Spis treści:
- Dlaczego buraki mogą wywołać alergię?
- Alergia na buraki – objawy
- Alergia na buraki – jakie badania wykonać?
- Alergia na buraki – reakcje krzyżowe
- Alergia na buraki – leczenie
Dlaczego buraki mogą wywołać alergię?
Burak ćwikłowy to warzywo z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae), do której należą też szpinak i komosa ryżowa. Alergia na buraki występuje bardzo rzadko. Może być mylona z nietolerancją pokarmową, która w przypadku buraków dokucza większej liczbie osób niż alergia.
Rozpoznano dwa główne białka mogące powodować alergię po kontakcie z burakiem. Pierwsze to Beta v 1. Przypomina ono budową główne białko alergizujące w drzewie oliwkowym. Drugi zidentyfikowany alergen to Beta v 2, białko profilinowe, odpowiadające za alergie krzyżowe. Obecność tego białka w burakach sprawia, że uczulenie u danej osoby mogą wywołać pyłki lub pokarmy pozornie ze sobą niepowiązane, np. burak i pyłki traw.
W liściach buraków występuje też białko transportujące lipidy (LTP), które również może odpowiadać za alergię, a także chitynaza, enzym związany też z alergią na lateks.
Potencjalnym źródłem pojawienia się dolegliwości (głównie żołądkowo-jelitowych) po zjedzeniu buraków bywa też wysoka zawartość salicylanów w tych warzywach. Niektóre osoby są wrażliwe na ich działanie i powinny unikać produktów bogatych w te związki.
Alergia na buraki – objawy
Objawy alergii wywołanej spożyciem buraków, a czasami nawet wdychaniem oparów z gotujących się warzyw, mogą mieć różne nasilenie. Od łagodnego, po ciężką reakcję anafilaktyczną.
O alergii na buraki mogą świadczyć objawy takie jak:
- świąd nosa,
- kichanie,
- łzawienie,
- pieczenie oczu,
- wodnisty katar,
- pokrzywka,
- ból brzucha,
- wzdęcia,
- wymioty,
- biegunka,
- kaszel,
- chrypka,
- drapanie w gardle,
- duszność,
- ucisk w gardle,
- świszczący oddech.
Dolegliwości mogą pojawić się zarówno od razu po kontakcie z warzywem, jak i po kilkudziesięciu minutach lub kilku godzinach.
Alergia na buraki – jakie badania wykonać?
Zazwyczaj o alergiach pokarmowych dowiadujemy się dopiero wtedy, gdy zaniepokoją nas objawy po zjedzeniu danego produktu. Alergii na buraka mogą nie potwierdzić badania krwi na specyficzne przeciwciała przeciwko białkom tego warzywa. Literatura medyczna opisuje przypadki, w których dopiero prowokacja pokarmowa, czyli spożycie buraka pod kontrolą lekarza, dowiodło istnienia nadwrażliwości na to konkretne warzywo. Dlatego, jeżeli zauważymy dziwne objawy po zjedzeniu buraka, wyeliminujmy ten produkt z diety i udajmy się do specjalisty alergologii.
Alergia na buraki – reakcje krzyżowe
Uczulające białka podobne do alergenów znajdujących się w burakach może zawierać wiele roślin, np.:
- truskawki,
- kiwi,
- pomarańcze,
- banan,
- orzechy ziemne,
- orzechy laskowe,
- nerkowce,
- oliwka,
- szpinak,
- komosa ryżowa,
- awokado,
- brzoza,
- trawa,
- topola.
To oznacza, że alergia na buraki może współwystępować z innymi alergiami lub nasilać się po kontakcie z podobnymi alergenami znajdującymi się w produktach niepowiązanych na pierwszy rzut oka. Określa się to mianem reakcji krzyżowej.
Alergia na buraki – leczenie
Najlepszym sposobem na uniknięcie objawów alergii na buraki jest całkowite wyeliminowanie ich z diety. Jeśli zauważyliśmy kiedykolwiek u siebie objawy wskazujące na uczulenie, powinniśmy udać się do alergologa, który przepisze właściwe leki.
W razie łagodnej reakcji mogą wystarczyć leki przeciwhistaminowe. Jeśli kiedykolwiek wystąpiła ciężka reakcja alergiczna, lekarz powinien przepisać silniejsze leki, w tym epinefrynę (adrenalinę) i glikokortykosteroidy. Podstawą jest jednak dieta bez buraków.
Alergie pokarmowe mogą być leczone poprzez swoistą immunoterapię alergenową (odczulanie). Jest to jedyna metoda przyczynowego leczenia alergii. Polega na podawaniu zwiększanych stopniowo minimalnych dawek alergenu, które powodują zmniejszenie wrażliwości układu immunologicznego na dany pokarm. W ten sposób nie reaguje on już tak intensywnie na dany alergen jak wcześniej. Niestety możliwości leczenia alergii pokarmowych w ten sposób są ograniczone.
Źródła:
Lopes de Oliveira LC, Genov IR, Cabral EDC, MF Mello YA, Mallozi MC, Solé D. Anaphylaxis to beetroot (Beta vulgaris): a case report. Clin Transl Allergy. 2011 Aug 12;1(Suppl 1):P51. doi: 10.1186/2045-7022-1-S1-P51,
Holmquist, L., Dölfors, F., Fogelqvist, J. et al. Major latex protein-like encoding genes contribute to Rhizoctonia solani defense responses in sugar beet. Mol Genet Genomics 296, 155–164 (2021). https://doi.org/10.1007/s00438-020-01735-0,
Tamam El-Elimat, The effect of beetroot juice on airway inflammation in a murine model of asthma, doi:10.1111/jfbc.14381.
Czytaj także:
Jak postępować przy reakcji alergicznej? Pierwsza pomoc krok po kroku
Alergia na pyłki - jak przetrwać okres pylenia (10 sposobów)
Alergia na trawy – objawy, sposoby, leki i odczulanie
Alergia na roztocza – jak ją rozpoznać i leczyć?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
