Trzustka to jeden z najważniejszych narządów w naszym ciele. Ma około 20 cm długości i 5 cm wysokości. Położona jest między kręgosłupem a żołądkiem. Składa się z głowy, trzonu i ogona. W organizmie pełni dwie funkcje: pomaga trawić (wydziela sok trzustkowy, który umożliwia przetwarzanie cukrów i tłuszczów) oraz dostarcza hormonów (glukagon, insulinę, somatostatynę). Niestety, zwykle gdy choruje, sprawa jest poważna. Sprawdź, na jakie objawy zwrócić uwagę i jakie badania trzeba wykonać, by sprawdzić, czy z trzustką wszystko w porządku.
Gdzie boli trzustka?
Ból trzustki lokalizuje się w górnej części jamy brzusznej, nieco po lewej stronie. Może promieniować we wszystkie strony (także do kręgosłupa). Czasem chory ma wrażenie, że ból go opasuje. Dolegliwościom często towarzyszą nudności i brak apetytu.
Lekki ból pojawiający się po przejedzeniu wskazuje na przeciążenie, podrażnienie trzustki. Nagły i ostry ból trzustki zwykle oznacza ostre zapalenie trzustki. Przewlekły ból w trzustki to przeważnie przewlekłe zapalenie trzustki lub rak trzustki.
Jak rozpoznać objawy raka trzustki?
Hormony a trzustka
Trzustka wydziela trzy hormony: insulinę, glukagon i somatostatynę. Wszystkie te hormony współpracują ze sobą. Glukagon bierze udział w przemianach tłuszczów cukrów i białek. Pomaga insulinie utrzymać równowagę przemiany materii. Insulina reguluje użytkowanie i magazynowanie składników pokarmowych. Jest niezbędna w procesie przyswajania cukrów. Jej niedobór oznacza cukrzycę. Funkcja somatostatyny natomiast polega na hamowaniu uwalniania innych hormonów.
Objawy chorób trzustki
Objawy chorób trzustki mogą mieć różne nasilenie i charakter. Najmniej dokuczliwe są bóle trzustki wynikające z podrażnienia tego organu (gdy np. się przejemy). Poważniejsze objawy towarzyszą chorobom trzustki.
W przypadku przewlekłego zapalenia trzustki są to:
- przewlekłe bóle w nadbrzuszu nasilające się po jedzeniu
- wzdęcia
- nudności
- biegunka (tłuszczowe stolce)
- chudnięcie
- cukrzyca (gdy choroba jest mocno zaawansowana)
W przypadku ostrego zapalenia trzustki:
- silny ból w nadbrzuszu
- wymioty
- gorączka
- żółtaczka
Objawy raka trzustki pojawiają się późno bo dopiero gdy choroba jest mocno zaawansowana. Najczęściej są to:
- utrata apetytu
- spadek masy ciała
- bóle brzucha
- napięcie powłok brzusznych
- wyczuwalny powiększony pęcherzyk żółciowy
- wymioty
Badania trzustki
Podstawowymi badaniami trzustki są: morfologia, badanie aktywności enzymów trzustkowych we krwi (amylazy i lipazy). Konieczne jest również określenie poziomu glukozy we krwi, wapnia i elektrolitów. Dodatkowo często wykonuje się również RTG, USG jamy brzusznej i tomografię komputerową.
Leczenie chorób trzustki
Jeśli stan zapalny trzustki nie jest bardzo nasilony, wystarczy kilkudniowa głodówka, nawadnianie i stosowanie leków przeciwbólowych, a potem dieta trzustkowa. Jeśli zapalenie było wywołane przez kamicę żółciową, należy usunąć pęcherzyk żółciowy. Schody zaczynają się, gdy mamy do czynienia z ciężka postacią zapalenia trzustki. W takiej sytuacji oprócz zwalczania bólu oraz nawadniania chorego stosuje się żywienie pozajelitowe. Jeżeli doszło do infekcji, konieczne są antybiotyki, a niekiedy także operacja trzustki. W przypadku raka trzustki stosuje się operacje polegające na usunięciu części trzustki połączone z chemioterapią.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
