Nie każda terapia prowadzi do niepłodności, ale…
Choroba nowotworowa nie musi oznaczać przegranej walki z marzeniami o własnym dziecku. „Zachować Płodność” to program medyczny skierowany do pacjentek do 35. roku życia, u których ma być zastosowane leczenie onkologiczne.
Dzięki postępom nauk medycznych coraz większej liczbie pacjentów udaje się pokonać choroby onkologiczne. W grupie tych pacjentów są również osoby młode, w wieku rozrodczym, które pragną mieć dzieci po wygranej walce z chorobą. Jednak wielu z nich na skutek zabiegów chirurgicznych, chemioterapii czy radioterapii, już nigdy nie będzie mogło mieć potomstwa w wyniku naturalnego poczęcia.
Leczenie onkologiczne może prowadzić do przedwczesnego wygasania czynności jajników oraz do niepłodności. Wprawdzie nie każda terapia przeciwnowotworowa powoduje niepłodność u kobiety, ważne jest jednak, aby mieć świadomość jej ryzyka.
Jaki jest wpływ choroby nowotworowej na płodność kobiety?
Choroba nowotworowa i jej leczenie nie zawsze musi prowadzić do utraty płodności. Możliwe jest utrzymanie naturalnej płodności i funkcji rozrodczych, dzięki czemu wiele kobiet, które przeszły terapię, może podjąć starania o naturalne poczęcie po zakończeniu leczenia.
Jednak w wielu przypadkach leczenie onkologiczne, takie jak chemioterapia, radioterapia czy operacje nowotworów, może prowadzić do częściowej lub całkowitej utraty płodności. Możliwe zaburzeni płodności w następstwie leczenia:
- Powrót płodności z następującą po niej przedwczesną menopauzą. Wiele rodzajów terapii uszkadza tylko pewną ilość komórek z rezerwy jajnikowej. Prowadzi to do krótkotrwałego okresu płodności, po którym następuje trwałe wygaszenie funkcji jajników, czyli przedwczesnej menopauzy z powodu zmniejszenia rezerwy komórek jajowych w jajnikach.
- Ograniczona płodność, kiedy zajście w ciążę jest trudne, ale możliwe. Następuje zmniejszenie rezerwy komórek jajowych, zaburzenia hormonalne lub uszkodzenia w wyniku leczenia układu rodnego, które mogą prowadzić do ograniczonych możliwości naturalnego poczęcia.
- Całkowita i trwała niepłodność spowodowana:
- zaprzestaniem dojrzewania komórek jajowych w jajnikach;
- niezdolnością do zagnieżdżenia się zarodka w śluzówce macicy;
- niezdolnością do utrzymania ciąży.
Zobacz też: Jak zajść w ciążę po leczeniu onkologicznym?
Jakie czynniki wpływają na płodność kobiety w chorobie nowotworowej?
- wiek w chwili diagnozy i leczenia;
- stan płodności kobiety przed leczeniem onkologicznym;
- typ i wielkość dawki chemioterapii;
- miejsce i dawka radioterapii;
- obszar/miejsce operacji.
Jaki wpływ na płodność ma zastosowanie określonych metod leczenia onkologicznego?
Leczenie onkologiczne nie jest obojętne dla funkcji rozrodczych kobiety. Im dłużej trwa terapia i im większe są jej dawki, tym większe jest ryzyko uszkodzenia układu rozrodczego.
Chemioterapia może uszkodzić lub całkowicie zniszczyć komórki jajowe. Wpływ chemioterapii zależy w bardzo dużym stopniu od rodzaju substancji czynnej stosowanej w leczeniu.
Radioterapia może uszkodzić układ rozrodczy, w tym macicę, jeśli jest w bezpośredniej bliskości miednicy. Promieniowanie na przysadkę mózgową lub obszary w mózgu produkujące hormony może powodować niepłodność przez wpływ na ich produkcję, co z kolei ściśle związane jest z funkcjonowaniem układu rozrodczego.
Operacje – zabiegi resekcji części lub całości narządów rozrodczych, tj. usunięcie jajników, macicy, szyjki macicy lub innych części układu rozrodczego, mogą być przyczyną niepłodności. Miejsce i zakres operacji może zwiększać ryzyko.
Przeszczep szpiku kostnego i komórek macierzystych z reguły wymaga dużych dawek chemioterapii (w połączeniu z – lub nie – radioterapią całego ciała), przez co stanowi duże prawdopodobieństwo niepłodności poprzez uszkodzenie jajników lub macicy.
Zaleca się, aby po zakończeniu terapii onkologicznej wytrzymać się na min. 6 miesięcy z planowaniem ciąży ze względu na możliwość uszkodzeń genetycznych komórek jakowych. Uważa się, że w ciągu tego czasu uszkodzone komórki jajowe powinny już opuścić organizm kobiety.
Zobacz też: Jak można wykryć raka sutka?
Porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat ryzyka niepłodności
Zapytaj lekarza o możliwości zachowania płodności po wyleczeniu.
Poniżej kilka pytań, które możesz zadać.
- Czy leczenie będzie miało negatywny wpływ na możliwość posiadania dzieci w przyszłości?
- Czy są znane alternatywne metody leczenia, które będą mniej zagrażały mojej płodności?
- Jakie są metody zachowania płodności w moim konkretnym przypadku?
- Jeśli nie zdecyduję się na żadną z możliwych metod zachowania płodności, jakie mam inne możliwości posiadania dzieci po leczeniu?
- Czy moja choroba nowotworowa może być dziedziczona przez potomstwo?
- Po jakim czasie od zakończenia leczenia mogę rozpocząć starania o dziecko?
- Czy są specjalistyczne kliniki, organizacje wsparcia, gdzie mogę otrzymać więcej informacji na temat metod zachowania płodności oraz przeprowadzić taki zabieg?
Klinika InviMed oferuje specjalny program zachowania płodności: www.zachowacplodnosc.pl.
Zobacz też: Jak zachować płodność po leczeniu onkologicznym?
Źródło: materiały prasowe InviMed/mn
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
