Czy zdarza się, że podczas rodzinnych uroczystości nie rozumiesz połowy słów, gdy babcie i dziadkowie opowiadają o tym, co słychać u dalszej rodziny? Stryjowie, wujenki i kumowie są w miarę znani, ale czasem niezbędne okazuje się rozrysowanie całego drzewa genealogicznego, by pojąć kto jest kim w rodzinie. Poznaj skomplikowaną terminologię, związaną z koligacjami rodzinnymi.
Krewni wstępni - rodzice, dziadkowie, pradziadkowie
Linię wstępnych po ojcu nazywa się linią po mieczu (np. babcia po mieczu), a linię po matce – po kądzieli:
- pradziad (dla prawnuka, prawnuczki),
- prababa (dla prawnuka, prawnuczki).
Krewni wstępni - agnaci i kognaci
Agnaci to krewni ze strony ojca, a kognaci ze strony matki:
- dziad ojczysty/macierzysty (dla wnuka, wnuczki),
- baba ojczysta/macierzysta (dla wnuka, wnuczki).
Krewni boczni - od rodzeństwa oraz rodzeństwa matki, ojca i dziadków
- Prastryj (przestryj, dziad stryjeczny) = brat dziada,
- prawuj (przedwieć, dziad wujeczny) = brat baby,
- praciota (przeciota, baba cioteczna) = siostra dziada/baby,
- brat (dla brata, siostry),
- siostra (dla brata, siostry),
- półbrat = syn jednego z rodziców z poprzedniego związku (dla półbrata, półsiostry),
- półsiostra = córka jednego z rodziców z poprzedniego związku (dla półbrata, półsiostry),
- brat stryjeczny = syn brata ojca (dla brata stryjecznego, siostry stryjecznej),
- siostra stryjeczna = córka brata ojca (dla brata stryjecznego, siostry stryjecznej),
- brat wujeczny = syn brata matki (dla brata ciotecznego, siostry ciotecznej),
- siostra wujeczna = córka brata matki (dla brata ciotecznego, siostry ciotecznej),
- brat cioteczny = syn siostry ojca/matki (dla brata wujecznego/ciotecznego, siostry wujecznej/ciotecznej),
- siostra cioteczna = córka siostry ojca/matki (dla brata wujecznego/ciotecznego, siostry wujecznej/ciotecznej),
- brat prastryjeczny = wnuk brata dziada (dla brata prastryjecznego, siostry prastryjecznej),
- siostra prastryjeczna = wnuka brata dziada (dla brata prastryjecznego, siostry prastryjecznej),
- brat prawujeczny = wnuk brata baby (dla brata praciotecznego, siostry praciotecznej),
- siostra prawujeczna = wnuka brata baby (dla brata praciotecznego, siostry praciotecznej),
- brat pracioteczny = wnuk siostry dziada/baby (dla brata prawujecznego/praciotecznego, siostry prawujecznej/praciotecznej),
- siostra pracioteczna = wnuk siostry dziada/baby (dla brata prawujecznego/praciotecznego, siostry prawujecznej/praciotecznej).
Krewni boczni - agnaci (od rodzeństwa ojca)
- Stryj (rodzony) = brat ojca (dla synowca, synowicy),
- ciota (ojczysta) = siostra ojca (dla bratańca, bratanicy),
- stryj stryjeczny = syn brata dziada ojczystego (dla niecia, nieściory),
- ciota stryjeczna = córka brata dziada ojczystego (dla niecia, nieściory),
- stryj wujeczny = syn brata baby ojczystej (dla niecia, nieściory),
- ciota wujeczna = córka brata baby ojczystej (dla niecia, nieściory),
- stryj cioteczny = syn siostry dziada ojczystego lub baby ojczystej (dla niecia, nieściory),
- ciota cioteczna = córka siostry dziada ojczystego lub baby ojczystej (dla niecia, nieściory).
Krewni boczni - kognaci (od rodzeństwa matki)
- Wuj (rodzony) = brat matki (dla siostrzeńca, siostrzenicy),
- ciota (macierzysta) = siostra matki (dla siostrzeńca, siostrzenicy),
- wuj stryjeczny = syn brata dziada macierzystego (dla niecia, nieściory),
- ciota stryjeczna = córka brata dziada macierzystego (dla niecia, nieściory),
- wuj wujeczny = syn brata baby macierzystej (dla niecia, nieściory),
- ciota wujeczna = córka brata baby macierzystej (dla niecia, nieściory),
- wuj cioteczny = syn siostry dziada macierzystego lub baby macierzystej (dla niecia, nieściory),
- ciota cioteczna = córka siostry dziada macierzystego lub baby macierzystej (dla niecia, nieściory).
Powinowaci
Powinowactwo rozszerza rodzinę, m.in. o krewnych osoby biorącej ślub, np. teściów.
- Mąż (dla żony),
- żona (dla męża),
- dziewierz = brat męża (dla bratowej),
- jątrew = żona brata męża (dla jątrwi),
- zełwa = siostra męża (dla bratowej),
- zełwin = mąż siostry męża (dla szurzyny),
- szurzy = brat żony (dla swaka),
- szurzyna = żona brata żony (dla zełwina),
- świeść = siostra żony (dla swaka),
- paszenog = mąż siostry żony (dla paszenoga),
- swak = mąż siostry (dla szurzego, dla świeści),
- bratowa = żona brata (dla dziewierza, dla zełwy),
- brat przyrodni (dla brata przyrodniego, siostry przyrodniej; nie mają wspólnego rodzica),
- siostra przyrodnia (dla brata przyrodniego, siostry przyrodniej; nie mają wspólnego rodzica),
- swat, współświekier = ojciec męża córki,
- swatew, współświekra = matka męża córki,
- współteść = ojciec żony syna,
- współteścia = matka żony syna,
- kum (kmoter) = ojciec chrześniaka/chrześnicy, ojciec chrzestny syna/córki/chrześniaka/chrześnicy (dla kuma, kumy),
- kuma (kmotra) = matka chrześniaka/chrześnicy, matka chrzestna syna/córki/chrześniaka/chrześnicy (dla kuma, kumy),
- świekier = ojciec męża (dla snechy),
- świekra (świekrew) = matka męża (dla snechy),
- teść (cieść) = ojciec żony (dla zięcia),
- teścia (ćcia) = matka żony (dla zięcia),
- ojczym (dla pasierba, pasierbicy),
- macocha (dla pasierba, pasierbicy),
- ojciec chrzestny (dla chrześniaka, chrześnicy),
- matka chrzestna (dla chrześniaka, chrześnicy),
- prastryjna (baba stryjeczna) = żona brata dziada,
- prawujna (baba wujeczna) = żona brata baby,
- prapociot (dziad cioteczny) = mąż siostry dziada/baby,
- praświekier = dziad męża (dla prasnechy),
- praświekra = baba męża (dla prasnechy),
- prateść = dziad żony (dla prazięcia),
- prateścia = baba żony (dla prazięcia),
- stryjna = żona brata ojca (dla pociotka, pociotki),
- wujna = żona brata matki (dla pociotka, pociotki),
- pociot = mąż siostry ojca, mąż siostry matki (dla pociotka, pociotki).
Krewni zstępni, potomkowie - dzieci, wnuki, prawnuki
- Syn (dla ojca, matki),
- córka (dla ojca, matki).
Krewni boczni
- Synowiec = syn brata (dla stryja),
- synowica = córka brata (dla stryja),
- brataniec = syn brata (dla cioty),
- bratanica = córka brata (dla cioty),
- siostrzeniec = syn siostry (dla wuja, cioty),
- siostrzenica = córka siostry (dla wuja, cioty),
- nieć (nieść) = wnuk stryja, wnuk wuja, wnuk cioty (dla stryja / wuja stryjecznego / wujecznego / ciotecznego, cioty stryjecznej / wujecznej / ciotecznej),
- nieściora = wnuka stryja, wnuka wuja, wnuka cioty (dla stryja / wuja stryjecznego / wujecznego / ciotecznego, cioty stryjecznej / wujecznej / ciotecznej).
Powinowaci
- Zięć = mąż córki (dla teścia, teści),
- snecha = żona syna (dla świekra, świekrwi),
- pasierb (dla ojczyma, macochy),
- pasierbica (dla ojczyma, macochy),
- chrześniak (dla ojca chrzestnego, matki chrzestnej),
- chrześnica (dla ojca chrzestnego, matki chrzestnej),
- pociotek (dla stryjny, wujny, pociota),
- pociotka (dla stryjny, wujny, pociota).
Krewni zstępni
- Wnuk (dla dziada, baby),
- wnuka (dla dziada, baby),
- prawnuk (dla pradziada, prababy),
- prawnuka (dla pradziada, prababy).
Powinowaci
- Prazięć = mąż wnuki (dla prateścia, prateści),
- prasnecha = żona wnuka (dla praświekra, praświekry).
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 10.04.2012. Źródło: rodowody.pun.pl
Zobacz więcej ciekawych publikacji:
Zdaniem ekspertów imię może świadczyć o sukcesie finansowym
Najpopularniejsze imiona dla dziewczynek i chłopców
Kiedyś popularne, teraz zapomniane - ciekawe imiona