fot. fot. Fotolia
Noworodek zakażony HIV
Tempo namnażania się wirusa u dzieci zakażonych od matek jest czterokrotnie szybsze niż u osób dorosłych. Noworodki i niemowlęta mają niewykształcony układ odpornościowy i wysoką liczbę limfocytów CD4, ulegających zakażeniu. U osób dorosłych po zakażeniu liczba wirusów narasta, a następnie obniża się do poziomu stabilnego między 4. a 6. miesiącem od zakażenia. U niemowląt maksymalny poziom wirusów utrzymuje się do 9. – 12. miesiąca życia, a obniża się stopniowo w ciągu około 5 lat, czyniąc w tym czasie spustoszenie w niedojrzałym układzie immunologicznym. Wysoki poziom wiremii (obecność wirusów we krwi) HIV między 2. a 3. miesiącem życia dziecka jest niestety często objawem przepowiadającym szybki postęp choroby i śmierć dziecka.
Wczesne rozpoczęcie leczenia
Odpowiednio wczesne rozpoczęcie terapii hamuje rozwój choroby i przedłuża życie dziecka. Obejmuje ona nie tylko leczenie antyretrowirusowe, ale również profilaktykę i leczenie zakażeń oportunistycznych, zapobieganie i leczenie niedokrwistości, małopłytkowości, zapobieganie zespołowi wyniszczenia, a także program szczepień ochronnych i pierwotną profilaktykę pneumocystozowego zapalenia płuc. Jeszcze niedawno co czwarte niemowlę umierało przed ukończeniem 1. roku, a tylko cztery na dziesięć dożywało do piątych urodzin. Dziś średni wiek przeżycia dzieci zakażonych HIV znacznie się wydłużył.
Czytaj też: Choroby rzadkie u dzieci - wywiad
Terapia dzieci zakażonych wirusem HIV
Dzieci seropozytywne poddawane są tzw. terapii HAART, w której, podobnie jak u dorosłych, podstawową zasadą jest stosowanie co najmniej trzech leków przeciwretrowirusowych w kombinacji zalecanej przez światowych ekspertów. Trójlekowa terapia, odpowiednio dostosowana do dziecka, przynosi zdecydowaną poprawę immunologiczną i pozwala na długofalowe zahamowanie replikacji wirusa.
Objawy niepożądane w czasie leczenia
Dzieci zwykle dobrze tolerują leki antyretrowirusowe. Najczęstszym objawem niepożądanym jest niedokrwistość, ponieważ zarówno terapia, jak i sam wirus działają negatywnie na szpik kostny. Aby jej zapobiec, stosuje się profilaktycznie doustne preparaty żelaza, witaminy z grupy B, a także kwas foliowy.
U leczonych dzieci seropozytywnych mogą pojawić się również nudności i wymioty, które spowodowane są zwykle nadmierną dawką leku. Redukcja dawki zazwyczaj przynosi poprawę. Ponadto część leków antyretrowirusowych (w tym szczególnie inhibitory proteazy) powoduje zaburzenia gospodarki lipidowej, a zwłaszcza wzrost trójglicerydów. Mogą one niekiedy powodować u dzieci również odczyny skórne i gorączkę.
Zobacz: Antybiotyki dla dzieci - konieczność czy ostateczność?
Tzw. żywe szczepionki – zabronione u dzieci z HIV
Ponieważ dziecko z HIV nie stanowi zagrożenia, nie ma obowiązku informowania o HIV przedszkola, szkoły czy wychowawców na koloniach. Wskazane jest jednak, aby osoba bezpośrednio zajmująca się dzieckiem lub lekarz szkolny wiedzieli o zakażeniu. Nawet jeśli rodzice zdecydują się nie przekazywać im tej informacji, powinni poinformować lekarza odpowiedzialnego za szczepienia dzieci, iż ich dziecko nie może otrzymywać żadnej tzw. żywej szczepionki, czyli zawierającej osłabione wirusy lub bakterie (w tym m.in. przeciwko chorobie Heinego-Medina tj. poliomielitis). Nie mają wówczas obowiązku szczegółowego uzasadniania tego zastrzeżenia.
*Konsultacja merytoryczna tekstu – prof. Alicja Wiercińska–Drapało, Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych, WUM
Źródło: materiały prasowe z warsztatów: „Zakażenie HIV – problem wielu kobiet”/pg
WYPOWIEDZ SIĘ!