergiczne (HA). Jego bazą jest co prawda mleko krowie, ale białko zostało poddane częściowej hydrolizie (rozbiciu na mniejsze cząstki), dzięki czemu jego właściwości alergizujące zostały zmniejszone.
Jeśli u dziecka objawy uczulenia już wystąpiły, musi dostać mieszankę mlekozastępczą, leczniczą. Białko mleka zostało poddane rozbiciu na peptydy lub nawet aminokwasy, które nie mają właściwości uczulających.
Alergicznemu maluszkowi lekarz może też zalecić „mleko” sojowe, chociaż w takiej sytuacji istnieje ryzyko rozszerzenia się alergii także na soję.
Czasem przyczyną kłopotów jest nie alergia, ale nietolerancja laktozy. Organizm wytwarza za mało laktazy, enzymu koniecznego do trawienia laktozy (cukru mlecznego). Wyjściem może być podanie mleka o obniżonej zawartości laktozy.
Kolki, ulewania
W pierwszych miesiącach życia niemowlęta często ulewają pokarm. Wynika to z niedojrzałości ich układu pokarmowego. Jeżeli ulewanie nie jest duże, nie warto się tym martwić. Jeśli jednak zdarza się kilkakrotnie po każdym karmieniu i dziecko przez to słabo przybiera na wadze, warto rozważyć z lekarzem podanie mleka zagęszczonego (AR, czyli antyrefluksowego). Zagęstnikami może być mączka chleba świętojańskiego, kleik ryżowy lub skrobia ziemniaczana.
Jeżeli dziecko jest zdrowe, ale często cierpi na wzdęcia i kolki, ma luźne stolce, może przynieść mu ulgę picie mleka o obniżonej kwasowości, co ułatwia trawienie i zwiększa łaknienie.
Potrzebna zmiana
Gdy niemowlę jest zdrowe i dobrze się rozwija, nie ma potrzeby zmieniania mu rodzaju mleka. Maluszek szybko przyzwyczaja się do jego smaku. Dlatego dobrze jest od początku wybrać dla niego takie, które bez problemów można kupić w sklepie czy aptece.
Jeżeli jednak u malca pojawią się luźne stolce, bóle brzuszka, wysypka na skórze, trzeba skonsultować się z lekarzem, który może zalecić zmianę mieszanki.
Katarzyna Pinkosz
Konsultacja: dr inż. Anna Stolarczyk, dietetyk, Centrum Zdrowia Dziecka
