Chomiki to bardzo popularne zwierzątka, które mieszkają w wielu domach. Są małe i urocze, a przy tym bardzo łagodne (jeśli mają dobre warunki i są oswojone). Niestety zwierzaki te żyją dość krótko – około 2-3 lat. Pomimo tego, właściciele często przywiązują się do nich tak, jak do psa czy kota. Nic dziwnego – chomiczki są bardzo ciekawskie i przyjazne, a jeśli zaufają, są również wielkimi pieszczochami! Odpowiednie warunki mieszkaniowe tego gryzonia to podstawa do szczęśliwego, chomiczego życia. Jak zapewnić mu doskonałe warunki, a sobie radość z codziennego kontaktu z pupilem? Przygotowałyśmy kompendium wiedzy dla przyszłego właściciela chomika!
Skąd brać chomiki?
Chomika można nabyć właściwie z czterech źródeł:
1. Hodowla
Jedną z najlepszych opcji jest zakup chomika z zarejestrowanej, legalnej hodowli. W Polsce funkcjonują obecnie dwie hodowle chomików (syryjskich): w Krakowie i we Wrocławiu. Nabywając zwierzątko z takiego źródła masz gwarancję, że jest ono wolne od wad genetycznych (hodowca łączy osobniki świadomie, z uwzględnieniem genetyki), będzie wydane zdrowe, a samiczka na pewno nie będzie w ciąży. Transport zwierzaka w dowolne miejsce kraju lub za granicę jest najmniejszym problemem: chomik – podróżnik przesypia całą drogę w transporterku niespecjalnie interesując się tym, co dzieje się dookoła.
2. Odebranie od osoby prywatnej
Drugą opcją nabycia chomika jest odebranie go od osoby prywatnej. Z różnych przyczyn ludzie często muszą oddać swojego zwierzaka. Przeprowadzka, alergia czy brak możliwości zapewnienia mu godnych warunków zmuszają do znalezienia mu nowego domu. Ogłoszenia o chomiku do adopcji pojawiają się najczęściej w grupach miłośników tych zwierząt na portalach społecznościowych lub w serwisach z ogłoszeniami (takimi jak olx.pl).
3. Adopcja
Trzecią, najmniej oczywistą (a szkoda!) opcją nabycia małego przyjaciela, jest adopcja. Taką procedurą zajmują się domy tymczasowe. Domy tymczasowe, podobnie jak w przypadku psów i kotów, prowadzone są przez osoby prywatne, które opiekują się chomikami odebranymi interwencyjnie, podrzuconymi, znalezionymi czy „kinderniespodzianką”, a więc nieplanowanym miotem będącym skutkiem przygarnięcia ciężarnej samiczki. Gdzie szukać chomiczków do adopcji? Ogłoszenia najczęściej pojawiają się w tematycznych grupach na popularnym portalu społecznościowym:
- Chomicza Dzielnica
- Chomicza Przystań
- Chomicze Adopcje
- Chomicze życie niejedno ma oblicze.
W przypadku adopcji chomika z domu tymczasowego, obowiązuje procedura adopcyjna podobna, jak w przypadku przygarnięcia pieska czy kotka ze schroniska. Podpisywana jest umowa adopcyjna, a warunki, do jakich ma trafić maluch, są uprzednio weryfikowane. Zwierzę wydawane jest zdrowe i oswojone.
4. Sklep zoologiczny
Zakup zwierzaka w sklepie zoologicznym to najłatwiejszy i jednocześnie najbardziej popularny sposób nabycia chomiczego przyjaciela. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że zwierzęta sprzedawane w sklepie pochodzą z pseudohodowli, rzadko mając godne warunki narodzin i życia. Najbardziej etyczną formą nabywania wszelkich zwierząt są zarejestrowane hodowle, adopcje oraz odbiór z prywatnych rąk.
Gatunki chomików a charakter
W przypadku chomików mówi się o gatunkach, a nie rasach. Gryzonie te dzielą się na trzy grupy:
- chomiki Roborowskiego (najmniejsze)
- chomiki dżungarskie
- chomiki syryjskie (największe).
Każdy z tych gatunków ma nieco inne usposobienie, jednak nie ma jednej reguły, wedle której można by wydać wiążącą, jednoznaczną ocenę charakteru. Każdy chomik jest inny i wiele zależy po prostu od jego charakteru, a także pierwszych doświadczeń z człowiekiem. Chomik, który skrzeczy, gryzie, ucieka na widok człowieka i chowa się w najgłębszą dziurę, jest po prostu nieoswojony lub ma za sobą traumatyczne przeżycia związane z człowiekiem. Nie wolno łapać go na siłę, bo będzie bał się jeszcze bardziej. Delikatność, cierpliwość i systematyczność w oswajaniu zwierzaka przynosi największe sukcesy i nawet z najbardziej przerażonego stworka, można uczynić nakolankowego pluszaka.
Fot. Archiwum prywatne
Przyjmuje się, że chomiki Roborowskiego są najmniej podatne na oswajanie i są raczej zwierzątkami do podziwiania, niż do zabawy. Praktyka pokazuje jednak, że wiele zależy właśnie od indywidualnych cech zwierzaka i cierpliwości właściciela. Za najbardziej przyjazne, najłatwiejsze do oswojenia i skore do zabawy, uznawane są chomiki syryjskie. Są one też największe, a także żyją dłużej, niż mniejsi przedstawiciele chomiczej rodziny. Chomiki żyjące w dobrych warunkach, będące pod regularną kontrolą weterynarza, mogą dożyć nawet do 3 lat - choć w większości jest to uzależnione od genetyki.
Wyprawka dla chomika
Przed skompletowaniem wyprawki dla chomika, trzeba mieć sprecyzowane, jakiego gatunku będzie nowy przyjaciel. Od tego uzależniona jest między innymi wielkość klatki, rozmiar akcesoriów i rodzaj karmy. Pomimo tego, że chomiki są malutkimi zwierzątkami (chomik Roborowskiego i dżungarski to maleństwa o długości kilku centymetrów, syryjski – do 20 cm), to wymagania co do wielkości klatki są jasne i uzasadnione:
- dla chomika Roborowskiego i dżungarskiego minimalne wymiary klatki (w podstawie) wynoszą 60x40 cm
- dla chomika syryjskiego – 80x40 cm.
Najważniejsze, by pole powierzchni dało łącznie minimum: 3200 cm2 dla chomików syryjskich i 2400 cm dla chomików karłowatych.
Za mała klatka potęguje stres i frustrację, z powodu braku miejsca do biegania i zabawy. Poważną chorobą wywoływaną przez zbyt małe lokum jest stereotypia. Chomik mieszkający w malutkiej klatce jest wycofany, nerwowy, bojaźliwy i bywa agresywny.
Klatka
Klatka powinna być parterowa, o maksymalnie dużej powierzchni podstawy. Chomiki są zwierzętami naziemnymi, które w naturze każdego dnia pokonują do kilku kilometrów! Pięterka, tunele i schodki w klatce są im zbędne – nie mają ogonka, którym mogłyby chwytać się podczas wspinaczki tak, jak myszy czy szczury, a do tego mają słabo rozwiniętą ocenę odległości. Chomiki co prawda lubią się wspinać (mają bardzo ciekawską naturę i wszystko muszą sprawdzić: obwąchać i ugryźć), jednak nie potrafią schodzić, dlatego spadają. Klatka musi być na tyle wysoka, aby przy grubej warstwie ściółki (10-15 cm) zmieścił się w niej odpowiedni kołowrotek (dla chomików Roborowskiego i dżungarskich o minimalnej średnicy 20 cm, dla syryjskich – 27 i więcej), ale jednocześnie na tyle niska, by zwierzak spadając z samej góry, nie zrobił sobie krzywdy. Odstęp między prętami kratki nie powinien być większy, niż 0,7 -1 cm, aby chomik nie uciekł przeciskając się pomiędzy nimi.
Kołowrotek
Obowiązkowym wyposażeniem klatki pupilka jest odpowiedni kołowrotek. Odpowiedni, a więc nie tylko o właściwym rozmiarze, ale także:
- o litej powierzchni – nie z kratek ani prętów. Chomicze łapki są bardzo delikatne i wrażliwe, a wpadnięcie jej pomiędzy szczeble czy kratki podczas biegu, może prowadzić do złamania, a nawet wyrwania łapki!
- bez „efektu nożyc”, czyli takiej budowy kołowrotka stojącego na nóżce, w którym przez średnicę na ściance przechodzi pręt. Chomiki są bardzo szybkie i często wyskakują z kółka podczas biegu, a taka budowa może skutkować zakleszczeniem ciałka lub głowy między tymi elementami.
Kołowrotek to właściwie sens życia chomika – umożliwia mu przemierzanie wielu kilometrów w nocy, dając możliwość wybiegania się tak, jak w naturze. Odpowiednia średnica jest bardzo ważna, ze względu na delikatny kręgosłup zwierzaka. Za małe kółko będzie powodować, że kręgosłup będzie wygięty do środka, co powoduje ból i deformacje. Zwierzak nie zrezygnuje z biegania, nawet w złym kołowrotku, dlatego zrobienie mu krzywdy zbyt małą średnicą nie jest trudne.
Fot. Archiwum prywatne
Domek i zabawki
Chomiki koniecznie muszą mieć schronienie w postaci domku. W nim także urządzają sypialnię i spiżarnie. Choć załatwiają się zwykle w jednym miejscu klatki (najczęściej w rogu), zdarza się także, że siusiają w domku. Aby nie otruły się amoniakiem wydzielanym przez mocz, domek nie powinien mieć dna – wtedy o wiele łatwiej wymienić zasiusianą ściółkę, a maluch nie dusi się w oparach moczu. Najlepszy będzie domek drewniany – chomiki mają tendencję do podgryzania wszystkiego, co tylko znajdzie się w zasięgu ich ząbków. Na drewnie mogą je dodatkowo ścierać (trzeba wiedzieć, że ich zęby rosną stale, więc muszą być regularnie ścierane, by nie doprowadzić do przerostu). Plastikowy domek i zabawki nie spełnią należycie swojej roli ze względu na duchotę panującą w ich wnętrzu, a dodatkowo nie pozwolą chomikowi na ścieranie ząbków przez podgryzanie ich.
Miseczki
Chomik musi mieć codzienny, stały dostęp do świeżej wody. Na prętach klatki można przymocować mu specjalne poidełko dla gryzoni, albo podawać wodę w miseczce. Powinna być ona:
- ciężka i stabilna (żeby chomik jej nie przewrócił – w tej roli doskonale sprawdzają się miseczki ceramiczne i podstawki na tealighty!)
- ustawiona w takim miejscu, by nie zasypał jej trocinami.
Miseczka na karmę powinna być na tyle duża, by zwierzak zmieścił się w niej cały – chomiki uwielbiają siedzieć w misce podczas pałaszowania posiłku!
Karma i smakołyki
Odpowiednio zbilansowana karma dostarczy chomikowi niezbędnych składników odżywczych i witamin, co przełoży się także na brak konieczności dodatkowej suplementacji. Unikaj karm sprzedawanych na wagę (nie wiadomo, w jakich warunkach i ile czasu były przechowywane, a także jaki jest ich skład), a także karm pełnych kolorowych chrupek i granulatu. Im bardziej naturalna mieszanka, tym zdrowsza karma. Uwaga – wybierając karmę, trzeba kierować się konkretnym gatunkiem chomika. Mają one różne potrzeby bilansowania tłuszczy, węglowodanów i białek. Dodatkowo chomiki dżungarskie są bardziej podatne na cukrzycę, niż pozostałe. Z tego samego względu nie zaleca się samodzielnego tworzenia mieszanek ziaren i dodatków – szansa na zaspokojenie w ten sposób wszystkich potrzeb żywieniowych chomika jest niewielka.
Unikaj wszelkiego rodzaju kolorowych dropsów, kolb klejonych miodem i cukrem, a także innych smakołyków, które pełne są chemii, barwników i słodzików. Choć wyglądają ładnie i smakują chomikom, przynoszą więcej kłopotów niż pożytku. Takie przysmaki są analogiczne do stołowania się codziennie w restauracji typu fast-food. Stawiaj na pokarmy jak najbardziej naturalne, zbilansowane i przez to wartościowe. Jako przysmaki podawaj suszone zioła i warzywa (dostępne w każdym sklepie zoologicznym oraz w sklepach internetowych), a także kawałki świeżych warzyw i owoców. Twój chomik będzie ci wdzięczny za racjonalną, zdrową dietę i dzięki temu dłużej zachowa zdrowie i będzie żył dłużej.
Fot. Archiwum prywatne
Ściółka
Kuwetę klatki (lub akwarium – szklane lokum o odpowiednich wymiarach jest rewelacyjnym, chomiczym mieszkaniem) należy wyłożyć grubą warstwą ściółki. Najlepsze są trociny odpylone (to ważne, ponieważ chomiki mają wrażliwy układ oddechowy i pyłki mogą je uczulać oraz zatykać nosek). Równie dobrze sprawdzają się ściółki konopne i lniane. W klatce chomika nie używa się pelletu – jest twardy i powoduje odciski na chomiczych, delikatnych łapkach. W dodatku takie podłoże nie pozwala na kopanie tuneli – a w tym chomiki są mistrzami! W naturze żyją w podziemnych norach, nawet do 2 metrów pod ziemią. Dlatego ilość ściółki w klatce/akwarium powinna wynosić minimum 15 cm. Ściółkę można urozmaicać siankiem i ziołami, które chomik traktuje jako przekąskę, a także budulec gniazda. Zamiast waty, wrzuć chomikowi do klatki porwane chusteczki do nosa - białe, bez nadruków. To naturalny, doskonały budulec gniazda, w dodatku całkowicie bezpieczny: chomiki trawią celulozę, więc zjedzenie chusteczki nie zrobi mu krzywdy.
Zasiusianą ściółkę wymienia się partiami – wybierając ją z tych miejsc, w których chomik zrobił sobie toaletę. Nie zaleca się wymiany całej ściółki naraz. Nie jest to potrzebne (suche bobki spadają na dno i nie są w żaden sposób szkodliwe), a powoduje wyłącznie ogromny stres zwierzaka – nowa ściółka nie pachnie nim i maluch czuje się obco. Nigdy nie ingeruj także w chomiczy domek – to jego schronienie i gmeranie w nim (poza sytuacjami usuwania zasiusianej ściółki i przeglądu spiżarni w celu usunięcia psujących się kawałków jedzenia) powoduje stres i zachwianie poczucia bezpieczeństwa.
Dla kogo chomik będzie najlepszym przyjacielem?
Przygarniając chomika pod swój dach, trzeba mieć świadomość, że jest to zwierzę nocne. Zwykle zaczynają swoją aktywność wtedy, gdy ludzie ją kończą – a więc około godziny 22-23 w nocy, a nawet 1-2. Budzenie chomika w ciągu dnia czy wieczorem po to, by się z nim pobawić, jest dla niego bardzo stresujące – a to właśnie stres w największym stopniu skraca życie tego pupila. Budzenie w ciągu dnia może mieć miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach: wizyty u weterynarza czy podania leków. Jeśli jesteś więc nocnym markiem, na pewno uda ci się zaprzyjaźnić z chomikiem. Jeśli jednak chodzisz spać „z kurami”, możecie mijać się każdego dnia.
Oswajanie chomika
Chomiki to zwierzęta z natury przyjazne i dość inteligentne. Zmiana domu jest jednak dla nich bardzo stresująca. Decydując się na przygarnięcie zwierzaka, trzeba mieć uprzednio przygotowaną klatkę z całym wyposażeniem. Po przybyciu chomika do domu należy wpuścić go do klatki i dać mu spokój przez najbliższe dni. Zestresowany chomik początkowo na pewno będzie cię unikał, jednak jeśli po 2-3 dniach przyzwyczai się do nowego lokum, zapachów i dźwięków dookoła, bez wątpienia w końcu wygra jego ciekawość i zacznie powoli eksplorować teren i przyglądać ci się z zaciekawieniem.
Przez pierwsze dni mów do niego jak najwięcej przyjaznym głosem, by się do niego przyzwyczaił. Kiedy przestanie już uciekać na twój widok, możesz pokusić się o podawanie mu smakołyków z ręki, jednocześnie do niego mówiąc. Chomiki to wielkie łasuchy, więc ta metoda zadziała na pewno. Nie łap chomika w żadnym przypadku na siłę – jeśli zrazi się raz, może bać się ciebie już przez całe życie. Sytuacja, w której pupil sam wejdzie ci na rękę, to moment, w którym możesz spróbować wyciągnąć go z klatki. Trzymaj go zawsze na otwartej dłoni, przykrywając drugą od góry, aby nie wyskoczył.
Stadność chomików
Choć chomiki są małe, to mają bardzo silnie rozwinięty instynkt terytorialny. Są bezwzględnymi samotnikami! Wbrew informacjom, jakie można znaleźć w wielu źródłach, chomików absolutnie nie można trzymać w grupach, niezależnie od gatunku. Choć przez długi czas może wydawać się, że żyją ze sobą w przyjaźni lub przynajmniej względnej zgodzie, nigdy nie wiadomo, kiedy rzucą się sobie do gardeł w obronie swojego terytorium. Trzeba wiedzieć, że są to walki na śmierć i życie, dlatego niestety często kończą się zagryzieniem wroga. Wiele chomików traci w ten sposób także uszy, oczka czy łapki. Zasada jest bezwzględna – jeden chomik = jedna klatka!
Jak leczyć chorego chomika?
Metabolizm chomika jest bardzo szybki, dlatego wszelkie choroby postępują u niego błyskawicznie. Jeśli zauważysz jakiekolwiek nietypowe objawy, a w szczególności:
- apatię
- brak apetytu i pragnienia
- brak zainteresowania kołowrotkiem i spadek aktywności
- chwiejny krok
- ciężki oddech
- leżenie na boku z przymkniętymi oczkami i trudności w oddychaniu,
musisz natychmiast zabrać zwierzaka do weterynarza. Niestety chomiczy organizm jest tak mały i kruchy, że nic nie „przejdzie” samo i każde odstępstwo od normalnego wyglądu czy zachowania jest wskazaniem do natychmiastowej konsultacji lekarskiej. W przeciwnym wypadku może skończyć się śmiercią nawet w ciągu kilku godzin.
Najlepszy będzie weterynarz ze specjalizacją na zwierzęta egzotyczne, jednak w razie potrzeby doraźnej pomocy udzieli także lekarz ogólnej specjalizacji.
Jeśli zapewnisz swojemu pupilowi dobre warunki, opiekę weterynaryjną oraz dużo cierpliwości i miłości, czekają was najbliższe lata pełne miłości, zabawy i przywiązania!
Chcesz wiedzieć więcej na temat chomików i ich potrzeb? Na Facebooku czeka na ciebie grupa Chomiki - nasza pasja, w której uzyskasz odpowiedzi na wszystkie pytania od doświadczonych osób - hodowców i prowadzących domy tymczasowe!
Zobacz także:
Jak właściwie opiekować się chomikiem?
Co warto wiedzieć przez zakupem chomika?