Niedoczynność a nadczynność tarczycy - co je różni?

Tarczyca kobiety fot. Adobe Stock
Choroby tarczycy to coraz częstszy problem wielu mieszkańców naszego kraju. Leczymy nadczynność bądź niedoczynność tarczycy. Jak je zdiagnozować? I czym się od siebie różnią?
/ 06.02.2019 13:38
Tarczyca kobiety fot. Adobe Stock

Rola hormonów tarczycowych

Hormon T3

Trijodotyronina (T3) to najaktywniejszy hormon tarczycy. Powstaje w wyniku odjodowania tyroksyny i zamiast czterech, zawiera trzy atomy jodu. Nadmiar trijodotyroniny występuje w nadczynności tarczycy, natomiast niski poziom - w przypadku niedoczynności tarczycy. Wartości referencyjne wolnej frakcji trijodotyroniny mieszczą się w przedziale: fT3 od 3-2,25 do 6 pmol/l (1,5 - 4 ng/l). [p-piko; n-nano].

Hormon T4

Tyroksyna (T4) to główny hormon tarczycy, posiadający cztery atomy jodu. Podobnie jak w przypadku trijodotyroniny, nadmiar tyroksyny występuje w nadczynności, a małe wartości w przypadku dysfunkcji tego narządu. Poziom wolnej frakcji tyroksyny powinien wynosić: fT4 10 do 25 pmol/l (8-20 ng/l).

Kalcytonina

Kolejnym hormonem tarczycy jest kalcytonina, biorąca udział w regulacji wapniowo-fosforanowej ludzkiego organizmu, czyli m.in. w utrzymaniu prawidłowej masy kostnej i zrostu kości po złamaniach.

Hormon TSH

Na wydzielanie tyroksyny i trijodotyroniny ma wpływ tyreotropina, skrótem TSH. Jest to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową. Niski poziom TSH występuje w przypadku nadczynności tarczycy – ponieważ tarczyca nie musi być przez nią stymulowana - a wysoki poziom TSH stwierdzany jest w niedoczynności, gdyż przysadka musi jej produkować tyle, by pobudzić jak gdyby uśpioną tarczycę.

Wartości referencyjne TSH wynoszą: 0,4-4,0 µIU/ml. Nad wydzielaniem TSH przez przysadkę czuwa jeszcze inny hormon – tyreoliberyna, wydzielana przez podwzgórze (struktura mózgu).

Różnice w objawach

Jak rozróżnić nadczynność od niedoczynności tarczycy? Po specyficznych objawach. Stany te są do siebie przeciwstawne.

Niedoczynność tarczycy

Objawy wynikają ze spowolnienia metabolizmu. Kojarzymy je z nadwagą, złym nastrojem i osłabieniem. To najczęściej:

  • przyrost masy ciała, nadwaga, otyłość,
  • ciągłe uczucie zmęczenia,
  • osłabienie i senność,
  • trudności w koncentracji, uczeniu się i zapamiętywaniu,
  • obniżony nastrój, aż po depresję,
  • nieprzyjemne uczucie chłodu, zimne ręce i stopy,
  • zimna skóra, blada, szorstka, czasem wilgotna,
  • objaw brudnych łokci i kolan (ciemniejsze zabarwienie, zrogowacenie),
  • przewlekłe i uporczywe zaparcia,
  • łamliwość włosów i paznokci, przerzedzenie brwi,
  • obrzęki podskórne i retencja wody w organizmie,
  • niski głos, charakterystyczna chrypka,
  • zaburzenia pracy serca (spowolnienie akcji) i niższe ciśnienie tętnicze,
  • zaburzenie cyklu miesiączkowego kobiet; impotencja u mężczyzn.

Nadczynność tarczycy

Stan ten często kojarzymy z niską masą ciała, dużymi oczami, nerwowością i powiększeniem szyi (wole). Objawy te wynikają z przyspieszonego metabolizmu. W przypadku nadczynności tarczycy najczęściej pojawia się:

  • spadek masy ciała, wychudzenie mimo dużego apetytu,
  • pobudzenie, niepokój,
  • nerwowość, drżenie rąk,
  • nietolerancja ciepła i nadmierne pocenie się,
  • nadmierna potliwość,
  • szybsza akcja serca, wysokie ciśnienie krwi,
  • powiększenie tarczycy zwane wolem,
  • osłabienie siły mięśni kończyn dolnych, kurcze mięśni,
  • wytrzeszcz oczu,
  • zaburzenia miesiączkowania u kobiet, u mężczyzn osłabienie libido.

Zobacz także:Co warto wiedzieć o nadczynności tarczycy?Co warto wiedzieć o niedoczynności tarczycy?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA