Jedną z najlepiej poznanych i szczególnie niebezpiecznych infekcji wewnątrzmacicznych jest zakażenie wirusem różyczki. Wywołuje on embriopatię, gdy matka zachoruje w pierwszym kwartale ciąży [Singh i wsp. 2009].
Kiedy wirus różyczki jest najbardziej niebezpieczny?
Infekcja ciężarnej w pierwszych 8 tygodniach od daty ostatniej menstruacji skutkuje infekcją dziecka i rozwinięciem się u niego wad wrodzonych prawie w 100% przypadków [Lee, Bowden 2000]. Po okresie 3 miesięcy ryzyko uszkodzenia płodu jest mniejsze niż 10% i spada do 0 w 20. tygodniu ciąży.
Warto wiedzieć: A jeśli to... różyczka?
Jakie są konsekwencje infekcji wirusem różyczki?
Wirus różyczki ma potencjał infekowania dowolnego narządu płodu [Lee, Bowden 2000]. Charakterystyczną cechą mechanizmu teratogennego działania wirusa jest wywoływanie martwicy śródbłonka naczyń łożyska i organów płodu, takich jak mózg czy mięsień sercowy [Dudgeon 1970].
Zakażenie różyczkowe często prowadzi do poronienia samoistnego lub powoduje zespół różyczki wrodzonej, którego objawami są:
- głuchota albo niedosłuch (u ok. 50% dzieci), spowodowane niedorozwojem ślimaka ucha,
- objawy oczne – jaskra, zaćma i inne (u ok. 75% dzieci),
- wady układu sercowo-naczyniowego (u ok. 50% dzieci),
- uszkodzenia układu kostnego [Michałowicz, Chmielnik 2000].
Poza tymi defektami często stwierdza się także następstwa uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego w postaci małogłowia, padaczki, nadpobudliwości psychoruchowej, różnego stopnia niepełnosprawności intelektualnej i innych zaburzeń neuropsychiatrycznych [Michałowicz, Chmielnik 2000].
Obowiązkowe szczepienia przeciw różyczce
Obecnie w Polsce, po wprowadzeniu obowiązkowych szczepień przeciw różyczce u dziewczynek przed osiągnięciem 13. roku życia, częstość embriopatii różyczkowej znacząco spadła. WHO szacuje, że rocznie na świecie ponad 100 000 dzieci rodzi się z zespołem różyczki wrodzonej [Singh i wsp. 2009].
Polecamy: Czy należy obawiać się różyczki?
Fragment książki "Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia"; rozdział 4, część 2.; Ciąża i okres okołoporodowy a rozwój układu nerwowego w kontekście niepełnosprawności intelektualnej (Wydawnictwo Continuo). Publikacja za zgodą wydawcy. Tytuł, lid i śródtytuły odredakcyjne.
