Spis treści:
Objawy depresji u dzieci
U osób nieletnich rzadko występują typowe objawy stanów depresyjnych, jakie zauważamy u osób dorosłych. Rodzaj symptomów choroby zależy od etapu rozwoju dziecka.
Objawy depresji u dziecka w wieku przedszkolnym:
- depresja manifestuje się poprzez wygląd zewnętrzny, dziecko ma zgarbioną postawę ciała, niedbały ubiór i smutny wyraz twarzy,
- sprawia wrażenie dziecka „przezroczystego”, które zajmuje się sobą, nie dopuszczając do siebie nikogo,
- w nastroju dominują apatia, senność, brak energii oraz drażliwość w momencie, gdy dziecko jest zapraszane do kontaktu,
- zwykle spędza czas samotnie, odsuwa się od rówieśników,
- ma niskie poczucie własnej wartości, ujawnia lęk przed wyzwaniami i porażką (nawet najmniejszą, np. zabrudzenie się, nieprawidłowe wykonanie polecenia pani w przedszkolu),
- słabsza jest koncentracja uwagi,
- niekiedy pojawiają się dolegliwości psychosomatyczne (bóle brzucha, ból głowy, zaparcia, biegunki), dziecko może mieć problemy z zasypianiem, spokojnym snem, moczeniem nocnym, mogą wystąpić zaburzenia łaknienia – dzieci chudną lub przybierają na wadze.
Objawy depresji u dziecka w wieku szkolnym:
- charakterystyczne są objawy somatyczne (bóle brzucha, głowy, duszności),
- dość często odmawia uczęszczania do szkoły, pogarszają się oceny, dziecko dąży do bycia z rodzicami,
- zmniejsza się samoocena, pojawia się zmienność nastroju, płaczliwość i brak ekspresji radości,
- dzieci izolują się od rówieśników, nie mają bliskiej osoby,
- w nastroju dominuje apatia, jednak część dzieci ma tendencję do nasilenia zachowań agresywnych i skłonności opozycyjno-buntowniczych.
Objawy depresji u nastolatka
U nastolatków nastój depresyjny jest poniekąd związany z okresem dojrzewania, który charakteryzuje się zmianami biologicznymi (głównie hormonalnymi) oraz psychicznymi (dojrzewanie procesów myślenia i rozumienia świata zewnętrznego, dostrzeganie problemów i ograniczeń swoich i osób bliskich). To powoduje, że w nastroju nastolatka dominuje smutek, poczucie bezsensu i pesymizm.
Czasami trudno więc rozróżnić między naturalnym dla nastolatka nastrojem a rozpoczynającą się depresją. O zaburzeniach depresyjnych u dzieci w wieku nastoletnim możemy myśleć, gdy obniżonemu nastrojowi towarzyszą:
- niska samoocena,
- zmniejszenie apetytu,
- uczucie lęku,
- przejawy autoagresji.
Skutkuje to nierzadko problemami w szkole, sięganiem po używki, a nawet ucieczkami z domu i próbami samobójczymi.
Przyczyny depresji u dzieci
Nie można wskazać jednej konkretnej przyczyny, która odpowiada za wystąpienie depresji u dziecka. Wśród czynników, które powodują pojawienie się choroby, wymienia się:
- uwarunkowania genetyczne oraz zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego i hormonalnego,
- cechy temperamentu i osobowości danego dziecka, możliwość zachorowania większa jest u osób z takimi cechami jak: wrażliwość, perfekcjonizm, pesymizm, słaba odporność na stres,
- sytuacja życiowa danego dziecka, duży wpływ na zachorowanie na depresję mogą mieć: utrata ukochanej bliskiej osoby z powodu śmierci lub rozstania (np. rozwodu rodziców), konflikty i przemoc w rodzinie, choroba przewlekła któregoś z rodziców, nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny, osamotnienie i brak czasu dla dziecka, wrogość emocjonalna i odrzucenie przez opiekunów.
Depresja u dzieci - jak pomóc?
Kluczowe jest wczesne rozpoznanie symptomów depresji u dziecka. Lepiej skonsultować się z psychoterapeutą, psychologiem szkolnym lub lekarzem pediatrą, gdy zauważymy pierwsze objawy obniżenia nastroju (trwająca dłużej niż dwa tygodnie apatia, spadek aktywności, zamknięcie w sobie).
Gdy specjalista zdiagnozuje depresję, konieczna jest pomoc psychoterapeutyczna, często dla dziecka i całej rodziny. Czasami istnieje potrzeba włączenia farmakoterapii (zwłaszcza w przypadkach nastolatków przejawiających zachowania ryzykowne i mających za sobą próby samobójcze). Szanse wyleczenia depresji u dziecka wzrastają, gdy w proces ten zaangażowani są rodzina, przyjaciele oraz środowisko szkolne.
Autorka: Martyna Pałaszewska jest psychologiem, psychoterapeutką dziecięcą z Fundacji Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM www.razem-fundacja.org
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 17.11.2015.
Więcej na podobny temat:
Depresja to nie tylko smutek - rodzaje depresji, objawy, leczenie
Wpływ depresji na wygląd – co się zmienia u chorego?
Leki i naturalne sposoby na stres i depresję. Znajdź coś dla siebie
Zioła na depresję. Jak sobie radzić z obniżeniem nastroju bez leków?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
