Spóźniający się okres - przyczyny. Ile może spóźniać się okres?

fot. fot. Adobe Stock, natus111

Spis treści:

1. Spóźniający się okres – to nie zawsze ciąża
2. Spóźniający się okres – dojrzewanie i menopauza
3. Ile może spóźniać się okres
4. Jak wywołać spóźniający się okres
5. Co zrobić, gdy spóźnia się okres?
6. Spóźniający się okres – kiedy zgłosić się do lekarza?

Spóźniający się okres – to nie zawsze ciąża

Pierwsze wytłumaczenie przy spóźniającym się okresie, jakie nasuwa się na myśl, to ciąża. Rzeczywiście każda współżyjąca kobieta w wieku reprodukcyjnym powinna się liczyć z taką ewentualnością. Istnieją jednak inne, wbrew pozorom dość popularne przyczyny, z powodu których miesiączka nie pojawia się na czas.

Spóźniający się okres może mieć następujące przyczyny:

• Przepracowanie i intensywne ćwiczenia fizyczne. Opóźnienie miesiączki bywa konsekwencją zarówno długotrwałego zmęczenia, jak i przeforsowania. W obydwu przypadkach może dochodzić do rozregulowania gospodarki hormonalnej, a w konsekwencji – braku miesiączki.
• Podróże. Na opóźnienie okresu mogą wpłynąć zmiana klimatu i strefy czasowej – w każdym z tych przypadków twój organizm potrzebuje trochę czasu, by dostosować się do nowych okoliczności. Odzyskanie wewnętrznej równowagi utrudnia dodatkowo związana z wyjazdem nerwówka.
• Stres. Na krótką metę mobilizuje do działania, na dłuższą – prowadzi do wyczerpania organizmu. W jednym i drugim przypadku stres przekierowuje wszystkie siły na pracę mózgu i mięśni. Stres powoduje zaburzenia hormonalne, uaktywnia produkcję androgenów (męskich hormonów płciowych).
• Odchudzanie. Jeśli twoja dieta zawiera za mało kalorii, spada poziom leptyny. Hormon ten odpowiada za regulację apetytu. Gdy jego stężenie maleje, mózg włącza "tryb oszczędnościowy". Powoduje to zahamowanie jajeczkowania i okresu. Wszystko wróci do normy, gdy zarzucisz restrykcyjne diety i nabierzesz sił.
• Nadwaga. Zbyt duża masa ciała również prowadzi do zaburzeń gospodarki hormonalnej, i analogicznie jak w przypadku odchudzania – zaniku miesiączki i jajeczkowania
• Infekcje. Kilku, a nawet kilkunastodniowe opóźnienie okresu może być konsekwencją silnej infekcji. Nie musi ona mieć nic wspólnego z układem rozrodczym. Przesunięcie może spowodować nawet grypa. W takim przypadku cykl sam wróci do normy z czasem.
• Zażywane leki. Inną przyczyną spóźniającego się okresu jest odstawienie tabletek antykoncepcyjnych – gdy hormony się uspokoją, okres znów będzie regularny. Opóźnienie miesiączki bywa też skutkiem ubocznym niektórych środków psychotropowych lub leków na nadciśnienie. W obydwu przypadkach nie należy samowolnie przerywać leczenia. O wiele rozsądniej będzie skonsultować się z lekarzem prowadzącym i poprosić o przepisanie innych leków.
• Choroby tarczycy. Hormony tarczycy regulują m.in. pracę jajników. Gdy we krwi jest zbyt niskie stężenie hormonów tarczycy, wzrasta produkcja estrogenów. Uaktywnia się też przysadka mózgowa. Te dwa czynniki powodują rozregulowanie okresu. By wszystko wróciło do normy, choroby tarczycy trzeba leczyć.
• Hiperprolaktynemia. To wynik podwyższonego poziomu prolaktyny. Nadmiar prolaktyny zaburza płodność i może wywoływać laktację, nawet gdy nie karmisz dziecka. Hiperprolaktynemia wymaga dokładnej diagnostyki (może być wynikiem guza przysadki mózgowej) i leczenia. Warto pamiętać: wysoki poziom prolaktyny występuje także naturalnie – w trakcie laktacji. Jeśli regularnie karmisz, hormony odpowiedzialne za produkcję mleka blokują jajeczkowanie. Efekt? Nie masz okresu nawet przez kilka miesięcy.
• Zespół policystycznych jajników (PCOS). PCOS stwierdza się, gdy występują rzadkie owulacje (stąd też zaburzenia miesiączkowania, czytaj też: cykl bezowulacyjny), podwyższony poziom androgenów (symptomem może być np. nadmierne owłosienie) i liczne torbiele na jajnikach (wykrywa się je podczas badania USG). Zespołu policystycznych jajników nie można wyleczyć, można jednak złagodzić jego objawy.

Spóźniający się okres – dojrzewanie i menopauza

Spóźniający się okres jest objawem charakterystycznym dla ważnych przejściowych zmian hormonalnych u wszystkich kobiet, jakimi są dojrzewanie oraz menopauza.

Na początku wkraczania w dojrzałość płciową pojawiają się nieregularne cykle miesiączkowe, dlatego może się zdarzyć, że miesiączka wystąpi z opóźnieniem. 

Spóźniający się okres jest też jednym z głównych objawów menopauzy i może pojawić się już w wieku 40 lat.

Zaburzenia miesiączkowania w okresie klimakterium świadczą o stopniowym wygasaniu czynności jajników. Na ogół podczas menopauzy miesiączka pojawia się najpierw wcześniej (ponieważ cykle się skracają), a następnie coraz później (cykle się wydłużają - trwają nawet powyżej 36 dni). Dlatego jeśli okres spóźnia się 10 dni lub dłużej i masz 40-55 lat, to powodem może być menopauza. O tym, co robić, gdy podejrzewasz u siebie menopauzę, przeczytasz tutaj: Menopauza - objawy, leczenie, menopauza a ciąża.

Ile może spóźniać się okres

Kilkudniowe przesunięcie się okresu nie jest powodem do niepokoju. Uznaje się, że opóźnienie okresu o 5 dni mieści się w granicach normy. Jeżeli jednak nie miesiączkujesz od kilku miesięcy albo masz nieregularne cykle, udaj się do lekarza.

Cykl trwa przeciętnie 28 dni. Jednak nie każde odstępstwo musi oznaczać nieprawidłowości. Za normę uznaje się, jeżeli okres występuje nie częściej niż co 21 dni i nie rzadziej niż co 36 dni, przy czym krwawienie powinno trwać nie krócej niż dwa i nie dłużej niż siedem dni.

Pierwsza miesiączka powinna wystąpić do 16. roku życia. Jeśli tak się nie dzieje, mówimy o pierwotnym braku miesiączki – stan ten trzeba skonsultować z ginekologiem. U zdrowej dorosłej kobiety, która nie jest w ciąży, nie karmi i nie przechodzi menopauzy, cykl powinien przebiegać w miarę regularnie. Jeżeli przerwa trwa co najmniej pół roku, mamy do czynienia z wtórnym brakiem miesiączki. Ten stan trzeba omówić z lekarzem.

Jak wywołać spóźniający się okres

Spóźniający się okres może powodować nie tylko niepokój, ale i pokrzyżować plany. Istnieją sposoby, które mogą wywołać spóźniający się okres. Są to m.in.: uprawianie seksu, ciepła kąpiel, okłady z termoforu na brzuch, picie naparów z niektórych ziół (np. krwawnika pospolitego lub dziurawca) oraz metody farmakologiczne. Przeczytaj więcej: Jak przyspieszyć okres?

Co zrobić, gdy spóźnia się okres?

Miesiączką zarządzają głównie wytwarzane w jajnikach estrogeny i progesteron. Ale nie tylko – regularność cyklów w dużej mierze zależy też od pracy przysadki mózgowej i tarczycy. By stwierdzić, co jest przyczyną nieprawidłowości, trzeba zrobić badanie krwi. Zleci je ginekolog. On też w razie potrzeby wypisze skierowanie do endokrynologa – specjalisty od hormonów.

Aby potwierdzić lub wykluczyć ciążę, możesz kupić w aptece test ciążowy (kosztuje od ok. 10 zł). Te obecnie produkowane są na tyle wrażliwe, że można je stosować nawet dzień po terminie spodziewanego okresu.

Wiarygodność testu ciążowego wynosi 95–99%. By mieć stuprocentową pewność, czy jesteś (lub nie) w ciąży, powinnaś iść do ginekologa. W twoim przypadku ciąża nie wchodzi w grę, bo po prostu nie było "wiadomych okoliczności"? W takim razie warto rozważyć inne prawdopodobne przyczyny braku miesiączki.

Spóźniający się okres – kiedy zgłosić się do lekarza?

Jeśli spóźniający się okres powtarza się, zawsze warto skonsultować to z lekarzem. Jeśli okres nieznacznie się spóźnia, nie musisz od razu udawać się do ginekologa. Jeśli jednak przerwa trwa dłużej, a wcześniej miesiączki były regularne i nie podejrzewasz żadnej przyczyny (nie wróciłaś niedawno z urlopu, nie miałaś ciężkiej infekcji ani nadmiaru stresu), to udaj się do lekarza. 

Do ginekologa należ się zgłosić również w przypadku innych zaburzeń miesiączkowania, np. skąpego lub zbyt obfitego krwawienia, silnych bólów brzucha podczas okresu czy plamienia międzymiesiączkowego.

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 29.04.2008.

Czytaj także:
Okres co 2 tygodnie? Co jest przyczyną zaburzeń rytmu miesiączkowego
Plamienie a owulacja – o czym świadczy krwawienie w środku cyklu
Plamienia przed okresem i po okresie - co oznaczają, jakie badania wykonać?
Brązowe plamienie zamiast okresu - przyczyny, co oznacza, kiedy do lekarza
Plamienie po stosunku - 7 możliwych przyczyn
Co oznacza krwawienie podczas stosunku? Możliwe przyczyny plamienia po seksie

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!