Większość przypadków rozpoznanego raka wątroby rozpoczyna się od diagnostyki marskości wątroby. Choroby, które predysponują do wystąpienia tego typu nowotworu często najpierw prowadzą do marskiej przebudowy tego narządu, a dopiero w drugiej kolejności do pojawiania się procesu rozrostowego. Dlatego pacjenci z marskością wątroby powinni przeprowadzać regularnie badania przesiewowe w kierunku raka wątroby.
Pierwsze objawy raka wątroby to nasilające się osłabienie i wyniszczenie, ból brzucha, gorączka oraz żółtaczka. W zależności od lokalizacji guza może dojść do niewydolności wątroby z obrzękami i wytworzeniem krążenia obocznego (żylaki przełyku, żylaki odbytu, poszerzenie żył powierzchownych brzucha i wodobrzusze).
Do badań przesiewowych w raku wątroby należą: oznaczenie stężenia alfafetoproteiny (AFP) oraz badania obrazowe (USG, TK).
Markery nowotworowe w raku wątroby
Markerem nowotworowym w raku wątroby jest AFP – alfafetoproteina. W okresie płodowym syntetyzowana jest przez wątrobę, ciałko żółte oraz komórki błony śluzowej przewodu pokarmowego. Po porodzie do pierwszego roku życia jej stężenie spada do wartości 20ng/ml.
AFP jest markerem pojawiającym się we krwi w różnych chorobach wątroby. W pierwotnym raku wątroby stężenie tego wskaźnika jest znacznie podwyższone, nierzadko osiągając wartości ponad 500ng/ml. Podwyższenie stężenia AFP nie osiągające jednak tak wysokich wartości notuje się w zapaleniach wątroby, marskości wątroby oraz w niedoborach alfa-1-antytrypsyny. Wzrost tego wskaźnika obserwuje się średnio u 75% chorych na pierwotnego raka wątroby. Stężenie AFP powyżej 400 ng/ml daje prawdopodobieństwo rozpoznania raka wątroby ponad 90%. Po rozpoznaniu nowotworu, AFP wykorzystywana jest do monitorowania stanu zaawansowania choroby oraz skuteczności leczenia.
Choć badanie stężenia AFP jest podstawowym badaniem przy podejrzeniu raka wątroby, to zwiększenie stężenia tego markera (choć nie tak spektakularne) spotykamy również w niektórych nowotworach jądra i jajników oraz w nowotworach złośliwych przewodu pokarmowego (raku trzustki, żołądka i jelita grubego).
Zobacz też: O czym świadczą podwyższone markery nowotworowe?
Markery pomocnicze
Pomocniczo w diagnostyce raka wątroby można wykonać także badanie stężenia antygenu CA 19-9 (GIGA), który często towarzyszy nowotworom przewodu pokarmowego. CA 19-9 fizjologicznie wytwarzany jest przez komórki przewodu pokarmowego i wątroby płodu oraz przez dojrzałe komórki gruczołów ślinowych, oskrzeli, trzustki i dróg żółciowych. Jest klasycznym markerem nowotworów złośliwych trzustki i dróg żółciowych, ale nieznacznie wzrasta także w raku żołądka, jelita grubego i wątroby (norma: 0-37 U/ml).
Zobacz też: Jak zdiagnozować raka trzustki?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
