Konsultacja: Bożena Matuszewska, prawnik
Nawet sąsiednie gminy mogą mieć całkiem inne kryteria przyznawania mieszkań.
Gmina powinna zapewniać lokale komunalne. Teoretycznie. W praktyce wygląda to nieco gorzej, gdyż nie ma tylu mieszkań, by zaspokoić wszystkie potrzeby mieszkańców. Kolejka oczekujących jest duża, ale warto w niej „stanąć”.
O jakie lokum można się ubiegać
Gmina dysponuje lokalami trzech rodzajów:
- socjalnymi - najczęściej o obniżonym standardzie, np. ze wspólną ubikacją. W takich mieszkaniach na jedną osobę w rodzinie przypada co najmniej 5 m2, na osobę samotną - maks. 10 m2;
- „społecznymi” - to specjalna pula mieszkań na wypadek sytuacji nadzwyczajnych, np. klęsk żywiołowych, budowlanych itp.;
- komunalnymi „zwykłymi” - dla osób, które spełniają kryteria ustalone przez konkretną gminę.
Kto się może o nie starać
Lokale socjalne. Otrzymują je m.in. osoby eksmitowane, które spełniają ściśle określone kryteria, a więc: kobiety w ciąży, niepełnoletni, niepełnosprawni, ubezwłasnowolnieni oraz osoby sprawujące nad nimi opiekę, obłożnie chorzy, emeryci i renciści otrzymujący pomoc z opieki społecznej, bezrobotni. Gmina ma obowiązek przydzielić taki lokal, jeżli przyznał go sąd w wyroku eksmisyjnym.
Lokale „społeczne”. Mogą się o nie starać pogorzelcy, ofiary katastrof żywiołowych i budowlanych, wychowankowie domów dziecka, osoby, którym kończy się okres wypowiedzenia z kamienic prywatnych, osoby z wyrokiem eksmisji, które nie mają prawa do lokalu socjalnego.
Lokale komunalne „zwykłe”
Przy ich przyznawaniu obowiązują surowe kryteria i skomplikowany system punktacji. Na ich podstawie układa się listy. Mieszkanie w pierwszej kolejności dostają ci, którzy są najwyżej na liście.
Przy ustalaniu punktacji zawsze bierze się pod uwagę łącznie:
Dochody. Jeżeli wysokość dochodu gospodarstwa domowego przekroczy limit kryterium dochodowego ustalonego przez konkretną gminę, mieszkanie komunalne nie przysługuje.
Miejsce i czas zamieszkania. O lokal może się starać tylko osoba mieszkająca i zameldowana na terenie gminy i to od kilku lat. Od ilu konkretnie - zależy od uchwały gminy.
Dotychczasowe warunki lokalowe. Pierwszeństwo mają osoby mieszkające w lokalach zagrzybionych, w złym stanie technicznym, nadmiernie zagęszczonych, w których na osobę przypada mniej niż 5 m2. Bierze się także pod uwagę sytuację domową, np. czy rozwiedzione małżeństwo mieszka dalej razem, czy w rodzinie jest patologia itp.
Prawa do innego lokalu. Osoba starająca się o mieszkanie nie może mieć prawa do innego lokalu. Dotyczy to też jej małżonka.
Preferencje gminy. Preferowani mogą być np. wychowankowie domów dziecka, osoby niepełnosprawne, z rodzin zastępczych.
Jak się starać
W gminie należy dowiedzieć się, czy odpowiadamy kryteriom. Pytamy, jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku (np. kopię dowodu osobistego, zaświadczenie o wysokości zarobków, niepełnosprawności lub długotrwałej chorobie, czasie zamieszkiwania). Potem wypisujemy wniosek, podając, o jaki typ lokalu się staramy, dołączając wymagane dokumenty. Po terminie rozpatrzenia wniosku sprawdzamy, czy trafiliśmy na listę oczekujących i na które miejsce. Im więcej zdobyliśmy punktów, tym jesteśmy wyżej na liście oczekujących. Jeżeli trafiliśmy na jej koniec, to będziemy musieli dłużej czekać. Pocieszający może być fakt, że im dłużej czekamy, tym więcej dolicza się nam dodatkowych punktów.
TO TYLKO NAJEM
Trzeba pamiętać, że mieszkania z gminy nie dostajemy na własność. Jesteśmy tylko jego najemcami i podpisujemy z gminą umowę najmu. Dotyczy to mieszkań gminnych wszelkiego typu: socjalnych, zwykłych i „społecznych”.
Podstawa prawna: ustawa z 21.06. 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. - DzU z 2005 r., nr 21, poz. 266, ze zm.