Cel nauczania zintegrowanego
Wszystkie starania w pracy nad uczniem niepełnosprawnym związane są z troską o pełny rozwój dziecka, podkreślaniem tego, co jest u niego najbardziej twórcze, co stanowi jego mocne strony, a nie skupianiem się na wyrównywaniu deficytów. Zróżnicowany poziom intelektualny dzieci niepełnosprawnych i ich zdolność opanowania programu nakazują nauczycielom tak organizować tok zajęć, aby wychowankom łatwiej było odnosić indywidualne sukcesy, adekwatne do ich możliwości i niezbędne do dalszego rozwoju.
Jednym z ważniejszych zadań współczesnej szkoły jest jak najwcześniejsza interwencja (zorganizowanie oraz udzielenie pomocy uczniom o specjalnych i specyficznych potrzebach edukacyjnych i terapeutycznych), która pozwoli w znacznej mierze zmniejszyć lub złagodzić, a w najlepszym przypadku wyeliminować skutki indywidualnych deficytów rozwojowych każdego dziecka.
Metodyka pracy z uczniem z problemami edukacyjnymi
System opieki i pomocy uczniom o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych obejmuje profilaktykę, diagnozę i terapię. Dokładne rozpoznawanie nieprawidłowości w rozwoju i ich ujemnych konsekwencji stanowi podstawę doboru form, metod i środków pedagogicznej interwencji. Terapia, której celem jest eliminowanie niepowodzeń, polega na oddziaływaniu za pomocą środków pedagogicznych na przyczyny i przejawy trudności dziecka w uczeniu się poprzez:
- organizowanie aktywności, zaspokajanie potrzeb,
- wyzwalanie zmian motywacyjnych,
- usprawnianie zaburzonych procesów poznawczych,
- korygowanie zachowań i kompensowanie braków w funkcjach przy jednoczesnym podkreślaniu mocnych stron ucznia.
Głównym celem terapii pedagogicznej jest wszechstronny rozwój każdego dziecka. Wymaga to opracowania szczegółowego programu terapii - stymulacji, usprawniania rozwoju funkcji psychomotorycznych oraz rekonstrukcji materiału programowego (wiedzy i umiejętności), co w konsekwencji pozwoli łagodzić i kompensować deficyty rozwojowe dziecka oraz eliminować jego trudności szkolne.
Charakter zajęć kompensacyjno-korekcyjnych
Zajęcia kompensacyjno-korekcyjne nastawione są na usprawnienie zaburzonych funkcji (korekcja) i wspomaganie funkcji rozwijających się prawidłowo (kompensacja), aby stały się wsparciem dla funkcji zaburzonych. W terapii pedagogicznej niezbędne jest stosowanie oddziaływań psychoterapeutycznych, a przede wszystkim respektowanie głównej reguły postępowania, czyli: nie szkodzić, nie karać za to, co nie jest winą dziecka, nie pogłębiać istniejących zaburzeń i nie przyczyniać się do powstawania nowych, nie ośmieszać i nie dyskwalifikować. Niezmiernie ważne jest zaspokajanie potrzeby odniesienia sukcesu. W tym celu warto stwarzać sytuacje dydaktyczno-wychowawcze dające dziecku poczucie zadowolenia i radości z kolejnych osiągnięć w procesie uczenia się. Działania terapeutyczne zmierzają do wprowadzenia pozytywnych zmian w zakresie sfery poznawczej i emocjonalno-motywacyjnej oraz w strukturze wiedzy i umiejętności szkolnych dziecka poprzez:
- usuwanie bezpośrednich przyczyn niepowodzeń,
- wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach,
- przywrócenie prawidłowego nastawienia ucznia do nauki szkolnej.
Aby więc przezwyciężyć trudności w nauce pisania i czytania, należy prowadzić ćwiczenia usprawniające funkcję analizatora słuchu i wzroku, sprawności manualnej i graficznej, a także stosować ćwiczenia i techniki relaksacyjne oraz gry i zabawy sprzyjające uczeniu się. Trzeba również na tyle uatrakcyjnić proces dydaktyczno-wychowawczy, aby od samego początku stwarzać dziecku okazje do odczuwania satysfakcji i zadowolenia przez rozwijanie jego zamiłowań i predyspozycji rozwojowych. Ponadto powinniśmy skupić się nie tylko na korekcji, kompensacji, łagodzeniu, eliminowaniu zaburzonych funkcji, czy wyrównywaniu braków w nauce, lecz – przede wszystkim – na metodach wykorzystujących potencjał tkwiący w dziecku.
Fragment pochodzi z książki "Uwierz w siebie" autorstwa Renaty Naprawa, Alicji Tonajewskiej, Krystyny Szczepańskiej (Wydawnictwo Harmonia, 2010). Tytuł, lead i śródtytuły pochodzą od redakcji. Publikacja za zgodą od wydawcy.
Chcesz dowiedzieć się więcej - polecamy: Wybór szkoły dla dziecka z zespołem Downa
