Barańczak w krainie humoru

"Fioletowa krowa" – najśmieszniejsza polska antologia poetycka.
/ 15.06.2007 09:40
Najśmieszniejsza polska antologia poetycka. Jej najważniejszym autorem, przy całym szacunku dla wszystkich geniuszy anglo-amerykańskiego humoru, jest tłumacz Stanisław Barańczak. Bez jego ekwilibrystycznej wynalazczości językowej mielibyśmy ucho od śledzia, a nie "Fioletową krowę".



Literaci między innymi dzielą się na tych z poczuciem humoru i tych bez niego. Jeśli zebrać w jednym miejscu najśmieszniejsze utwory tych z poczuciem, uciechom nie będzie końca. Taką właśnie księgę Wierszy Szczególnie Zabawnych sporządził przed kilkunastoma laty Stanisław Barańczak i nazwał ją "Fioletowa krowa".

Formalnie biorąc, jest to antologia angielskiej i amerykańskiej poezji niepoważnej, od Szekspira po Johna Lennona. Po drodze mamy i Edwarda Leara, geniusza rymowanego humoru, i Lewisa Carrolla, tego od "Alicji w Krainie Czarów", też wielkiego Philipa Larkina, a nawet Johna Updike’a, wybitnego powieściopisarza, który okazuje się także wybornym rymopisem rozrywkowym.

Autorów jest kilkudziesięciu, utworów dokładnie 333. Gatunkiem dominującym – limeryk, który stał się symbolem poezji niepoważnej – również w Polsce, gdzie od lat robi zawrotną karierę. U źródeł tej kariery leży niewątpliwie "Fioletowa krowa", najśmieszniejsza polska książka. Celowo piszę "polska", bo jej najważniejszym autorem, przy całym szacunku dla wszystkich geniuszy anglo-amerykańskiego humoru, jest tłumacz Stanisław Barańczak. Bez jego ekwilibrystycznej wynalazczości językowej mielibyśmy ucho od śledzia, a nie "Fioletową krowę". Spójrzcie na takie choćby "Epitafium" autorstwa lorda Byrona: "Tu spoczywa Lord C. Nam, w żałobie, / Nie wypada wręcz uczcić go podlej / Niż wezwaniem wyrytym na grobie: / »Przechodniu, stań i *** ****«".

"Fioletowa krowa" od lat była białym krukiem, więc należy się wdzięczność wydawcy, że ponownie dał jej zielone światło. Zaś okładka Eugeniusza Geta-Stankiewicza to osobne arcydzieło graficzne, zachwycające.

Tadeusz Nyczek/ Przekrój

Stanisław Barańczak, "Fioletowa krowa", Wydawnictwo a5, Kraków 2007, s. 320, 44 zł