Węzły chłonne - szyjne, pod pachami, pachwinowe (rola w organizmie)

węzły chłonne fot. Adobe Stock
Węzły chłonne, inaczej limfatyczne, są ważną częścią układu immunologicznego - filtrują limfę i wytwarzają limfocyty. Gdy organizm walczy z infekcją, węzły mogą się powiększać.
Agnieszka Czechowska / 19.03.2020 09:54
węzły chłonne fot. Adobe Stock

Węzły chłonne u człowieka stanowią część układu limfatycznego. Ich zadaniem jest filtrowanie chłonki, w której po całym organizmie krążą limfocyty, wyspecjalizowane komórki odpornościowe. Limfocyty osiadłe w chłonce odpowiedzialne są za wytwarzanie przeciwciał zwalczających infekcje.

Spis treści:

  1. Dlaczego węzły chłonne powiększają się?
  2. Czym są węzły chłonne?
  3. Rodzaje węzłów chłonnych
  4. Węzły chłonne pod pachami
  5. Węzły chłonne szyjne
  6. Węzły chłonne pachwinowe
  7. Węzły chłonne krezkowe

Dlaczego węzły chłonne powiększają się?

Gdy w chłonce pojawią się jakieś drobnoustroje, jej przepływ zostaje wstrzymany. Najbliższe węzły chłonne powiększają się i przyspieszają z produkcją ciał odpornościowych. Dlatego właśnie powiększenie węzłów chłonnych najczęściej związane jest z infekcją (np. w przebiegu anginy czy mononukleozy powiększają się m.in. węzły chłonne podżuchwowe, przyuszne, a w przypadku próchnicy - podbródkowe). Powiększenie węzłów i ich ból to też podstawowe objawy zapalenia węzłów chłonnych.

Niestety powiększone węzły chłonne mogą zwiastować również nowotwory układu chłonnego, krwi i szpiku, np.: białaczkę, chłoniaka lub szpiczaka, a także choroby o podłożu autoagresywnym, np. sarkoidozę czy chorobę Hashimoto.

Czym są węzły chłonne?

Węzły chłonne leżą na drodze naczyń krwionośnych. Filtrują chłonkę (czyli limfę), pozbawiając ją mikroorganizmów, zakażonych komórek i innych ciał obcych. Przypominają kształtem ziarno fasoli o długości od 1 do 25 mm.

Mogą występować pojedynczo lub grupowo (2-15 węzłów). Otoczone są włóknistą torebką i zwykle znajdują się w tkance łącznej. Są ważnym elementem układu odpornościowego. To w znacznym stopniu od ich funkcjonowania zależy to, jak często chorujemy. Gdy w organizmie dzieje się coś złego, węzły chłonne są powiększone. Niektóre możemy wyczuć palcami (np. węzły chłonne szyi, węzły chłonne pod pachami), inne są bardziej ukryte.

Rodzaje węzłów chłonnych

  • Węzły chłonne głowy i szyi: potyliczne, zamałżowinowe, przyusznicze, policzkowe i językowe, podżuchwowe, podbródkowe, zagardłowe, podgnykowe, przedkrtaniowy, przedtchawicze, nadmostkowe, nadobojczykowe.
  • Węzły chłonne ręki: łokciowy powierzchowny, naramienno-piersiowe, barkowe, pachowe boczne, pachowe piersiowe, pachowe podłopatkowe, pachowe środkowe i szczytowe.
  • Węzły chłonne klatki piersiowej: piersiowo-nabrzuszne, mostkowe, międzypiersiowe, międzyżebrowe, śródpiersiowe przednie, śródpiersiowe tylne i środkowe (tchawiczo-oskrzelowe, oskrzelowo-płucne, płucne, okołoaortalne).
  • Węzły chłonne brzucha i miednicy: trzewne, lędźwiowe, biodrowe, krzyżowe, żołądkowe, trzustkowo-śledzionowe, wątrobowe, krezkowe, krętniczo-okrężnicze, okrężnicze, odbytowo-odbytnicze, pęcherzowe, przymaciczne.
  • Węzły chłonne nogi: pachwinowe, piszczelowy przedni, podkolanowe, pachwinowe głębokie

Węzły chłonne pod pachami

Powiększone węzły chłonne pod pachami wyczuwalne są jako niewielkie bolesne guzki wielkości ziarna fasoli. Wyczuwa się je jako sprężyste i ruchome. Najczęściej pojawiają się w efekcie rany w obrębie ręki lub ramienia.

Czasami węzły chłonne pod pachami powiększają się z powodu infekcji, np przeziębienia. Jeśli w ciągu kilku dni powiększony węzeł chłonny nie znika, konieczna jest wizyta u lekarza. Trzeba będzie wykluczyć poważniejsze przyczyny takich zmian (m.in. raka piersi).

Węzły chłonne szyjne

Największe są te zlokalizowane pod żuchwą i za uszami. Węzły chłonne szyjne powiększają się w przebiegu przeziębienia, anginy lub innych chorób górnych i dolnych dróg oddechowych. Przyczyną takiego stanu może być również uraz (ukąszenie, ranka w jamie ustnej), próchnica, rzadziej - zmiany nowotworowe.

Chory z powiększonymi węzłami chłonnymi szyjnymi określa je jako wyczuwalny pod palcami guzek, grudka lub kulka pod skórą.W diagnostyce ważne jest, czy powiększonym węzłom towarzyszy ból, czy są twarde. Jeśli chodzi o badania, to zwykle wykonuje się USG, RTG, TK, a czasem biopsję węzła chłonnego.

Węzły chłonne pachwinowe

Węzły chłonne umiejscowione w pachwinach rozdzielamy na powierzchniowe i głębokie. Zbierają limfę z narządów płciowych, cewki moczowej i jej okolic, kończyn dolnych. Powiększenie pachwinowych węzłów chłonnych może świadczyć o:

  • zakażeniu narządów płciowych (np. o opryszczce),
  • chorobach wenerycznych (np. o kile),
  • zranieniach okolic krocza,
  • reumatoidalnym zapaleniu stawów,
  • nowotworach (np. o raku odbytu).

Węzły chłonne w pachwinach powiększają się też czasem w odpowiedzi na infekcję wirusową, bakteryjną lub grzybiczą w organizmie.

Węzły chłonne krezkowe

Węzły chłonne krezkowe zlokalizowane są w krezce czyli błonie, która otacza narządy wewnętrzne. Ich powiększenie widoczne jest w czasie badania USG. Może ono świadczyć o stanie zapalnym - np. węzły chłonne krezki jelit w żołądka powiększają się w przebiegu choroby wrzodowej i jest to jak najbardziej normalne zjawisko.

Często jednak powiększone węzły chłonne krezkowe wskazują na nowotwór narządów wewnętrznych. Ich powiększenie zawsze wymaga dalszej diagnostyki.

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 25.05.2017.

Więcej o układzie odpornościowym:Skąd się biorą zaburzenia odporności?Jak poprawić odporność - 12 sposobów10 objawów pierwotnych niedoborów odpornościBazofile odpowiadają za reakcję odpornościową organizmu. Kiedy trzeba je zbadać?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA