Metodę integracji sensorycznej (SI) stworzyła amerykańska psycholog, pedagog specjalny i terapeutka zajęciowa Jean Ayres w latach 60. ubiegłego wieku. Przez kolejne dwadzieścia lat jej pracę rozwijano i doskonalono.
W wielu krajach europejskich, w Stanach Zjednoczonych i Nowej Zelandii metoda SI jest powszechnie znana i z powodzeniem stosowana. Ayres wykazała praktyczne znaczenie trzech podstawowych, najwcześniej dojrzewających systemów zmysłowych w procesie prawidłowego rozwoju dziecka. Są to:
- system dotykowy,
- system czucia głębokiego – tak zwana propriocepcja (czucie własnego ciała),
- układ przedsionkowy (zwany zmysłem równowagi).
Kształtowanie się procesów percepcji wzrokowej i słuchowej oraz ich koordynacji zależy od właściwej stymulacji przez bodźce dotykowe i przedsionkowo-proprioceptywne.
Rola mózgu w integracji zmysłów
Mózg w każdej chwili naszego życia odbiera, segreguje i przetwarza bodźce zmysłowe, które docierają do niego z naszego ciała. Poszczególne zmysły współdziałają ze sobą podczas wykonywania złożonych zadań i ten proces stanowi podstawę ich integracji. Tworzenie procesów integracji sensorycznej i ich doskonalenie odbywa się w pniu mózgu – części ośrodkowego układu nerwowego. Niedobór lub brak dopływu bodźców zakłócają tworzenie się prawidłowej integracji zmysłowej.
Warto wiedzieć: Czy twoje dziecko ma objawy zaburzeń integracji sensorycznej?
Jakie zachowania mogą świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej?
U wielu dzieci nieprawidłowe reakcje, zachowania oraz trudności szkolne mogą być spowodowane właśnie zaburzeniami w integracji sensorycznej. Nierówne tempo rozwoju w zakresie powstawania poszczególnych umiejętności może wskazywać na obniżony proces integracji zmysłowej. Należy podkreślić, że dysfunkcje SI mają negatywny wpływ także na rozwój społeczny i emocjonalny dziecka.
Wybrane objawy u dzieci młodszych (od piątego do dziesiątego 8. roku życia), które mogą świadczyć o nieprawidłowym przetwarzaniu bodźców zmysłowych, to:
- nadmierny niepokój, drażliwość i impulsywność;
- lękliwość i postawa wycofywania się;
- nadruchliwość i problemy z koncentracją uwagi;
- kłopoty z równowagą i koordynacją ruchową;
- nienaturalnie silne domaganie się czynności i zabaw związanych z obracaniem się, huśtaniem, ślizganiem, podskakiwaniem lub unikanie takich doznań;
- lęk przed oderwaniem nóg od podłoża;
- choroba lokomocyjna;
- niewłaściwy wzorzec postawy i chodu;
- niskie napięcie mięśniowe i nadmierna męczliwość;
- zła tolerancja wrażeń dotykowych;
- brak umiejętności w naśladowaniu ruchów;
- powtarzanie czynności (perseweracje ruchowe);
- zaburzenia rozwoju językowego i zdolności komunikacyjnych.
Polecamy: Jak rozwijać zmysły noworodka?
Fragment książki "Terapia integracji sensorycznej" (zeszyt 1), Bożenny Odowskiej-Szlachcic. Wydawnictwo Harmonia. Publikacja za zgodą wydawcy. Tytuł, lid i śródtytuły zostały wprowadzone przez redakcję.
