Goryczak żółciowy (Tylopilus felleus): nazywa się go grzybem szatanem, to bardzo gorzki, niejadalny okaz. Jak go rozpoznać?

Goryczak żółciowy to grzyb, którego niewprawieni grzybiarze mogą pomylić z borowikiem. Jest niejadalny i bardzo gorzki. Jego spożycie może skończyć się wymiotami i ogólnym osłabieniem, ale nie jest to grzyb silnie trujący. Możesz poznać go po wyglądzie trzonka oraz poprzez lekkie dotknięcie go językiem.
/ 18.08.2023 12:12

Goryczak żółciowy nazywany jest grzybem szatanem. Nie jest silnie trujący i zalicza się po prostu do grzybów niejadalnych. Możesz go spotkać w lasach w całej Polsce. Doświadczeni grzybiarze z łatwością rozpoznają go i odróżnią od borowika. Jak to zrobić?

Spis treści:

  1. Jak wygląda goryczak żółciowy?
  2. Goryczak żółciowy: występowanie
  3. Czy goryczak żółciowy jest bardzo trujący?
  4. Z czym można pomylić goryczaka?

Jak wygląda goryczak żółciowy?

Goryczak żółciowy z daleka może wyglądać jak prawdziwek. Jest zwykle niewielkich rozmiarów, ma regularny kapelusz i gąbkę. U młodych osobników kapelusz jest półkulisty, potem staje się zwykle rozpostarty i poduchowaty.

Kolor goryczaka bywa bardzo różny - od płowobrązowego, szarobrązowego, czerwonobrązowego do żółtobrązowego czy ciemnobrązowego. Powierzchnia kapelusza jest zamszowa, gdy jest sucho staje się błyszcząca a po deszczu - śliska.

Skórka bardzo trudno oddziela się od miąższu. Hymenofor rurkowaty, rurki długie, łatwo je oddzielić od kapelusza - u młodych osobników białe, później różowieją, po uciśnięciu ciemnieją. U starszych osobników hymenofor wystaje spod kapelusza przy brzegach.

Trzon gruby, pełny w środku. Na powierzchni cały pokryty wyraźnym wzorem ciemnej siateczki na jaśniejszym tle. To właśnie po tej wyraźnej siateczce podczas grzybobrania można rozpoznać, że to goryczak. Niektóre odmiany borowików także ją mają, ale nie jest ona tak intensywna.

Miąższ goryczaka jest biały, gruby, nie zmienia koloru po przekrojeniu. Zapach ma co prawda przyjemny, ale smak bardzo gorzki. Jeśli przypadkiem znajdzie się w twoim jedzeniu, całkowicie zepsuje jego smak - taki posiłek będzie w całości do wyrzucenia.

goryczak żółciowy zdjęcia

fot. Goryczak żółciowy/Adobe Stock, Barbora Batokova

Goryczak żółciowy: występowanie

Goryczak żółciowy występuje pospolicie, można go znaleźć w lasach iglastych i mieszanych, zazwyczaj na kwaśnych glebach. Najczęściej pojawia się w okresie od czerwca do października. Często rośnie w okolicy sosen oraz na spróchniałych pniach drzew.

Przez to, że rosną w zasadzie w tych samych miejscach, co borowiki czy prawdziwki, często dochodzi do przypadkowego zebrania goryczaka.

Czy goryczak żółciowy jest bardzo trujący?

Goryczak żółciowy w ogóle nie jest zaliczany do grzybów trujących. Określa się go po prostu jako niejadalny. Objawy zatrucia grzybami z tego gatunku, jeśli w ogóle wystąpią, to z reguły tylko wymioty i osłabienie. Zjedzenie goryczaka nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia, ale jest po prostu bardzo niesmaczny.

Jeśli przypadkowo dodasz go np. do sosu grzybowego, nawet niewielki kawałek z pewnością zepsuje całe danie - będzie ono gorzkie i nie do uratowania.

goryczak żółciowy po przekrojeniu

fot. Goryczak żółciowy/Adobe Stock, petrabarz

Z czym można pomylić goryczaka?

Będąc w lesie, możesz pomylić goryczaka z kilkoma jadalnymi gatunkami i przypadkowo wrzucić go do swojego koszyka.

Najbardziej podobne do grzyba-szatana są: borowik szlachetny (Boletus edulis) i borowik usiatkowany (Boletus reticulatus). Mają miąższ o łagodnym smaku, ich rurki i pory dojrzewając żółkną, nigdy nie różowieją; siateczkę na trzonie mają zwykle jaśniejszą od goryczaka.

Jeśli nie masz pewności, co do tego, jaki okaz znalazłaś w lesie, skorzystaj z aplikacji do rozpoznawania grzybów albo zanieś swoje zbiory do sanepidu, gdzie specjalista oceni, czy są jadalne.

Czytaj także:
Jak rozpoznać rydze?
Borowik ceglastopory a szatański
10 mitów o grzybach

Redakcja poleca

REKLAMA