Nie bój się serów żółtych. Z zasady nie są złe. Takie w dobrej jakości mogą być wręcz zdrowe, jeśli zostaną odpowiednio wkomponowane w jadłospis. I jeśli to, co zawierają, nie jest tym, czego ze względu na stan zdrowia należy unikać lub przynajmniej ograniczać. Czasami dajemy sobie pomieszać w głowach niefortunnymi nagłówkami artykułów na temat serów. Nie trzeba z nich rezygnować pod żadną postacią. Wystarczy zachować zdrowy rozsądek. Pomożemy ci go odzyskać.
Spis treści:
- Czy ser żółty jest zdrowy?
- Czy zapiekany żółty ser jest zdrowy?
- Wnioski naukowe na temat żółtego sera i zdrowia
Czy ser żółty jest zdrowy?
Żółte sery nie są wyjątkiem – jak większość produktów spożywczych nie można o nich powiedzieć, że są niezdrowe. Jak powiedział ojciec nowożytnej medycyny – Paracelsus – „Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja jest lub nie jest trucizną”. Można dokładnie powiedzieć to samo o żółtym serze. Wkomponowany w zdrową dietę dopasowaną do stanu zdrowia z pewnością nie zaszkodzi. Zajadany w nadmiarze może nie wyjść na zdrowie.
Wartości odżywcze żółtego sera
Na rynku są różne odmiany żółtych serów. Średnio 100 g takiego sera zawiera:
- 350-320 kcal,
- 22-28 g białka,
- 25-35 g tłuszczu – 15-22 g to tłuszcz nasycony, w tym 60-110 mg cholesterolu,
- 1-3 g węglowodanów,
- 600-900 mg wapnia, co zapewnia 60-90% dziennego zapotrzebowania,
- 500-1500 mg sodu.
Jest więc to produkt odżywczy, niskowęglowodanowy. Biorąc pod uwagę, że obecna dieta przeciętnego człowieka zawiera zbyt wiele cukrów prostych, wprowadzenie do niej więcej sera kosztem niezdrowych słodyczy i cukru może być dobrym posunięciem.
Co jest zdrowego w żółtym serze?
Zawarte w serze białko jest białkiem pełnowartościowym, zwierzęcym. To bardzo potrzebny organizmowi składnik, który nie tylko syci, ale też jest niezbędny to normalnego funkcjonowania organizmu i jego regeneracji.
Żółte sery obfitują w tłuszcz, w dodatku większość tego tłuszczu to tłuszcz nasycony. On także jest organizmowi potrzebny, ale w nadmiarze może przyczyniać się do chorób układu krążenia. Podobnie jest z cholesterolem – jest niezbędny, ale może sprzyjać miażdżycy. Osoba zdrowa może zjadać 300 mg cholesterolu dziennie, zatem 100 g żółtego sera dostarczy 20-36% dziennej dawki. To nie żółty ser „zatyka” żyły i tętnice, ale niewłaściwa dieta i niezdrowy tryb życia, które mogą wywoływać stany zapalne, które leżą u podłoża tworzenia się blaszek miażdżycowych.
Kolejny składnik, który może budzić niepokój to sód. Jednak i on jest organizmowi niezbędny. Przyjmuje się, że zdrowy dorosły człowiek może i powinien dziennie zjadać ok. 2000 mg tego pierwiastka. Zatem 100 g żółtego sera dostarczy od 25 do 75% dziennego zapotrzebowania. To dobitnie pokazuje, że kluczowa dla zdrowia jest nie sama obecność czy brak sera żółtego w diecie, lecz jego ilość.
Żółte sery dostarczają też:
- wapnia – niezbędny do budowy kości, pracy mięśni i układu nerwowego,
- witaminy A – wspiera odporność, prawidłowe działanie wzroku i zdrowie skóry,
- witaminy B12 – potrzebna do tworzenia czerwonych krwinek i działania układu nerwowego,
- witaminy D – kluczowa dla odporności, mocnych kości (ułatwia przyswajanie wapnia), dobrego samopoczucia.
Oczywiście najzdrowsze są naturalne żółte sery z dobrym składem, czyli pozbawione zbędnych dodatków – konserwantów itp.
Kto powinien ograniczać ilość żółtego sera w diecie?
Jak do tej pory cały czas była mowa o osobach zdrowych. Jednak nie każdy cieszy się dobrą kondycją. I faktycznie, w niektórych przypadkach wskazane jest ograniczanie ilości żółtego sera w diecie, który w nadmiarze mógłby uczynić jadłospis niezdrowym dla:
- osób z chorobami układu krążenia – osoby, które powinny obniżać ilość cholesterolu w diecie ze względu na miażdżycę oraz ludzie z nadciśnieniem,
- osoby z nadwagą i otyłością – żółte sery są bardzo kaloryczne, więc należy kontrolować ich ilość, aby dieta nie przyczyniała się do dalszego tycia lub uniemożliwiała odchudzanie. Ale sery sycą, więc nawet w jadłospisie osób odchudzających się może się dla nich znaleźć miejsce,
- osób z cukrzycą – konieczność ograniczania tłuszczu nasyconego w diecie sprawia, że przy cukrzycy trzeba kontrolować ilość zjadanego żółtego sera, ograniczać go lub wręcz eliminować,
- osoby z nietolerancją laktozy – sery żółte są robione z mleka, więc zawierają laktozę, która może wywoływać objawy alergii,
- osób z niewydolnością nerek – powody są dwa – wysoka zawartość białka i sodu może obciążać chore już narządy,
- osoby z refluksem – u niektórych osób tłuste pokarmy mogą wywoływać objawy choroby.
Czy ser żółty jest ciężkostrawny?
Tak, jest uznawany za ciężkostrawny ze względu na dużą zawartość tłuszczu. Także kazeina zawarta w takich produktach jest trawiona dość wolno i może obciążać układ pokarmowy.
fot. Ser żółty – czy jest zdrowy?/ LanaK
Czy zapiekany żółty ser jest zdrowy?
Żółty zapiekany ser może być zarówno zdrowy jak i niezdrowy. To, co o tym decyduje to znowu – jego ilość, ale też sposób przygotowania i jakość samego sera.
Zbyt wysoka temperatura, powyżej 180 stopni, oraz przypalenie sera może doprowadzić do powstania niekorzystnych dla zdrowia substancji.
Jednak nawet nieprzypalony żółty ser zapiekany może być niezdrowy, Jest tak wtedy, gdy ma w składzie azotan potasu lub azotan sodu. To substancje, które pod wpływem wysokiej temperatury przekształcają się w azotyny, które są dla organizmu toksyczne. W dodatku mogą zostać przekształcone w jeszcze gorsze nitrozaminy, które mają działanie rakotwórcze. Nie od razu taki ser wywoła chorobę, ale często jadany może przyczynić się zarówno do poważnych chorób, jak i uciążliwych dolegliwości w postaci bólów głowy, zatrucia czy reakcji alergicznej.
Część azotanów nie potrzebuje nawet wysokiej temperatury, aby przekształcać się w niezdrowe substancje. Wystarczy do tego ciepło panujące w żołądku. Tak więc nawet na zimno lepiej jadać sery z naturalnym składem.
Jeśli więc planujesz zapiekać ser, sprawdź jego etykietę. W składzie powinny być tylko: mleko, bakterie kwasu mlekowego, podpuszczka, sól. Wszystkie inne dodatki są naprawdę zbędne, a czasami, jak w przypadku zapiekanego sera, szkodliwe.
Szkodliwość żółtego sera to mit, o ile jest to naturalny ser z zupełnie naturalnym składem, a jego ilość w diecie nie jest przesadna.
fot. Czy zapiekany żółty ser jest zdrowy?/ Robert Kneschke
Wnioski naukowe na temat żółtego sera i zdrowia
Oto kilka wniosków płynących z badań naukowych na temat wpływu żółtego sera na zdrowie. Niektóre cię zaskoczą!
Żółty ser a choroby serca
Badania wskazują, że ser dostarcza wielu niezbędnych składników odżywczych, takich jak białka, bioaktywne peptydy, tłuszcze, minerały i witaminy. Mimo że wysokie spożycie sera może budzić obawy związane z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, niektóre badania sugerują, że umiarkowane spożycie nie ma negatywnego wpływu na zdrowie serca. Co więcej, ser żółty może sprzyjać w zapobieganiu nowotworom, próchnicy i osteoporozie.
Wpływ spożycia sera na zdrowie kości i zęby
Ser żółty może poprawiać zdrowie kości i zmniejszać ryzyko próchnicy. To zasługa wysokiej zawartości wapnia, fosforanów i białek mlecznych. Jednak istnieją także doniesienia o potencjalnym związku między wysokim spożyciem sera a niektórymi chorobami przewlekłymi, takimi jak rak i choroby sercowo-naczyniowe. O to z kolei oskarżane bywają tłuszcze nasycone.
Obniżone ryzyko śmiertelności u mężczyzn spożywających ser
W jednym z badań zaobserwowano, że mężczyźni regularnie spożywający żółty ser mieli niemal czterokrotnie niższe ryzyko śmiertelności w porównaniu do osób, które rzadko go jadły.
Wpływ bioaktywnych peptydów z sera żółtego
Podczas dojrzewania sera powstają bioaktywne peptydy, które mogą mieć działanie przeciwutleniające, przeciwnadciśnieniowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Te związki mają zdolność pozytywnego wpływu na zdrowie, zwłaszcza w kontekście zapobiegania chorobom przewlekłym.
Żółty ser jako źródło kwasów tłuszczowych
Badania nad tradycyjnymi serami żółtymi wykazały, że podczas ich dojrzewania dochodzi do zmniejszenia w nich ilości tłuszczów nasyconych i zwiększenia zawartości kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i wielonienasyconych. Zmiany te mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie.
Źródła:
1. Jerónimo, E., & Malcata, F. (2016). Cheese: composition and health effects. Pozyskano z: Consensus.
Rashidinejad, A., Bremer, P., Birch, J., & Oey, I. (2017). Nutrients in Cheese and Their Effect on Health and Disease.
2. Śmigielski, J., Jegier, A., Hanke, W., Bielecki, W., & Drygas, W. (2013). The effect of selected lifestyle factors and diet on mortality of men with documented physical fitness in the city of Łódź. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 26, 535-544.
3. López-Expósito, I., Miralles, B., Amigo, L., & Hernández-Ledesma, B. (2017). Health Effects of Cheese Components with a Focus on Bioactive Peptides.
4. Lazarova, M., & Naydenova, N. (2022). Dynamics of fatty acids in the production of traditional Bulgarian dairy products. Journal of Intelligent Animal Husbandry.
Czytaj także:
Włoskie sery - 6 rodzajów wartych uwagi
Jak przygotować apetyczną deskę serów?
Sery w ciąży - które są bezpieczne, a jakich unikać?
