Morfologia krwi jest jednym z podstawowych badań profilaktycznych, a jej wyniki mogą nasunąć podejrzenie różnych problemów zdrowotnych, w tym chorób nowotworowych. Jednym z najważniejszych parametrów, na który warto zwrócić szczególną uwagę, jest hemoglobina (Hb).
Spis treści:
- Niska hemoglobina a nowotwór
- Niska hemoglobina - o jakich nowotworach może świadczyć?
- Przyczyny niedokrwistości w przypadku raka
- Hemoglobina, nowotwór i MCV
- Niski poziom żelaza a nowotwór
- Jakie nowotwory powodują niski poziom żelaza?
- Jakie badania wykonać?
Niska hemoglobina a nowotwór
Niski poziom hemoglobiny (Hb), czyli obecnego w czerwonych krwinkach białka transportującego tlen, świadczy o niedokrwistości (anemii). Niedokrwistość może wystąpić jako skutek uboczny leczenia onkologicznego, ale jest również bardzo częstym objawem rozwijającego się w organizmie nowotworu. Szacuje się, że występuje u ponad 40% chorych.
Istnieje oczywiście też wiele innych możliwych przyczyn anemii (jak np. uboga dieta albo ciąża), dlatego w przypadku nieprawidłowych wyników badania krwi konieczna jest dodatkowa diagnostyka.
Norma hemoglobiny u dorosłych mężczyzn wynosi powyżej 14 g/dl, a u kobiet – powyżej 12 g/dl krwi.
O jakich nowotworach może świadczyć niska hemoglobina?
Niska hemoglobina, świadcząca o niedokrwistości, najczęściej występuje w przypadku takich nowotworów, jak:
- rak jelita grubego,
- rak szyjki macicy,
- rak żołądka,
- rak płuca,
- rak nerki,
- rak jajnika,
- rak gruczołu krokowego,
- czerniak,
- białaczki,
- chłoniaki.
Uważa się, że tak naprawdę wszystkie rodzaje raka mogą powodować niedokrwistość. Jednak niektóre zwiększają to ryzyko.
Przyczyny niedokrwistości w przypadku raka
Anemia towarzysząca chorobie nowotworowej, może wynikać z różnych przyczyn, takich jak np.:
- krwawienie (np. rak w obrębie dróg rodnych, układu pokarmowego albo oddechowego),
- niedobór żelaza, kwasu foliowego lub witaminy B12, ale także białek lub witaminy B6 - np. z powodu zaburzeń wchłaniania lub odżywiania,
- uszkodzenie szpiku kostnego w czasie leczenia onkologicznego,
- naciekanie szpiku kostnego lub przerzuty,
- hemoliza, czyli przechodzenie hemoglobiny do osocza krwi spowodowane uszkodzeniem erytrocytów (np. w chłoniaku),
- upośledzenie erytropoezy, czyli powstawania i namnażania krwinek czerwonych (w różnych nowotworach)
Niska hemoglobina a nowotwór. O czym informuje nas MCV?
Niska hemoglobina świadcząca o anemii powinna skłonić do poszukiwania źródła takiego stanu. Bardzo istotnym parametrem, który informuje o możliwych przyczynach niedokrwistości, jest objętości krwinki czerwonej, oznaczana skrótem MCV.
„Mała” krwinka (mikrocytoza) jest typowa dla niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza, „duża” krwinka (makrocytoza) występuje z kolei, gdy brakuje kwasu foliowego lub witaminy B12.
Krwinki o prawidłowej wielkości występują w tzw. niedokrwistości chorób przewlekłych. Dochodzi w niej do niekorzystnego wpływu pobudzonego przez chorobę układu odpornościowego na produkcję krwinek.
Niski poziom żelaza a nowotwór
Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną niedokrwistości i stanowi 80% wszystkich jej przypadków. Jedno z badań opublikowanych w PLOS ONE sugeruje, że osoby z anemią z powodu niedoboru żelaza mają większe ryzyko zachorowania z powodu raka. Najbardziej zagrażają im rak trzustki, nerek, wątroby i pęcherza moczowego.
Niski poziom żelaza może też wskazywać na obecność nowotworu. Do nadmiernej utraty tego pierwiastka dochodzi u osób, które np. przewlekle krwawią, a niedokrwistość może być tego jedynym widocznym objawem. W odróżnieniu od prawidłowej tkanki, tkanki rakowe są bowiem kruche, dobrze unaczynione, i dlatego często krwawią.
Krwawienie może nastąpić z przewodu pokarmowego, dróg rodnych u kobiet, a także nerek (mocz nie musi być czerwony) oraz płuc (występuje krwioplucie).
Jakie nowotwory powodują niski poziom żelaza?
Niskie stężenie żelaza może świadczyć o rozwoju takich nowotworów, jak:
- nowotwory przewodu pokarmowego (np. rak jelita grubego, rak żołądka, rak przełyku),
- rak trzustki,
- nowotwory układu moczowo-płciowego (np. rak szyjki macicy),
- rak układu oddechowego (np. rak płuca),
- nowotwory krwi.
Do niedoboru żelaza może przyczyniać się również leczenie onkologiczne, co jest często efektem osłabiania apetytu czy uszkodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego.
Niedokrwistość a nowotwór. Jakie badania wykonać?
Przeprowadza się przede wszystkim kilkakrotne badania kału na obecność tzw. krwi utajonej (której nie widać) oraz badania endoskopowe, które pokazują od wewnątrz budowę prawie całego przewodu pokarmowego (z wyjątkiem jelita cienkiego, które na szczęście rzadko jest miejscem rozwoju nowotworów).
Wskazane jest badanie na obecność krwinek czerwonych w moczu (badanie moczu), a u kobiet niezbędna jest także kontrola ginekologiczna. Dopiero po ustaleniu przyczyny można wdrożyć odpowiednie leczenie, np. preparatami żelaza.
Czytaj także:
Morfologia krwi a nowotwór. Jak wysokie OB powinno zaniepokoić? [WYWIAD]
Anemia objawy - jak rozpoznać niedokrwistość?
Co jeść przy anemii? Dieta i cenne wskazówki na niedobór żelaza
Anemia w ciąży - normy hemoglobiny, objawy niedokrwistości, dieta i leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
