Typy ADHD
W zależności od dominacji poszczególnych objawów ADHD można wyróżnić trzy podtypy:
- Typ nieuważny – występuje u uczniów, którzy często zdradzają oznaki nadaktywności umysłowej, a dodatkowo mogą być nadmiernie impulsywni.
- Typ nadaktywny (impulsywny) – cechuje uczniów, których stan najłatwiej poznać po zachowaniu; są oni niezwykle energiczni, a ich działania mogą prowadzić do poważnych problemów edukacyjnych i towarzyskich.
- Typ połączony – charakteryzuje uczniów zdradzających cechy obu powyższych grup.
Powyższy podział jest jednym z wielu możliwych. Niektórzy badacze wymieniają jedynie dwa podtypy ADHD:
- ADHD z nadruchliwością,
- ADHD bez towarzyszącej nadruchliwości.
Innym sposobem klasyfikacji jest podział na ADHD u dzieci i ADHD u dorosłych.
ADHD u dorosłych
W odniesieniu do dorosłych wyróżniamy następujące podtypy ADHD:
- z zaburzeniami lękowymi;
- z depresją;
- z zaburzeniami uczenia się (głównie u dzieci);
- z pobudzeniem lub manią;
- z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych;
- u osób twórczych (np. Mozart);
- z zaburzeniami zachowania (u dzieci) albo cechami osobowości dyssocjalnej (u dorosłych);
- z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (nerwica natręctw);
- pseudo-ADHD.
Należy w tym miejscu zwrócić szczególną uwagę na ostatni podtyp – pseudo-ADHD. Niemniej jednak, aby można było mówić o prawdziwym ADHD, należy wziąć pod uwagę natężenie charakterystycznych dla niego objawów.
Zobacz także: Pozagenetyczne przyczyny ADHD
Jakie choroby i zachowania mogą zostać pomylone z ADHD
Na koniec warto przytoczyć choroby i zachowania, które mogą przypominać ADHD. Ilustruje je tabela.
Choroby i zachowania o symptomach przypominających zespół ADHD:
|
Choroby somatyczne |
Alergie, nadczynność tarczycy, choroby reumatyczne, choroby wątroby, wady serca, choroby pasożytnicze, niedokrwistość, niedożywienie, przewlekłe zatrucie ołowiem, zażywanie niektórych leków, padaczka, uszkodzenie słuchu lub wady wzroku. |
|
Zaburzenia psychiczne |
Dzieci z niskim ilorazem inteligencji, zaburzenia lękowe, zaburzenia zachowania, całościowe zaburzenia rozwoju, depresja, mania. |
|
Zaburzenia wynikające z działania czynników środowiskowych |
Dziecko nieprzeciętnie zdolne, dzieci narażone na zbyt duży stres, dziecko maltretowane fizycznie, wykorzystywane seksualnie, dziecko pochodzące z domu, w którym brak jasnych reguł postępowania. |
Dane zamieszczone w tabeli wyraźnie wskazują, że w przypadku ADHD wymagane są ostrożna diagnoza i terapia.
Za pierwotne objawy ADHD uważa się zatem: skłonność do rozpraszania uwagi, impulsywność, podenerwowanie itp. Natomiast wtórne to te, które najtrudniej leczyć. Należą do nich: niska samoocena, depresja, nuda, frustracja, lęk, problemy w kontaktach z otoczeniem, przyjmowanie narkotyków, kradzieże. Im bardziej opóźnia się rozpoznanie zespołu ADHD, tym poważniejsze stają się problemy z objawami wtórnymi typu: kradzieże, narkotyki, problemy z otoczeniem w kontaktach interpersonalnych. Dlatego wskazane jest, aby diagnoza ADHD ustalona była jak najszybciej.
Fragment pochodzi z książki „Środowisko rodzinne i szkolne wobec zespołu ADHD u dzieci w młodszym wieku szkolnym” Katarzyny Herdy-Płonki (Impuls, 2012). Publikacja za zgodą wydawcy.
Zobacz też: Dorosły po przejściach
