fot. Fotolia
Jak często rak szyjki macicy współwystępuje z ciążą?
Rak szyjki macicy jest najczęstszym nowotworem układu płciowego kobiety współistniejącym z ciążą. Ocenia się, że częstość jego występowania wynosi 1-1,3/ 1000-10000 ciąż.
Za istotne czynniki przyczynowe nowotworu szyjki macicy uznaje się: wczesną aktywność seksualną, częstą zmianę partnerów, zakażenie wirusem HPV i inne. W wielu przypadkach ciąża jest motywacją do kontroli ginekologicznej po wielu latach przerwy od poprzedniego badania. Przyjęte standardy w opiece nad kobietą ciężarną (regularne wizyty u ginekologa, obowiązkowe badanie cytologiczne) pozwalają na rozpoznanie raka szyjki macicy często we wczesnym stadium choroby.
Jak zdiagnozować raka szyjki macicy w ciąży?
Badanie cytologiczne jest podstawowym badaniem przesiewowym w kierunku nowotworu szyjki macicy zarówno dla kobiet w ciąży, jak i nie ciężarnych.
W diagnostyce raka szyjki macicy u kobiet ciężarnych stosuje się te same metody jak poza ciążą, a więc: rozmaz cytologiczny, kolposkopię, biopsję z miejsc podejrzanych w rzadkich przypadkach konizację diagnostyczną.
Głównym celem kolposkopii i biopsji jest wykluczenie procesu inwazyjnego. Konizację diagnostyczną (polega na wycięciu stożka, czyli fragmentu tkanki znajdującej się o obrębie tarczy części pochwowej szyjki macicy) wykonuje się rzadko i rezerwuje dla sytuacji, gdy wynik kolposkopii i biopsji jest niejasny, wynik rozmazu cytologicznego wysoce podejrzany o proces inwazyjny, a pacjentka chce kontynuować ciążę. Za optymalny okres ciąży do wykonania konizacji uważa się 14-20 tydzień .
Rozpoznanie raka szyjki macicy w ciąży stawia kobietę i lekarzy przed szczególnie trudnymi decyzjami. I nie jest to tylko problem natury medycznej, ale również etycznej, socjologicznej i emocjonalnej. Terapia przeciwnowotworowa może być przyczyną utraty ciąży, płodności czy seksualności.
Dla uzyskania optymalnego efektu terapeutycznego kobiety ciężarne z potwierdzonym rakiem szyjki macicy są monitorowane przez zespół interdyscyplinarny, składający się z lekarza : położnika, ginekologa – onkologa, psychologa i neonatologa. Powinny być pod opieką w ośrodkach referencyjnych dla ciąż wysokiego ryzyka z zapleczem oddziału neonatologicznego.
Współczesne badania wykazują, że ciąża nie powoduje szybkiej progresji raka i nie wpływa na wyniki leczenia. Rokowania kobiet ciężarnych chorych na raka szyjki macicy są podobne jak u kobiet niebędących w ciąży.
Zobacz też: Jakie są objawy raka szyjki macicy?
Postępowanie w przypadku raka szyjki macicy u ciężarnej
Postępowanie terapeutyczne u kobiet ciężarnych z rakiem szyjki macicy zależy od stopnia zaawansowania procesu nowotworowego, wieku ciążowego i woli pacjentki. W każdym przypadku zespół sprawujący opiekę ma na celu optymalne leczenie matki i ochronę dziecka. W przypadku raka inwazyjnego istotna jest decyzja dotycząca momentu ukończenia ciąży w aspekcie ratowania życia dziecka. Ze względów oczywistych część kobiet decyduje się na opóźnienie terapii w oczekiwaniu na dojrzałość płuc dziecka. Odroczenie terapii do czasu osiągnięcia przez dziecko dojrzałości dotyczy kobiet we wczesnym stadium nowotworowym a także przypadków, gdy diagnozę postawiono pod koniec II lub na początku III trymestru ciąży. W przypadku rozpoznania raka inwazyjnego we wczesnej ciąży leczenie pacjentki jest priorytetem.
Poród w przypadku raka szyjki macicy
Sposób zakończenia ciąży stanowi przedmiot wielu dyskusji, a opinie co do wyboru drogi porodu (poród naturalny czy cesarskie cięcie) są podzielone. Rozsądne wydaje się stanowisko uzależniające sposób zakończenia ciąży od stopnia zaawansowania nowotworu.
W przypadku inwazyjnego raka szyjki macicy wskazane jest operacyjne zakończenie ciąży (cięcie cesarskie). Stanowisko takie wynika z obawy rozprzestrzeniania się procesu nowotworowego, czy obfitego krwawienia z dróg rodnych w trakcie porodu drogami natury.
Bezpiecznym terminem podjęcia próby ratowania matki i dziecka jest 28. tydzień ciąży. W tym okresie szanse przeżycia noworodka są duże pod warunkiem odpowiedniego przygotowania do porodu (stymulacja układu oddechowego glikokortykosteroidami) i przeprowadzenia go w ośrodku o najwyższej referencji w opiece perinatalnej.
Nowotwór szyjki macicy jest uleczalny, zwłaszcza gdy jest wcześnie zdiagnozowany i leczony.
Zobacz też: Rak szyjki macicy - vademecum
Autorzy: położne Bożena Lańska, Mariola Sienkiewicz, Rada Ekspertów Kampanii „Piękna bo Zdrowa”.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
