Agnieszka zawsze uważała się za okaz zdrowia. Nigdy nie była w szpitalu, badania kontrolne w dorosłym życiu zrobiła raz – przed podjęciem pracy. Niepokoiło ją tylko bujne owłosienie okolic bikini, ale uważała to za problem kosmetyczny. Do ginekologa poszła pierwszy raz, dopiero gdy przez kilka lat bezskutecznie usiłowała zajść w ciążę. Jakież było jej zdziwienie, gdy lekarz jeszcze przed przeprowadzeniem badania powiedział, że przyczyną jej niepłodności prawdopodobnie są zaburzenia hormonalne. – Skąd pan to może wiedzieć? – spytała. – Świadczą o tym pani włosy łonowe.
Wyjaśnienie lekarza brzmi jak kiepski dowcip? A jednak to prawda! Organizm czasem wysyła dziwne sygnały, aby dać ci znać, że dzieje się coś niepokojącego. Zrób więc dokładny przegląd swojego ciała i sprawdź, co chce ci powiedzieć. Oczywiście, taka domowa diagnoza nie wystarczy, by na 100 proc. przesądzić o chorobie. Ale niepokojące objawy to znak, że wizyty u lekarza nie można dłużej odwlekać.
Głowa
- Co widzisz: Przerzedzone, łamliwe i szorstkie włosy.
- Jaka może być przyczyna: Każda z nas co dzień traci 50–100 włosów i jest to zupełnie normalne. Fryzura może się bardziej przerzedzić po ciąży, radykalnej diecie lub w wyniku stresu, ale wszystko powinno wrócić do normy w ciągu kilku miesięcy. Długotrwałe kłopoty z włosami mogą jednak świadczyć o problemach z tarczycą. Zaburzenia w jej pracy (zarówno nadczynność, jak i niedoczynność) zakłócają równowagę hormonalną organizmu, co może prowadzić m.in. do utraty włosów.
- Co powinnaś zrobić: Poproś internistę o skierowanie na badania hormonów tarczycy we krwi. Jeśli ich wynik będzie nieprawidłowy, dostaniesz skierowanie do endokrynologa.
- Warto także sprawdzić morfologię, poziom żelaza, ferrytyny, kreatyninę oraz zrobić badanie ogólne moczu. Nieprawidłowości w tych wynikach również mogą wiele powiedzieć o przyczynach przerzedzania się czupryny (mogą świadczyć np. o anemii).
Powieki
- Co widzisz: Małe białe lub żółtawe, miękkie grudki.
- Jaka może być przyczyna: Takie tłuszczowe "krostki" to odkładający się cholesterol. Przyjrzyj się dokładnie swoim łokciom i kolanom – prawdopodobnie tam też są. To oznacza, że twój poziom cholesterolu już dawno przekroczył wszelkie normy! A to w przyszłości może grozić miażdżycą i zawałem serca lub udarem mózgu.
- Co powinnaś zrobić: Wykonaj lipidogram, czyli oznaczenie poziomu cholesterolu i jego frakcji w osoczu krwi. Z wynikami idź do internisty (lub dietetyka, jeśli przyjmuje w twojej okolicy). W zależności od wyników badań i twoich dotychczasowych chorób, specjalista zaleci właściwe postępowanie. Postaraj się też zmienić sposób odżywiania i uprawiaj sport co najmniej 3 razy w tygodniu po 30 minut.
Cera
- Co widzisz: Ciemne podkówki pod oczami, utrzymujące się przez długi czas.
- Jaka może być przyczyna: Cienie pod oczami najczęściej pojawiają się po nieprzespanych nocach. Ale jeśli nie znikają mimo stosowania kremów, być może masz na coś alergię. Gdy do organizmu dostaje się alergen, uwalniana jest histamina – substancja odpowiedzialna za wywoływanie stanu zapalnego. Rozszerza ona naczynia krwionośne, co powoduje zasinienie w miejscach, gdzie skóra jest najcieńsza. Czyli właśnie na przykład pod oczami.
- Co powinnaś zrobić: Idź do dermatologa. Jeżeli on nie będzie w stanie ustalić, co cię uczula, skieruje cię na testy skórne. To najprostszy sposób sprawdzenia, na co masz alergię. Możesz je bezpłatnie wykonać u alergologa.
Pachy
- Co widzisz: Skóra jest brązowawa i szorstka.
- Jaka może być przyczyna: To tzw. rogowacenie ciemne. Jeśli masz sporą nadwagę, to takie zmiany mogą wskazywać na insulinooporność, czyli niewrażliwość komórek na insulinę. Nadmiar tego hormonu we krwi powoduje zbyt szybkie namnażanie się komórek skóry i zwiększoną produkcję pigmentu. Najczęściej zmiany powstają pod pachami, na szyi i w pachwinach. Nieleczona insulinooporność to prosta droga do cukrzycy. Może też wiązać się z zespołem policystycznych jajników – dolegliwością, która jest częstą przyczyną niepłodności
- Co powinnaś zrobić: Zbadaj poziom glukozy (na czczo i po obciążeniu) oraz poziom insuliny we krwi. Skierowanie dostaniesz od lekarza pierwszego kontaktu lub endokrynologa. Idź też do dermatologa. Zdarza się, że tego typu zmiany mogą mieć inną przyczynę.
Język
- Co widzisz: Biały, żółty lub pomarańczowy nalot.
- Jaka może być przyczyna: Powodem może być refluks żołądkowy, czyli cofanie się zawartości żołądka do przełyku. Polega on na niedomykaniu się górnego zwieracza żołądka. Przytrafia się najczęściej w czasie snu. Dolegliwość tę dobrze znają kobiety w ciąży i osoby z dużą nadwagą. Ale nie tylko one: szacuje się, że aż jedna czwarta mieszkańców krajów rozwiniętych cierpi na nią przynajmniej raz w miesiącu. Refluks może powodować również przyjmowanie niektórych leków, np. pigułek antykoncepcyjnych.
- Nalot na języku nie musi być tylko wynikiem refluksu. Może się też pojawiać w wielu innych sytuacjach, jak np. palenie papierosów, infekcja dróg oddechowych lub w trakcie i po kuracji antybiotykami.
- Co powinnaś zrobić: Refluksowi można zapobiegać. Przede wszystkim staraj się jeść 4–5 małych posiłków zamiast 3 obfitych (ostatni najpóźniej 2 godziny przed snem). Jedz powoli. Unikaj alkoholu, słodyczy, kawy, napojów gazowanych i ostro przyprawionych dań. Staraj się spać na lewym boku, z tułowiem uniesionym wyżej niż nogi.
- Jeśli z powodu cofania się kwasów żołądkowych masz też zgagę, zastosuj dostępne bez recepty leki (Ranigast, Maalox, Rennie). Gdy jednak dolegliwości nawracają, zgłoś się do gastrologa. Częste nawroty refluksu mogą powodować podrażnienia przełyku.
Tułów
- Co widzisz: Bardzo bujne owłosienie okolic bikini, włosy na plecach i klatce piersiowej.
- Jaka może być przyczyna: Grube i gęste włosy sięgające niemal do pępka to problem nie tylko kosmetyczny. Jest też jednym z objawów zespołu jajników policystycznych (PCO), na który cierpi około 5 proc. kobiet w wieku rozrodczym. Przyczyną tej dolegliwości są najczęściej zaburzenia hormonalne. Kobiety z PCO często mają m.in. zaburzone cykle miesiączkowe i mogą mieć trudności z zajściem w ciążę.
- Co powinnaś zrobić: Idź do ginekologa. W większości przypadków PCO można wykryć już dzięki badaniu ultrasonograficznemu. Potem lekarz zleca analizę stężenia poszczególnych hormonów. Na jej podstawie dobiera odpowiednie leki, które wyrównują ich stężenie. PCO wymaga leczenia chirurgicznego – coraz częściej robi się to mało inwazyjną metodą laparoskopową.
konsultacja: lek. med. Artur Zawadzki, specjalista chorób wewnętrznych z Centrum Medycznego ENEL-MED
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
