Zespół Aspergera u dzieci i dorosłych: objawy i leczenie

zespól aspergera fot. Adobe Stock
Osoby z zespołem Aspergera wykazują z jednej strony ponadprzeciętne zdolności w określonych dziedzinach, z drugiej - mają problemy w kontaktach społecznych.
Marta Słupska / 13.01.2020 11:50
zespól aspergera fot. Adobe Stock

Zespół Aspergera, zwany też czasem zaburzeniem Aspergera, to łagodny przypadek autyzmu, który dotyczy głównie zaburzeń funkcjonalnych. Ma podłoże neurologiczne, a jako jednostkę chorobową zdefiniowano go w połowie lat 80. XX wieku.

Spis treści:

Zespół Aspergera – co to jest?

Zespół Aspergera występuje częściej niż autyzm, wciąż jednak jest on rzadko rozpoznawany przez specjalistów oraz rodziców. Dzieci z zespołem Aspergera mają problemy w kontaktach społecznych, w użyciu języka w zakresie komunikacji oraz społecznych umiejętnościach. Zespół ten częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.

Zespół Aspergera - objawy

Osoby z zespołem Aspergera wykazują zaburzenia w wielu aspektach. Asperger - objawy:

  • brak empatii,
  • problemy z interakcjami społecznymi,
  • problemy z zawieraniem przyjaźni,
  • problemy z porozumiewaniem się,
  • dystansowanie się, ograniczona mimika twarzy,
  • zaburzenia mowy,
  • brak chęci do współpracy,
  • trudności ze zrozumieniem ukrytych znaczeń, przenośni,
  • używanie pedantycznego języka,
  • zainteresowania wąskimi dziedzinami,
  • wyuczone zachowania.

Dzieci z zespołem Aspergera najchętniej poruszają się według schematu w swoim uporządkowanym świecie. Uwielbiają wygrywać, problemem są dla nich momenty, gdy odnoszą porażki i muszą stawić czoła krytyce. Często są wyjątkowo uzdolnione w jakiejś dziecinie, a otoczenie traktuje ich jako ekscentryków.

Obserwując dziecko, można dostrzec, że posiada ono inne umiejętności niż pozostałe dzieci. Na każdym z etapów życia dziecka zaburzenie rozwija się następująco (na podstawie książki „Codzienność z zespołem Aspergera. Okiem rodzica i terapeuty” autorstwa Agnieszki Borkowskiej i Beaty Grotowskiej. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2012):

Okres niemowlęcy:

  • niechęć przytulania się do najbliższych,
  • nikły kontakt wzrokowy,
  • brak zainteresowania zabawkami pokazywanymi przez dorosłych,
  • brak reakcji na dźwięki, zapachy, dotyk.

Wiek 2–3 lata:

  • zaburzenia mowy,
  • brak reakcji na własne imię,
  • brak chęci uczestniczenia w różnych zabawach,
  • nadwrażliwość na dźwięki, zapachy, dotyk,
  • niechęć jakichkolwiek zmian,
  • fiksacje,
  • słaba koordynacja ruchowa,
  • ograniczona gestykulacja,
  • reakcje niestosowne w danej sytuacji (upór, nieustępliwość, wycofanie).

Okres przedszkolny:

  • unikanie spontanicznych kontaktów,
  • niewłaściwe zabawy z dziećmi (bicie, lizanie, wąchanie kolegi),
  • nadmierna aktywność lub spowolnienie,
  • wczesne rozpoznawanie cyfr, liter i znaków,
  • niewytłumaczalne reakcje werbalne,
  • nieumiejętność podtrzymania rozmowy,
  • niezrozumiałe emocje (gniew, agresja),
  • stałość,
  • szczególne zainteresowania (matematyka, rozkład jazdy), powracanie do tego samego tematu,
  • szybka nauka czytania przed zakończeniem rozwoju mowy,
  • problemy z rysowaniem i kolorowaniem,
  • bardzo dosłowne rozumienie wypowiedzi.

Okres szkolny:

  • problemy z koncentracją,
  • trudności w zdobywaniu wiedzy (klasy 4–6),
  • problemy w radzeniu sobie z nieoczekiwanymi zmianami,
  • trudności w zawieraniu znajomości,
  • dobry kontakt z osobami dorosłymi,
  • nadruchliwość,
  • zainteresowania pochłaniające czas i uwagę dziecka co skutkuje zaległościami w nauce,
  • unikanie kontaktu wzrokowego,
  • stereotypowe zachowania,
  • problemy z kolorowaniem, niewyraźne pismo.

Zespół Aspergera u dzieci i dorosłych

Zespół Aspergera diagnozuje się najczęściej w okresie szkolnym, gdyż mała wyrazistość objawów nie każe rodzicom szukać wcześniej pomocy. Zdecydowanie częściej dotyka on chłopców niż dziewczynek (ok. 80% przypadków). Zazwyczaj symptomy uwidoczniają się w młodym wieku.

W przypadku zespołu Aspergera w wieku dorosłym objawy mogą się zmieniać lub zupełnie znikać. Zespołu tego nie da się jednak całkowicie wyleczyć.

Jak leczyć zespół Aspergera?

Odpowiednie metody leczenia sprawiają, że osoba z zespołem Aspergera będzie umiała przystosować się do życia w społeczeństwie. W leczeniu podstawą jest trening umiejętności społecznych i komunikacji.

Do metod leczenia zalicza się:

  • terapia metodą kognitywną,
  • psychoterapię metodą behawioralno-poznawczą,
  • zajęcia z integracji sensorycznej,
  • trening umiejętności społecznych,
  • terapię behawioralną.

Leczenie jest bardzo trudne i wymaga czasu. Opiera się głównie na psychoterapii, która uwzględnia:

  • trening wyrażania emocji (ułatwienie okazywania emocji adekwatnych do sytuacji i samopoczucia),
  • trening poprawy kontaktów społecznych (rozmowa, funkcjonowanie w społeczeństwie),
  • psychoterapię edukacyjną,
  • terapię rodzinną (wsparcie dla rodzin, edukacja członków rodziny, nauka właściwej komunikacji werbalnej i postaw wobec osoby chorej),
  • farmakoterapię (gdy towarzyszą silnie wyrażone zaburzenia lękowe, obsesyjno-kompulsyjne, depresja, agresja).

Bardzo ważny jest stały kontakt z lekarzem psychiatrą prowadzącym oraz psychoterapeutą. Należy regularnie stawiać się na wizyty kontrolne w celu modyfikacji terapii w zależności od osiągnięć osoby chorej. Zaniedbanie tej czynności może spowodować nawarstwienie się objawów, a zatem prowadzić do izolacji i wyalienowania, a także utrudnić samodzielność i realizację zaplanowanych celów.

Znani ludzie z zespołem Aspergera

Z zespołem Aspergera urodziło się wiele znanych osób, nierzadko dziś określanych mianem „geniuszy”. Jest wśród nich m.in. Bill Gates, a także nieżyjący już: Alfred Hitchcock, Thomas Edison, Michał Anioł, Wolfgang Amadeusz Mozart, Hans Christian Andersen i Thomas Jefferson. Zobacz więcej znanych ludzi z zespołem Aspergera.

Więcej o zespole Aspergera:
Jak zdiagnozować zespół Aspergera?
Czym się różni zespół Aspergera od autyzmu?9 mitów o ludziach z zespołem Aspergera (obalamy je!)

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA