Czym jest teatroterapia?
Koncepcja zakładająca wychowanie przez teatr sięga swymi korzeniami do starożytności, lecz jej praktyczne zastosowanie na szerszą skalę miało miejsce dopiero w początkowych latach XX wieku i kryje się pod terminem "teatroterapia".
Pochodzi on od łacińskiego słowa theatrum i greckich słów: téhatron (od theáomai „oglądam”) oraz therapeuéin, które w szerszym kontekście oznacza leczenie. Rozumiany jest jako narzędzie do wewnętrznego wzrostu i wzbogacenia osobowości oraz definiowany jako „spontaniczne przedstawienie teatralne, stosowane w celach terapeutycznych przy udziale dzieci i dorosłych z zaburzeniami charakteru”.
Jak teatroterapia wpływa na psychikę?
Teatroterapia ma oczyszczający wpływ na psychikę człowieka, gdyż dzięki nieskrępowanemu wyrażeniu „konfliktów sprzyja odreagowaniu stłumionych uczuć, pozwala częściowo (w ramach przedstawienia) stać się osobą, którą chciałoby się być”. Ponadto prowadzi do „zmiany zachowania w kierunku lepszego przystosowania się do rzeczywistości”.
Teatroterapia pośrednio wiążę się z teatrem edukacyjnym, którego celem jest „wchłanianie, powtarzanie i przyswajanie odpowiednich zachowań” oraz uwzględnianie potrzeb intelektualnych, emocjonalnych, moralnych i estetycznych dziecka. Ponadto pośredni związek ma też z terapią poprzez sztuki teatralne czyli terapią za pomocą utworów przeznaczonych do wystawiania na scenie.
Zobacz też: Czy muzyka może działać jak terapia?
Jakie są rodzaje teatroterapii?
Do rodzajów teatroterapii można zaliczyć:
- psychodramę czyli „spontaniczne przedstawienie sceniczne, które pozwala na uwidocznienie i ponowne przeżycie konfliktów interpersonalnych i intrapsychicznych w ramach terapeutycznych”;
- dramę rozumianą jako metodę pomocniczą w nauczaniu różnych przedmiotów szkolnych lub samoistną metodę kształcenia osobowości człowieka poprzez rozwijanie wyobraźni i wrażliwości, uczenie aktywnej twórczości, kształcenie umiejętności współpracy z innymi ludźmi;
- pantomimę, czyli „nieme widowisko sceniczne, w którym zdarzenia przekazywane są przez aktorów wyłącznie za pomocą ruchów ciała, gestów, mimiki”.
Różnica pomiędzy dramą a psychodramą ujawnia się na wielu płaszczyznach. Ukazał je J. Taranowicz tłumacząc, że drama polega na „odgrywaniu siebie”, a psychodrama na „ujawnianiu siebie”. Ponadto ta pierwsza „odnosi się do tego co się dzieje między ludźmi”, a psychodrama do tego co dzieje się w nich samych. Drama „ilustruje problemy i konflikty interpersonalne, a psychodrama – intrapersonalne”. To wszystko pociąga za sobą ważne konsekwencje.
W dramie „uczestnicy mają szansę na dowolność wyboru ról: mogą imitować zaobserwowane sytuacje, osoby i ich przeżycia”, w psychodramie natomiast muszą mówić o sobie i swoich odczuciach. Ponadto psychodrama wnika głęboko w przeszłość jednostki natomiast w dramie „wnioski natury egzystencjalnej jawią się [...] bezboleśnie”.
J. Taranowicz uważa też, że techniki dramowe stały się w Polsce cennym narzędziem pracy pedagogicznej, natomiast psychodramowe „straciły praktycznie znaczenie w pracy wychowawczej”, gdyż obecnie psychodrama „stosowana jest w szpitalach psychiatrycznych- w leczeniu neurotyków.
Poniższa tabela ukazuje kolejne różnice mające związek z zastosowaniem dramy i psychodramy w procesie terapeutycznym.
Zobacz też: Techniki choreoterapii
Fragment pochodzi z książki „Arteterapia w teorii i praktyce” Eweliny J. Koniecznej (wydawnictwo Impuls, Kraków 2011).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
