Ciąża pozamaciczna - przyczyny, objawy, leczenie
Ciążą pozamaciczna (ektopowa) to problem ginekologiczny. To ciąża, z której nie będzie dziecka: to zapłodniona komórka jajowa, która zagnieździła się w złym miejsc, np. w jajowodzie i stanowi zagrożenie dla zdrowia kobiety.

- Magdalena Bury
Płód ma szansę rozwijać się jedynie w macicy. Ciążę pozamaciczną (jeśli nie dojdzie do samoistnego poronienia) zawsze należy więc usunąć, jeśli sama się nie poroni. Może ona także zagrażać życiu kobiety, gdy dojdzie do krwotoku wewnętrznego.
Na skróty:
- Przyczyny ciąży pozamacicznej
- Ciąża pozamaciczna - objawy
- Ciąża pozamaciczna - czy test wykaże
- Leczenie ciąży pozamacicznej
- Ciąża po ciąży pozamacicznej - kiedy najlepiej?
Przyczyny ciąży pozamacicznej
Prawidłowa ciąża ma miejsce, gdy zapłodnione jajeczko zagnieżdża się w macicy. Zdarza się jednak tak, że zamiast do macicy, trafi ono gdzie indziej, np. do jajowodów. Taka ciąża nazywana jest pozamaciczną, gdyż nie rozwija się w macicy.
Do ciąży pozamacicznej może dojść z kilku powodów. Najbardziej narażone są na nią kobiety między 26. a 30. rokiem życia. Wśród ciąż w tym okresie jedna na sto okazuje się właśnie pozamaciczną.
Wśród przyczyn jej występowania należy wymienić zwyrodnienia w jajowodach, które powstają na skutek:
- przebytych operacji ginekologicznych,
- endometriozy,
- przewlekłych infekcji bakteryjnych pochwy,
- zapalenia przydatków, czyli jajników i jajowodów,
- chorób wenerycznych.
Na zagnieżdżenie jajeczka poza macicą ma również wpływ nieleczona próchnica. Zagrażające ciąży mogą być bowiem bakterie, które niekoniecznie znajdują się w układzie rozrodczym kobiety, ale w innym miejscu w organizmie.
Ciąża pozamaciczna najczęściej jest związana z procesami chorobowymi, które występują u kobiety w jamie brzusznej. Jajowody fizjologicznie nie działają wtedy prawidłowo (np. niewłaściwa perystaltyka, przesuwanie zarodka w jajowodzie). Ciąża pozamaciczna związana jest najczęściej ze stanami zapalnymi w jamie brzusznej, np. po operacjach czy z powodu endometriozy. Występują również ciąże pozamaciczne, tzw. idiopatyczne – czyli takie, których przyczyny nie potrafimy wskazać
Ciąża pozamaciczna - objawy
Początek każdej ciąży wygląda podobnie - niezależnie od tego, czy rozwija się ona prawidłowo, czy nie. Kobieta ma nudności, czuje się senna, nie ma miesiączki, a test ciążowy ma pozytywny wynik.
To, że ciąża może być pozamaciczna, okazuje się, jeśli:
- kobieta zauważa plamienie lub krwawienie z dróg rodnych,
- ma zawroty głowy lub nawet omdlenia,
- zaczyna się bardziej pocić,
- jest blada,
- serce bije jej szybciej,
- ma duszności,
- pojawia się ból brzucha,
- pojawia się ból miednicy z jednej strony,
- kobiecie nagle spada puls.
Tych objawów nie można lekceważyć. Ciąża pozamaciczna jest niebezpieczna. Jeśli dojdzie do krwotoku na skutek samoistnego obumarcia płodu, kobieta może się wykrwawić.
W normalnych warunkach w jajowodzie dochodzi do zapłodnienia fizjologicznego i jajo płodowe już zapłodnione (przechodząc w kolejne stadia), przechodzi jajowodem do macicy i tam ulega implantacji. Czasami ciąża zostaje np. w jajowodzie i dochodzi tam do jej implantacji. W bardzo rzadkich przypadkach ciąża rozwija się w innym miejscu – np. ciąża jajnikowa, czy brzuszna.
Ciąża pozamaciczna - czy test wykaże
Ciąża pozamaciczna jest zagrożeniem życia. W jajowodzie nie może się przecież rozwijać, ponieważ nie ma tam odpowiednich warunków. Łożysko, które się tam przyczepi na początku ciąży, powoduje „przebicie” cienkiej ściany jajowodu, a następnie pęknięcie i krwotok do jamy brzusznej.
Niejednokrotnie jest on tak duży, że powoduje zagrożenie życia kobiety. Kilkadziesiąt lat temu ciąża pozamaciczna była jedną z najczęstszych przyczyn zgonu w Stanach Zjednoczonych.
W teorii wydaje się łatwo powiedzieć: na USG nie widać pęcherzyka, więc to ciąża pozamaciczna. W rzeczywistości ciąża ektopowa nie jest zdiagnozowana od razu i niekiedy mama musi czekać na kolejne USG i wyniki badań wierząc, że to był jakiś pechowy błąd i zawiodła maszyna lub człowiek.
Kobieta ma wszystkie objawy związane ze stanem ciąży, co w pewien sposób daje nadzieję: jak to możliwe, że jestem w ciąży, a w niej... nie jestem?
Kiedy test ciążowy wychodzi dodatni, kobieta czuje, że jest w ciąży, a USG nie „widzi” pęcherzyka ciążowego w jamie macicy, wówczas podejrzewamy ciążę pozamaciczną. Robimy też wówczas gonadotropinę kosmówkową z krwi, oceniając który mamy miesiąc ciąży. Biorąc pod uwagę to, że ciąża powinna być większa i przede wszystkim widoczna w jamie macicy w USG, a my jej nie widzimy, musimy szukać ciąży w innym miejscu
Leczenie ciąży pozamacicznej
Diagnoza ciąży pozamacicznej jest w teorii prosta, w praktyce wymaga czasu na potwierdzenie i konsultacji. Lekarz zleca dwa podstawowe badania:
- test poziomu BHCG - brak wzrostu bądź spadek wskaźnika może świadczyć o nieprawidłowym zagnieżdżeniu się jaja płodowego,
- USG - umożliwia ono uwidocznienie macicy i jajowodów. Rozwój ciąży pozamacicznej objawia się brakiem pęcherzyka ciążowego w macicy.
Konieczny jest zabieg usunięcia ciąży pozamacicznej: wykonuje się metodą laparoskopową. Lekarz wykonuje 2 nacięcia - w pępku i w brzuchu. Jeśli jajowód nie jest uszkodzony, kobieta może ponownie zajść w ciążę.
Ciąża po ciąży pozamacicznej - kiedy najlepiej?
Decyzja o ponownym zajściu w ciążę po ciąży pozamacicznej jest obarczona pewnym ryzykiem, bo kobiety, które mają na koncie to przykre doświadczenie muszą liczyć się z 10-krotnie wyższym prawdopodobieństwem, że kolejna ciąża również będzie ciążą pozamaciczną.
Jeśli chcesz zajść w kolejną ciążę, musisz tę decyzję skonsultować z lekarzem i upewnić się, że przyczyny ciąży ektopowej (jeśli są znane), zostały wyleczone.
Jeśli usunięcie ciąży pozamacicznej wymagało usunięcia jajowodu, mogą pojawić się problemy z zajściem w ciążę w tych miesiącach, w których owulacja przebiega po pechowej stronie.
Są duże szanse, że ciąża będzie prawidłowa, a dziecko zdrowe - dużą rolę odgrywa psychika i nastawienie przyszłej mamy. Warto odczekać ok. 6 miesięcy z decyzją o zajściu w ciążę i pozwolić sobie i organizmowi na regenerację i pogodzenie się z faktem, że poprzednia ciąża musiała zakończyć się zabiegiem usunięcia.
Dowiedz się więcej na temat ciąży:Strach przed ciążą to choroba?
Jak wygląda ciąża tydzień po tygodniu?Ciąża zaśniadowa i zaśniad groniasty: czy przekreśla nadzieje na dziecko